Nacięcie krocza

Nacięcie krocza, czyli epizjotomia to zabieg, który jest przeprowadzany u części rodzących kobiet. Poleca na poszerzeniu wejścia do pochwy poprzez przecięcie tkanek.  Po co wykonuje się nacięcie krocza? Kiedy taki zabieg jest wskazany i czy nacięcia krocza można jakoś uniknąć?

fot. Pixabay.com

Nacięcie krocza powinno być wykonywane wyłącznie w sytuacjach, kiedy jest to niezbędne.W żadnym wypadku nie powinien być to zabieg rutynowy. Wskazaniem do nacięcia krocza NIE jest pierwszy poród.

Wskazania do nacięcia krocza

Zabieg nacięcia krocza ten nie jest przeprowadzany w przypadku każdego porodu. Wykonuje się go wyłącznie wtedy, kiedy zachodzi taka potrzeba. Wskazaniami do nacięcia krocza są:

• stany zagrożenia zdrowia lub życia płodu w końcowym etapie porodu
• groźba pęknięcia krocza (wynikająca np. ze słabej podatności tkanek okolic intymnych)
• poród dziecka, którego główka jest w ułożeniu odgięciowym
• poród przeprowadzany z wykorzystaniem kleszczy, wyciągacza próżniowego czy odbywający się przy ręcznej pomocy położnika

Jak przebiega nacięcie krocza?

Nacinanie krocza wykonywać można różnymi technikami, najczęściej jednak wykorzystywane są cięcia w linii środkowej oraz środkowo-bocznej ciała. Do zabiegu potrzebne są sterylne nożyczki, jego celem jest nacięcie ścian pochwy, mięśni opuszkowo-gąbczastego i poprzecznego powierzchownego krocza oraz skóry. 

. Linie cięcia przy nacinaniu krocza są istotne z tego względu, że dokonanie nacięcia w odpowiednim miejscu zmniejsza ilość uszkadzanych naczyń krwionośnych oraz nerwów. Istotne dla lekarzy jest nie tylko to, aby po nacięciu krocza dochodziło do jak najmniej obfitego krwawienia, ale i to, by pacjentka doświadczała jak najmniej dolegliwości bólowych. Z tego właśnie względu nacięcie krocza wykonuje się wtedy, kiedy występuje szczytowa faza skurczu, tkanki krocza są mocno napięte, a główka dziecka mocno na nie napiera i jednocześnie je rozciąga. Wykonanie zabiegu w takim właśnie momencie związane jest z najmniejszą ilością bólu.

Nacięcie krocza – i co dalej?

U pacjentki, u której nacięto krocze, już po urodzeniu płodu i popłodu należy zaopatrzyć powstałą ranę. Poszczególne elementy okolic intymnych (pochwa, mięśnie oraz skóra) są po kolei zaszywane – zamykane są one poprzez założenie szwów. Przez kilka dni wymagane jest szczególne dbanie o higienę rany, po około tygodniu od porodu wstępne gojenie krocza jest już zakończone i wtedy zwykle dochodzi do usunięcia założonych tam wcześniej szwów. Często zakładane są szwy rozpuszczalne, których nie trzeba usuwać.

Czytaj więcej na temat: Higiena krocza w połogu

Jakie są zalety zabiegu epizjotomii?

Dlaczego nacinanie krocza uznawane jest za korzystne w niektórych przypadkach:

• zmniejszenie ryzyka, że dziecko – z powodu oporu tkanek matki – doświadczy jakiegoś urazu podczas porodu (np. złamania obojczyka, czy porażenia splotu ramiennego)
• nacięcie krocza zapobiega pęknięciu krocza – nacięcie jest z kolei zszyć zdecydowanie łatwiej niż zaopatrzyć stan po pęknięciu krocza (choć nierzadko naturalne pęknięcia są płytsze i zdecydowanie łatwiej się goją)
• zmniejszenie ryzyka pęknięcia mięśnia zwieracza odbytu i wystąpienia konsekwencji tego problemu (takich jak przetoki kałowe czy nietrzymanie stolca)
• skrócenie czasu trwania porodu – szczególnie istotne jest to wtedy, kiedy zdrowiu płodu coś zagraża – krótszy poród w tym przypadku zmniejsza chociażby ryzyko niedotlenienia

Kontrowersje wokół zabiegu nacinania krocza

Nacinanie krocza ma swoich przeciwników. Swego czasu w Polsce funkcjonowała nawet kampania „Nie daj się naciąć”, której celem było przekonanie, że nacinanie krocza nie powinno stanowić rutynowego postępowania. Taka sytuacja wynika z tego, że niestety – nacięcie krocza ma swoje wady.

. Jak w przypadku każdej medycznej procedury, tak i w przypadku nacinania krocza po zabiegu mogą pojawić się komplikacje. Jako możliwe powikłania wymieniane są:

• zakażenie,
• nadmierne krwawienie,
• uszkodzenie pochwy, odbytu lub odbytnicy,
• znaczny ból.

Powyższe problemy stanowią wczesne powikłania nacinania krocza. Po zabiegu pojawiać się mogą również i późne komplikacje, takie jak endometrioza, nietrzymanie moczu i stolca, czy przetoki.

Przeciwnicy nacinania krocza wspominają także o tym, że skutkiem zabiegu mogą być problemy dotyczące aktywności seksualnej. Zdarza się bowiem, że pacjentki po nacięciu krocza doświadczają dolegliwości bólowych podczas stosunków, czasami dochodzi również do tego, że zmniejszeniu ulega stopień nawilżenia wnętrza pochwy.

Czy nacięcia krocza można uniknąć?

Pacjentka, która nie chciałaby mieć nacinanego krocza, powinna o tym rozmawiać z lekarzem jeszcze przed porodem. Ciężarna będzie mogła wtedy dowiedzieć się, w jakich sytuacjach zachodzi potrzeba nacięcia krocza, oprócz tego lekarz – jeżeli tylko będzie w stanie – będzie mógł uwzględnić oczekiwania pacjentki co do tego, jak przebiegać ma jej poród. Brak zgody na nacięcie krocza można zapisać w planie porodu. Warto wybrać także taki szpital, gdzie pacjentki nie są zmuszane do rodzenia w pozycji na plecach i gdzie epizjotomii nie wykonuje się rutynowo.

Czytaj więcej na temat: Plan porodu - jak go napisać

Warto też wykonywać ćwiczenia mięśni Kegla już na kilka miesięcy przed porodem. Kilka tygodni przed terminem masować krocze. Ćwiczenia i regularne masaże wzmocnią krocze i przygotują je do wysiłku. W czasie porodu zaleca się ciepłe kompresy, masaż oraz niektóre pozycje np. stojącą lub kuczną. Metody te mogą zmniejszyć ryzyko pęknięć i konieczności wykonywania nacięcia krocza.

Jak zminimalizować ryzyko uszkodzenia krocza w trakcie porodu:

• masować krocze w ciąży
• poprosić położną o ochronę krocza
• nie stosować sztucznej indukcji porodu
• wybierać do parcia pozycje wertykalne (pionowe)
• nie przeć z całej siły
• oddychać w trakcie skurczu
• stosować żel położniczy

Tutaj znajdziesz: Stanowisko Fundacji Rodzić po Ludzki w kwestii nacięcia krocza

Nacięcie krocza powinno być stosowane ze względu na wskazania, a nie rutynowo.

Warto wiedzieć, że dolegliwości poporodowe związane z pęknięciem lub nacięciem krocza rehabilitować można przy pomocy fizjoterapeuty uroginekologicznego. 

Czytaj również:

Poród naturalny - przebieg krok po kroku

Pozycje porodowe

Autor

Jestem absolwentem Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Spośród wszystkich medycznych specjalności najbardziej interesują mnie aspekty związane z pediatrią i psychiatrią – planuję specjalizować się w psychiatrii dzieci i młodzieży. Wolne chwile spędzam na czytaniu (nie tylko medycznych pozycji ) oraz staram się jak najwięcej czasu spędzać na świeżym powietrzu – jazda na rowerze czy spacery najlepiej mnie relaksują.

Autor