Bunt dwulatka

Co to jest bunt dwulatka? Zjawisko nazywane buntem dwulatka to nic innego, jak dziecięca walka o autonomię, samostanowienie oraz nauka radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami. Okres ten przypada między 18 a 26 miesiącem życia dziecka.

fot. Unsplash.com

Spis treści:

Jak się objawia ten trudny okres

Trudne zachowania dwulatków

Ile trwa bunt dwulatka

Z czego wynika opór i brak współpracy

Czego uczy się dziecko w czasie buntu

Bunt dwulatka, jak reagować

Zachowanie dziecka w wieku 18- 26 miesięcy, co powinno niepokoić

Bunt dwulatka to potoczne określenie na pewien burzliwy okres rozwoju dziecka. Zwykle między 18 a 26 miesiącem życia dziecko bardzo często używa słowa „nie”, głośno demonstruje swoje niezadowolenie, często urządza awantury, próbuje usilnie forsować swoje zdanie. Ponieważ większość dzieci w tym wieku nie jest jeszcze w pełni komunikatywna, zażegnanie konfliktu może być wyjątkowo trudne. Szczególnie, że zbuntowany dwulatek zdaje się sam nie wiedzieć, czego chce. Emocje biorą nad nim górę i żadne racjonalne argumenty zdają się do niego nie trafiać. Jeśli okres buntu potraktujemy jako naturalne zjawisko i zamiast go tłumić czy też z nim walczyć, będziemy wspierać dziecko w jego dążeniu do autonomii, ten niełatwy czas będzie łatwiejszy zarówno dla nas, jak i dla dziecka.

Wychowanie: 10 rad, jak być lepszym rodzicem

Jak się objawia ten trudny okres

Na każde zadane pytanie „zbuntowany dwulatek” odpowiada „NIE!”. Nie wykonuje poleceń, urządza awantury z (pozornie) błahych powodów. Jego niezadowolenie objawia się histerią, krzykiem, leżeniem na ziemi. Chce robić wszystko sam, decydować o wszystkim i nie znosi narzucania mu niczego: ubrania, pory kąpieli, posiłków. Powodem awantury może być podanie jedzenia w nieodpowiednim naczyniu, nielubiane ubranie, a nawet pogoda za oknem. Bardzo często dziecko prosi o coś, a kiedy w końcu ulegniemy, okazuje się, że ono i tak jest niezadowolone. Histerie i awantury to normalne zjawisko w tym wieku i trzeba podejść do tego etapu z podobną wyrozumiałością, jak do okresu dojrzewania u nastolatków. Bo bunt dwulatka jest pierwszym etapem dojrzewania kształtującej się osobowości małego człowieka. Oto odkrywa on, że można mieć wpływ na otaczające go środowisko, ale te wpływy są ograniczone. Warto pamiętać, że wszelkie stresory, jak głód, zmęczenie, przebodźcowanie, będą potęgować gwałtowne reakcje dwulatka.

Trudne zachowania dwulatków:

• Odmowa i negacja: nie chce się ubrać, nie chce umyć rąk, nie wyjdzie na dwór. Czasem ten opór wygląda jakby był jedynie "sztuką dla sztuki" trudno znaleźć dla niego logiczne uzasadnienie
• Histeria, gdy coś idzie nie po myśli dziecka. Burzliwe reakcje na odmowę, zakaz lub zmianę planów. Płacz i żal wydają się być nieadekwatne do "rozmiarów" tragedii, trudno zażegnać taki kryzys
• Upór. Ma być po mojemu. Zjem, ale tylko suchy chleb, wyjdę na dwór, ale tylko w kaloszach. Chcę się napić, ale nie w tym kubku, tylko innym
• Każda zmiana w ustalonej rutynie czy zmiana wcześniej ustalonego planu powoduje gwałtowny sprzeciw
• Gdy coś mu się nie udaje, dziecko głośno rozpacza i trudno je pocieszyć
• Chce podejmować decyzje, często w bardzo błahych i na pozór nieistotnych sprawach
• Nie słucha tłumaczeń, nie chce rozmawiać

Ile trwa bunt dwulatka

Wszystko zależy, kiedy bunt się zacznie. Ten newralgiczny okres w rozwoju przypada między 18 a 26 miesiącem życia. Już w wieku ok. 2,5 roku dziecko zaczyna być o wiele bardziej skłonne do współpracy. Zwykle wtedy też jest już bardziej komunikatywne, co powoduje, że swoją wolę może wyrazić w inny sposób niż krzyk i płacz. O trzylatkach mówi się, że to najsłodsze istoty na świecie, a kolejny trudny okres zwany „buntem czterolatka” przypada właśnie dopiero na czwarty rok życia. W najgorszym przypadku z buntem dwulatka borykać się więc możemy przez kilka miesięcy. Jego trudne  objawy występują jednak z różnym nasileniem i okresy burz przeplatają się zwykle z tymi pogodniejszymi momentami.

Z czego wynika opór i brak współpracy

Właśnie w okolicach 18 miesiąca życia, dziecko zaczyna zdawać sobie sprawę, że jest osobną, indywidualną istotą. Zaczyna sprawdzać, jaki może mieć wpływ na rzeczywistość i na innych ludzi. Odkrywa, że nie tylko opiekunowie mają moc decydowania o różnych rzeczach. To, że nie zawsze wszystko układa się po myśli dwulatka, że nie wszystko potrafi jeszcze zrobić tak, jakby chciał, powoduje w nim frustrację, z którą jeszcze sobie nie radzi. Emocje biorą nad nim górę, a jeśli nałoży się jeszcze na to głód lub zmęczenie, to awantura jest murowana. Walka z buntem dwulatka to działanie na niekorzyść zarówno swoją, jak i dziecka. Tylko mądre wsparcie i pomoc w osiągnięciu autonomii oraz samoregulacji jest w stanie nieco złagodzić burzliwe objawy buntu dwulatka.

Czego uczy się dziecko w czasie buntu:

• podejmowania decyzji
• samodzielności
• radzenia sobie z trudnymi emocjami
• manifestowania i egzekwowania swojej woli
• wywierania wpływu na ludzi
• komunikacji

Bunt dwulatka - jak reagować:

• nie próbuj tłumić buntu karami i przemocą
• bądź obok i oferuj wsparcie oraz zrozumienie
• nie interpretuj działań dziecka jako skierowanych przeciwko sobie, jako złośliwości czy chęci dokuczenia
• staraj się informować i uprzedzać dziecko o zaplanowanych działaniach, jak wyjście, posiłek, kąpiel (zbuntowany dwulatek nie lubi być zaskakiwany)
• nie występuj z pozycji władzy i siły a raczej jako partner, wtedy dziecko ma mniej powodów, by się buntować
• wyobraź sobie swojego dwulatka jako osobę dorosłą, powinien być samodzielny, niezależny, odważny – on właśnie teraz tego wszystkiego się uczy
• zamiast „nic się nie stało”, „rób, co każę”, „uspokój się” spróbuj powiedzieć „widzę, że ci smutno”, „słyszę, że chcesz sam zdecydować, kiedy się ubierzesz”, „nie udało ci się zbudować wieży i się zdenerwowałeś, chcesz się przytulić?

Zachowanie dziecka w wieku 18-26 miesięcy, co powinno niepokoić

Drugi rok życia dziecka to czas gwałtownego rozwoju mowy i umiejętności społecznych, normy rozwojowe dotyczące tych kwestii są dość szerokie. Nierzadko rodzice spotykając się z częstymi gwałtownymi reakcjami malucha, biciem, rzucaniem się na ziemię, czy gryzieniem, zastanawiają się, czy z dzieckiem wszystko jest w porządku. Wszystkie opisane zachowania są dość typowe dla tego wieku i nie stanowią "zachowań agresywnych". Jakie zachowania dziecka w tym wieku powinny niepokoić? Brak kontaktu wzrokowego, brak prób komunikacji. Nawet, jeśli dziecko jeszcze nie mówi, zwykle próbuje komunikować się gestami, wskazując, czego potrzebuje, prosząc o pomoc. Jeśli tego nie robi, a do tego unika kontaktu fizycznego z najbliższymi, rzadko patrzy w oczy, nie reaguje na swoje imię,warto przyjrzeć się baczniej jego rozwojowi i w razie niepokoju skonsultować się z psychologiem dziecięcym. 

Czytaj także:

Moje dziecko nie chce jeść. Sposoby na niejadka

Autor