Wielojęzyczność - jak nauczyć dziecko języków obcych?

Dzisiejsze czasy zmuszają do coraz lepszej znajomości języków. Obecnie ukończenie studiów jest niemożliwe bez znajomości chociaż jednego języka obcego na poziomie średniozaawansowanym. Również podczas szukania zatrudnienia, umiejętność posługiwania się kilkoma językami jest niezwykle ważna. Coraz łatwiejsze jest podróżowanie między państwami i kontynentami, kosmopolityzm, emigracja w celach zarobkowych i otwarcie granic sprzyjają poznawaniu innych kultur i języków. Niektóre państwa, jak na przykład Belgia, Kanada czy Szwajcaria, wymuszają na mieszkańcach znajomości kilku języków. Dotyczy to także Polaków, którzy używają języka polskiego, ale także języków regionalnych.

Wielojęzyczność a poliglota

Wielojęzyczność stała się naturalną częścią naszego życia, coraz więcej osób staje się poliglotami. A czym różni się wielojęzyczność od bycia poliglotą? Wielojęzyczną jest osoba, która na co dzień używa więcej niż jednego języka. Oczywiście taka osoba jest poliglotą, ale poliglota nie jest wielojęzyczny, jeśli używanie przez niego języka obcego występuje tylko sporadycznie, podczas podróży czy na zajęciach językowych. Wielojęzyczność to używanie więcej niż jednego języka na co dzień. 

Obowiązkowa nauka języków

Warto wiedzieć, że z wiekiem umiejętność uczenia się języków ulega osłabieniu. Co ciekawe drugi język może być uczony jako język podstawowy nie tylko w rodzinach bilingwalnych, ale nawet w polskiej rodzinie możemy sprawić, że nasz maluch będzie dwujęzyczny. Oczywiście znajomość słownictwa i akcent może być gorszy niż u rodowitego użytkownika tego języka, jednak daje to dobrą podstawę do dalszej nauki tego i innych języków. Jeśli chcemy, aby dziecko przyswajało język naturalnie, stał się językiem, w którym dziecko będzie myślało i mówiło z łatwością a jego wymowa była lepsza niż nas samych, powinniśmy zapewnić kontakt dziecka z tym językiem zanim maluch skończy 6 - 7 lat. Bardzo dobrze na rozwój dwujęzyczności wpływa nauka w innym języku niż ten, którego używamy w domu.

Rodzice muszą wesprzeć naukę dziecka

Co zrobić, aby nasze dziecko stało się wielojęzyczne nawet jeśli jego rodzice mówią w jednym języku?

1. Zanim zacznie się taką naukę trzeba zdawać sobie sprawę, że wymaga to ogromu konsekwencji.
2. Nie trzeba zaczynać od urodzenia dziecka. Dziecko przyswoi drugi język tak jak polski, o ile wprowadzimy go przed ukończeniem 7 roku życia.
3. Będąc z innymi osobami nie trzeba do nich zwracać się w języku, którego chcemy się nauczyć. Ważne jest, aby zawsze zwracać się w tym języku do dziecka. Zwłaszcza, kiedy maluch próbuje do nas mówić w języku polskim. 
4. Mówiąc o konsekwencji trzeba też zastanowić się i ustalić z partnerem czy w Waszym domu będzie zastosowana zasada OPOL (jeden rodzic, jeden język), czy może będziecie mówili w danym języku w danych godzinach (trudniejsze ze względu na ewentualne wyjazdy jednego z rodziców, dłuższe dyżury w pracy czy wyjście dziecka). A może zatrudnicie nianię, która będzie używała innego języka? Dziecko może też pójść do przedszkola, w którym zajęcia prowadzone są w języku obcym. Musicie ustalić jedną zasadę, którą wprowadzicie na dłuższy czas do swojego codziennego życia.
5. Dziecko uczy się języka lepiej w interakcjach niż słysząc go tylko w telewizji czy radiu. Także w tej sytuacji nie możemy liczyć na dobry wpływ telewizji na dziecko oraz na to, że nauczymy malucha drugiego języka sadzając go przed ekranem i włączając mu bajkę.
6. Jeśli chcemy wprowadzić trzeci język, potrzebujemy więcej rygoru- ponownie OPOL sprawdza się idealnie. Nie martwmy się również tym czy dziecko da radę uczyć się aż trzech języków, dopiero pięć sprawiłoby mu kłopot.

Same zalety bycia dzieckiem wielojęzycznym

Dlaczego warto, aby nasze dziecko znało więcej niż jeden język?

• Ponieważ umiejętność przełączania się między językami przekłada się również na inne zdolności. Dzieci dwujęzyczne szybciej od rówieśników orientują się, że język jest systemem - jest zbudowany z cząstek- głosek, sylab. To wpływa na szybsze uczenie się czytania i pisania.
• Ponieważ używanie więcej niż jednego języka silnie rozwija mózg - musi on uczyć się więcej niż 1 języka, uczyć się przełączania ich, wyszukiwania informacji o tym, jaki język człowiek słyszy w danym momencie, rozumienia go i tworzenia wypowiedzi w tym języku. To wyćwiczenie powoduje, że mózg starzeje się wolniej. Dwujęzyczność opóźnia objawy demencji.
• Ponieważ będzie łatwiej przyswajało kolejne języki.
• Ponieważ, jak pokazują badania, osoby znające biegle jeden język obcy zarabiają więcej od osób znających ten sam język na poziomie podstawowym i mniej od osób, które znają ten sam język biegle i dodatkowo inny - nawet na poziomie podstawowym.
• Ponieważ znajomość języków obcych otwiera wiele drzwi. Im lepiej dany język znamy, tym łatwiej będzie nam znaleźć pracę w firmach, w których posługuje się tym językiem, tym łatwiej będzie nam rozmawiać, poznawać innych ludzi, nasz dostęp do kultury będzie o wiele szerszy.

Z czego warto zdawać sobie sprawę, dwujęzyczność ma także minusy. Dziecko może mieć słabsze słownictwo w jednym z języków, w zakresie pewnych tematów, w zależności od tego, o czym na co dzień rozmawia i w jakim języku się to odbywa. Z pewnością wielojęzyczność dziecka przynosi mu wiele korzyści w dzieciństwie i w życiu dorosłym. Sprawienie, że nasz maluch będzie znał wiele języków obcych, wymaga od nas zapału, konsekwencji i wytrwałości, ale efekty są wspaniałe a my możemy być dumni zarówno z dziecka jak i z siebie samych.

Zdjęcie: Pixabay.com