Przedszkola montessoriańskie

Według pedagogiki Marii Montessori każde dziecko jest inne i ma zupełnie różne zainteresowania. Co więcej rozwija się w swoim indywidualnym tempie, dlatego „nikt nie może rosnąć za dziecko”. Zatem wychowanie jest bardziej obserwowaniem, pomocą i wspieraniem rozwoju maluszka, a nie przymusowym zmienianiem, kierowaniem i kreowaniem z góry założonych przez nas celów. Jedynie stworzenie dziecku odpowiednich warunków i danie mu możliwości doświadczenia, pozwala na jego prawidłowy rozwój.

Założenia pedagogiki Marii Montessorii

Pedagogika montessori zakłada, że dziecko ma pewną, wrodzoną gotowość do nauki np. gotowość do poznania języka. Ale same predyspozycje nie wystarczą. Jeśli dziecko nigdy nie usłyszy mowy z pewnością się jej nie nauczy. Trzeba dać mu sposobność do nauki.

Niczym gąbka absorbuje otaczający go świat i chłonie wszystko co słyszy i widzi dookoła. Nigdy później człowiek nie ma takiej lekkości i zdolności do przyswajania wiedzy, jak w okresie od urodzenia do trzeciego roku życia. W kolejnych latach dziecko nie uczy i nie rozwija się już tak intensywnie, gdyż wraz z pojawieniem się świadomości człowiek traci chłonny umysł.

Fazy rozwoju dziecka według Marii Montessori:

• do 6 roku życia - faza językowa, ruchowa, zachowania społeczne i porządek

• od 7 do 12 roku życia – faza na moralność, sprawiedliwość, dobro i zło, uczucia religijne, różne dziedziny nauki

• od 13 do 18 roku życia - uwrażliwienie na godność osobistą, odpowiedzialność i wiarę we własne siły oraz poszukiwanie sensu życia

W sprzyjających warunkach, podczas występowania jednej z wyżej wymienionych faz dochodzi u dziecka do polaryzacji uwagi. Montessori podzieliła to zjawisko na trzy fazy:

• faza ćwiczeń - to moment szukania, podczas którego dziecko wydaje się rozproszone i zmęczone

• faza wielkiej pracy - gdy dziecko znajdzie w otoczeniu interesujące impulsy, oddaje się pracy w skupieniu. Nie liczy się sam cel, ale radość z działania

• faza kontemplacji - to czas przemyśleń, odkrywania siebie i nawiązywania relacji z ludźmi

Cechy przedszkola montessoriańskiego:

Przedszkole montesorii charakteryzuje się grupami mieszanymi wiekowo. Dziecko nie musi pracować w określonej grupie, czy miejscu. Może przejść do innej grupy, pracować na stole, podłodze, korytarzu, ogrodzie, czy łazience. Oczywiście maluszek zawsze jest obserwowany przez wychowawcę. Gdy szkrab jest czymś zajęty i nie ma ochoty uczestniczyć w zajęciach grupowych należy uszanować tą decyzję.

Dzieci samodzielnie wybierają sobie przedmiot działań oraz ustalają tempo i stopień trudności wykonywanej czynności. Same dobierają sobie partnerów, a co za tym idzie w dużej mierze współdecydują o przebiegu procesu kształcenia. W ten sposób przedszkole montessoriańskie uczy maluchy umiejętności korzystania z wolności.

Wszystkie materiały znajdujące się w przedszkolu zawsze są dostępne dla dzieci. Ułożone są tematycznie na półeczkach i znajdują się w zasięgu ręki maluszków. To dziecko samodzielnie podejmuje decyzję z jakim materiałem będzie pracować. Jeśli chce uczyć się literek lub wiązania sznurowadeł może robić to, tak długo jak zechce: dwie minuty, godzinę, czy choćby trzy dni.

Pomoce dydaktyczne w przedszkolu Montessori

Stosowane w pedagogice montessori materiały dydaktyczne zostały zaprojektowane przez samą Marię Montessori i jej uczniów. Obecnie produkowane są tylko i wyłącznie w wyspecjalizowanych fabrykach. Charakteryzuje je przede wszystkim prostota i dostosowanie do potrzeb rozwojowych dziecka. W przedszkolu montessoriańskim materiał dydaktyczny podzielony jest na 6 kategorii: ćwiczenia dnia codziennego, kształcenie zmysłów, edukacja matematyczna, edukacja językowa, nauka o Wszechświecie oraz wychowanie religijne.

I tak pojęcia związane z wielkością, czyli: mały, duży, większy, czy najmniejszy poznawane są za pomocą różowej wieży. Do nauki kolorów służą kolorowe tabliczki, a pozostałymi pomocami są: brązowe schody, tabliczki baryczne, czerwone belki itd.

Przedszkola montessori kierują się zasadą, że do odpowiedniego rozwoju dziecka potrzebne jest: prawidłowo przygotowane otoczenie, odpowiedni nauczyciel - pomocnik dziecka oraz stosowny materiał dydaktyczny.

Różnice między nauczaniem tradycyjnym, a pedagogiką montessori

Zdjęcie; Fotolia fot by © sebastien tibeau