Niewydolność szyjki macicy w ciąży

Ciąża to piękny i wyjątkowy czas w życiu kobiety. Każda przyszła mama z całą pewnością marzy, aby wszystko przebiegało książkowo, bez najmniejszych problemów. Pięknych i wyjątkowych chwil jest całe mnóstwo, np. moment, w którym usłyszymy bicie serduszka dziecka, czy poczujemy jego ruchy, jednak czasami  zdarzają się także komplikacje. Niestety dość często, lekarz ginekolog, podczas kontrolnej wizyty stwierdza u kobiety ciężarnej niewydolność szyjki macicy.  Może ona doprowadzić do wcześniejszego porodu bądź też nawet do poronienia. Co w takiej sytuacji zrobić? Jak postępować? W jaki sposób chronić maleństwo?

Na czym polega niewydolność szyjki macicy?

Szyjka macicy niedługo po zapłodnieniu jest zamknięta, twarda i zazwyczaj ma długość od 3 do 5 cm. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, szyjka macicy skraca się dopiero pod koniec trzeciego trymestru. Jest to sygnał, który informuje, że organizm kobiety jest już gotowy do porodu. Niewydolność szyjki macicy polega na jej wcześniejszym, niekontrolowanym skróceniu oraz rozpulchnieniu.  

Co jest najczęstszą przyczyną niewydolności szyjki macicy?

Niewydolność szyjki macicy może być spowodowana wadami wrodzonymi, nabytymi, hormonalnymi bądź też biochemicznymi. Do czynników wrodzonych możemy zaliczyć przewagę włókien mięśniowych nad kolagenowymi jak  i wady rozwojowe w budowie macicy. Z kolei czynniki nabyte to przede wszystkim uraz okołoporodowy, zabiegi rozszerzenia szyjki macicy, czy też nieprawidłowo zaopatrzone po porodzie urazy szyjki macicy. Często dolegliwość ta jest związana także ze zbyt intensywnym trybem życia przyszłej mamy.

Objawy niewydolności szyjki macicy

Objawy jakie mogą towarzyszyć skracaniu się szyjki macicy w ciąży to plamienie z dróg rodnych oraz ból brzucha bądź też ból kręgosłupa. Macica zbudowana jest przede wszystkim z włókien mięśniowych, natomiast szyjka macicy składa się z  mało elastycznej tkanki łącznej. Po ukończeniu 14-15 tygodnia ciąży, dziecko w brzuszku mamy, zaczyna rosnąć szybciej niż macica. U kobiet, które borykają się z problemem niewydolności, szyjka może nie wytrzymać co raz to większego nacisku, co w konsekwencji może niestety doprowadzić do poronienia bądź porodu przedwczesnego. Poronienie we wczesnym etapie ciąży, przebiega raczej przy niewielkich dolegliwościach bólowych. Do tej pory, najniższe wskaźniki porodów przedwczesnych stwierdzono w krajach skandynawskich (3-6%),  z kolei najwyższe w Indiach i na Filipinach (ponad 30%). W Polsce poziom porodów przedwczesnych waha się w  granicach 7,2-8,4%.

Jakie jest prawdopodobieństwo, że szyjka macicy skróci się u Ciebie za wcześnie?

Jeśli w przeszłości kobieta poroniła bądź też miała wcześniejszy poród, istnieje pewne prawdopodobieństwo, że w kolejnej ciąży także może wystąpić problem z szyjką macicy. Już na pierwszej wizycie ciężarna powinna poinformować o tym swojego lekarza ginekologa, który zapewne będzie regularnie wykonywał dopochwowe badanie USG. Badanie kliniczne oraz badanie USG sondą przezpochwową umożliwiają lekarzowi precyzyjną ocenę czynnościową i morfologiczną szyjki macicy. Odpowiednio wczesne wykrycie objawów niewydolności szyjki macicy i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia, daje możliwość zmniejszenia ilości porodów przedwczesnych.

Jak zapobiec dalszemu skracaniu się szyjki macicy?

Na szczęście istnieją dwie metody, które stosuje się po rozpoznaniu niewydolności szyjki macicy. Lekarz ginekolog może zalecić leczenie farmakologiczne bądź też leczenie operacyjne. W leczeniu operacyjnym niewydolności szyjki macicy stosuje się szew okrężny. Zabieg ten odbywa się pod narkozą i najczęściej wykonuje się go między 12 a 14 tygodniem ciąży. Metodę tą możemy zaliczyć do naprawdę skutecznych, ponieważ aż w przypadku 90% kobiet, udaje się donosić ciążę do 37-38 tygodnia. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania do założenia szwu okrężnego. Możemy do nich zaliczyć zakażenie wewnątrzmaciczne, krwawienia z macicy, czy też aktywną fazę porodu przedwczesnego. Należy także pamiętać,  że szew okrężny założony w poprzedniej ciąży nie stanowi wskazania do założenia szwu okrężnego w obecnej ciąży.

Ze względu na możliwość powikłań po założeniu szwu okrężnego (przebicie pęcherza płodowego i przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego, ryzyko wprowadzenia zakażenia, wywołania czynności skurczowej mięśnia macicy) coraz większą popularnością cieszy się pessarium. Jest to krążek kształtem przypominający pierścień, wykonany z tworzywa sztucznego, którym najczęściej jest silikon medyczny. Przed założeniem pessarium powinien być wykonany szereg badań dodatkowych, do których możemy zaliczyć: posiew z kanału szyjki macicy, posiew z pochwy, pH pochwy i CRP. Niezbędnym warunkiem do założenia krążka jest brak wad macicy oraz nie powinna być ona krótsza niż 0,5 cm.

Co ciekawe pessarium można dodatkowo zastosować przy założonym już wcześniej szwie okrężnym. U kobiet, u których zastosowano szew okrężny i/lub krążek pessar, stosuje się leczenie uzupełniające progesteronem, lekami rozkurczowymi, czy lekami odkażającymi dopochwowymi.

Kobieta z niewydolnością szyjki macicy powinna także zacząć bardzo dbać o siebie! Nie powinna dźwigać, przemęczać się, a z kolei powinna jak najwięcej odpoczywać i możliwie jak najdłużej leżeć.  Pamiętajcie, bardzo ważne jest również pozytywne myślenie, które potrafi zdziałać cuda!

Zdjęcie: Pixabay.com

Autor