Kaszel u dziecka - objawy i leczenie

Kaszel u dziecka nie wróży nic dobrego – i o ile pojedynczy epizod najczęściej zapobiega przedostaniu się ciała obcego do dolnych dróg oddechowych, o tyle nawracający i trwający kilka dni jest objawem chorobowym, najczęstszym i najważniejszym w chorobach układu oddechowego – w tym przypadku wymaga pilnej wizyty u pediatry.

Kasłanie jest jednym z podstawowych mechanizmów obronnych układu oddechowego – pojawia się, jako następstwo drażnienia receptorów kaszlowych. Komórki te rozmieszczone są zarówno w górnych drogach oddechowych (w tym w jamach przynosowych), jak i w drogach dolnych (przede wszystkim w tchawicy i oskrzelach). Receptory kaszlowe znajdują się także w opłucnej, przewodzie słuchowym zewnętrznym, osierdziu i przeponie.

Gdy dziecko kaszle

Przyczyn kasłania może być wiele: dodatkowe objawy i wykonane badania odpowiedzą na pytanie, dlaczego u malucha pojawia się kaszel. Wśród sprawców wymienia się:
- ciała obce w drogach oddechowych,
- infekcje (zapalenie oskrzeli, zatok, krtani, tchawicy, płuc),
- astmę oskrzelową,
- mukowiscydozę,
- cofanie się treści żołądkowej,
- wrodzone wady układu oddechowego i przepony,
- rozstrzenie oskrzeli,
- czynniki psychologiczne.

Najczęstszą przyczyną kaszlu u dzieci są zakażenia układu oddechowego – w trakcie ostrych infekcji wirusowych dochodzi do uszkodzenia i złuszczenia nabłonka wyścielającego drogi oddechowe, co skutkuje odsłonięciem receptorów kaszlowych, które w takich przypadkach reagują nawet na niewielkie bodźce – drogą odruchową pojawia się kaszel. Objaw ustępuje po kilku tygodniach – dopiero po takim okresie czasu odbudowany zostaje nabłonek dróg oddechowych.

Rodzaje kaszlu - ostry, podostry i przewlekły

Jeżeli kasłanie utrzymuje się przez okres krótszy niż 3. tygodnie mówimy o kaszlu ostrym (najczęściej pojawia się w przebiegu infekcji dróg oddechowych lub alergii), natomiast przewlekłym nazywa się trwający powyżej 8. tygodni (za „przewlekanie się” kaszlu najczęściej odpowiada wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła). Kasłanie podostre trwa 3-8 tygodni – jego główną przyczyną jest przebyte zakażenie wirusowe (objaw utrzymuje się, ponieważ nabłonek dróg oddechowych potrzebuje kliku tygodni, aby w pełni się zregenerować, jego uszkodzenie objawia się właśnie kaszlem).

Leczenie kaszlącego malucha

W zależności od objawów należy włączyć odpowiednią terapię, np. leczenie przeciwbakteryjne, przeciwastmatyczne, operacyjne itd. Ważne jest również działanie objawowe – wyeliminowanie kaszlu. W tym celu stosuje się preparaty o działaniu przeciwkaszlowym i wykrztuśnym - najczęściej są to syropy.

W leczeniu kaszlu wilgotnego zwraca się uwagę na postępowanie ułatwiające usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych i zwiększające efektywność kaszlu: należy nawilżać wdychane powietrze, stosuje się metody fizjoterapii (np. oklepywanie), można także odsysać wydzielinę z dróg oddechowych. Z leków podaje się preparaty rozrzedzające płyn oskrzelowy, czyli tzw. mukolityki, np. acetylocysteinę, ambroksol, czy bromheksynę.

W terapii kaszlu suchego zastosowanie znalazły preparaty o działaniu ośrodkowym (np. dekstrometorfan). Ich zadaniem jest wpływ na ośrodkowy układ nerwowy poprzez hamowanie ośrodka kaszlu znajdującego się w mózgu.

Przeczytaj również: Jak odróżnić suchy kaszel od mokrego? >>

Dziecko zostaje w domu?

Decyzja o posłaniu dziecka do przedszkola musi być przemyślana. Jeżeli maluch ma infekcję to powinien zostać w domu. W przypadku zdiagnozowania u dzieciaka chorób niezakaźnych (np. astmy oskrzelowej, mukowiscydozy) nie należy nierozsądnie przetrzymywać dziecka w domu – nieposyłanie do przedszkola powinno mieć miejsce w przypadku okresów zaostrzeń tych chorób.

Zdjęcie: Fotolia by Dmitry Naumov all rights reserved

Autor