Pedagogika waldorfska - steinerowska

Rudolf Steiner sformułował zasady swojej idei kształcenia dzieci na przełomie XIX i XX wieku. W 1919 roku wygłosił przemówienie w pobliskiej fabryce Waldorfa - Astoria, które spotkało się z dużym entuzjazmem. Idąc za ciosem Steiner stworzył własną szkołę, która do dziś znana jest na całym świecie jako pedagogika waldorfska lub steinerowska. Co tak naprawdę oznacza i czym różni się od tradycyjnej pedagogiki?

Według Steinera w procesie wychowania i nauczania konieczne jest uwzględnienie właściwości psychicznych, potrzeb oraz zainteresowań dziecka. A więc w pedagogice waldorfskiej najważniejszy jest szacunek do małego człowieka, jego indywidualności, wolności wyboru oraz potrzeby twórczego działania.

Główne założenia pedagogiki waldorfskiej

• Dziecko należy wspierać, a nie wychowywać. Każde dziecko rozwija się w indywidualny sposób, charakterystyczny tylko dla tego konkretnego dziecka, dlatego tak istotne jest stworzenie optymalnych warunków dla jego rozwoju. To nie maluch powinien dostosować się do myślenia dorosłych, ale to dorośli powinni postarać się zrozumieć sposób postępowania danego dziecka.

• Dziecko należy postrzegać całościowo. Ważne jest by wspomagać wolę, uczucia i myślenie dziecka, a nie sztucznie stymulować jego pamięć oraz procesy myślowe. Należy też zapewnić dziecku warunki, które umożliwią mu poznawanie świata, rozwój ciała i organów wewnętrznych (w tym mózgu), które następnie umożliwią dziecku prawidłowe funkcjonowanie i myślenie.

• Dziecko poznaje świat i uczy się całym ciałem, a nie tylko umysłem. Maluchy zdobywają wiedzę poprzez naśladowanie dorosłych oraz twórczą zabawę, wykonywanie prac domowych i aktywności artystyczne. Gdy w naukę zaangażowany jest cały organizm (a nie tylko głowa) dziecko rozwija się harmonijnie, a jego wola działania jest w pełni realizowana, a nie sztucznie tłumiona.

• Zabawa jest najważniejszą działalnością dziecka. Według Steinera sposób zabawy w dzieciństwie ma znaczący wpływ na dorosłe życie.

• Przedszkole waldorfskie daje dziecku warunki do rozwoju jego indywidualności oraz wyobraźni. Różnorodność bodźców, z jakimi dziecko ma kontakt w takim przedszkolu pomaga kształtować w nim zdolność do podejmowania inicjatywy, pozytywny stosunek do świata, uczucia wyższe, ale przede wszystkim przygotowuje malucha do mądrego i godnego życia.

• Podstawą pracy z dzieckiem jest przykład i naśladowanie. To naśladowanie jest w życiu małego dziecka podstawowym sposobem poznawania świata.Praca pedagoga polega na dostarczaniu dziecku wzorów, dzięki którym rozwija ono swoją aktywność oraz zdobywa nowe umiejętności. Wychowywanie bazuje więc na naturalnej potrzebie dziecka do naśladowania, a nie nakazach czy pouczaniach.

Wystrój przedszkola waldorfskiego

Przedszkole waldorfskie ma utrzymane w pastelowej kolorystyce. Placówka daje dziecku poczucie bezpieczeństwa i umożliwia wyciszenie. Zabawki wykonane są z materiałów naturalnych i w większości są dziełem rodziców, i nauczycielek. Dają dziecku możliwość poznania natury , uczą szacunku do niej, a przez swą naturalność korzystnie wpływają na rozwój zmysłów i wyobraźni.

Według Steinera kontakt pedagogów z rodzicami ich podopiecznych jest niezwykle istotny. Opiekunowie uczestniczą w organizowaniu świąt, pracach porządkowych oraz mają znaczące zdanie w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania przedszkola. Bowiem tylko partnerska współpraca dorosłych z dziećmi daje maluchom możliwość prawidłowego rozwoju.

Sam Rudolf Steiner twierdził, że: „ Dorosły człowiek o tyle może być nauczycielem dziecka, o ile dziecko może być jego nauczycielem…”.
 

Zdjęcie: Fotolia by © Ludwig Ferren All rights reserved

Autor