Wyprawka dla wcześniaka

9 miesięcy to kupa czasu! Zdążę kupić wyprawkę, przygotować mieszkanie/dom/pokój, spakować torbę do szpitala... Plany planami, a maluch i tak pojawia się na świecie przed czasem. Nawet, jeśli wyprawka została już skompletowana, to raczej przewidywała dziecko urodzone w terminie, prawda? A tu trafia się taka kruszynka. I co teraz? Spokojnie, to wszystko da się ogarnąć!

Od czego zacząć?

Wszystko zależy od tego, w którym tygodniu ciąży maleństwo pojawiło się na świecie, jakich jest rozmiarów i jaki jest jego stan zdrowia. "Starsze" i większe wcześniaki krócej muszą przebywać w inkubatorze (a zdarza się, że w ogóle w nim nie lądują). Te mniejsze lub po prostu słabsze, nieraz spędzają sporo czasu, wygrzewając się w cieple inkubatorów. Tak, czy siak - w pierwszych dniach życia maluszkom raczej nie będą potrzebne ubranka. Od czego więc zacząć?

Pieluchy i chusteczki

Standardowe małe rozmiary pieluch, czy nawet rozmiar typu "new born" będą pewnie musiały jeszcze chwilę zaczekać. Na szczęście, na rynku dostępne są specjalne pieluszki dla dzieci urodzonych przed terminem. Najmniejsze są w rozmiarze XS - dla dzieci o wadze od 450 g do 900 g. Pieluszki są specjalnie wykonane tak, by nie tylko zapewniały uczucie suchości, ale także, by nie zdeformowały maleńkich i niezwykle delikatnych bioderek.

A skoro pieluchy, to i chusteczki nawilżane. Tu wybór jest ogromny. Dobrze jest zwrócić uwagę na skład i wybierać takie, które mają jak najmniej konserwantów, są hipoalergiczne i bezzapachowe. A w przypadku podrażnień, zawsze pozostaje przemywanie ciepłą wodą i płatkami kosmetycznymi.

Ubranka i inne tekstylia

Kiedy pobyt w inkubatorze dobiega końca, maleństwo można wreszcie ubrać. Tylko w co, skoro w wyprawce najmniejszy rozmiar jaki mamy to 56? Głowa do góry, wcześniaki nie muszą nosić ubranek dla lalek! Od pewnego czasu, spokojnie da się kupić ubranka w mniejszych rozmiarach - zaczynając już od rozmiaru 32 (producent określa orientacyjną wagę dziecka na 700-800 g). Pamiętaj, by ciuszki były dobre jakościowo, miękkie, oddychające. Wybierając rozmiar, warto też wziąć pod uwagę wszystkie czujniki, do których maluszek jest podpięty - one też muszą się w tym wszystkim jakoś pomieścić. Poza tym, choć teraz wydają się takie maleńkie, wcześniaki zazwyczaj rosną szybciej niż dzieci urodzone terminowo.

Tylko co wybrać? Śpiochy, półśpiochy, pajacyki, bodziaki, kaftaniki... Wiele zależy od pory roku, ale i tak musimy pamiętać, że wcześniaki nie potrafią jeszcze dobrze utrzymywać temperatury i powinno się je ubierać według zasady +1, czyli o jedną warstwę więcej, niż Ty masz na sobie, uwzględniając temperaturę otoczenia, oczywiście. I pamiętaj, dziecku nie może być zimno, ale nie można go też przegrzać!

A co dokładnie i ile czego będzie nam potrzebne? Taki przykładowy "zestaw startowy" na chłodniejsze dni to:

• 5 sztuk body z długim rękawem
• 5 sztuk pajacyków
• 2 sztuki półśpiochów lub śpiochów
• 2 sztuki mięciutkich czapeczek kąpielowych
• 3 pary miękkich skarpetek
• łapki niedrapki
• ciepła czapeczka
• kombinezon.

Przy wyższych temperaturach za oknami:

• 2 sztuki body z długim rękawem
• 3 sztuki body z krótkim rękawem
• 3 bluzeczki lub kaftaniki
• 5 sztuk pajacyków
• 2 sztuki półśpiochów lub śpiochów
• 2 sztuki mięciutkich czapeczek kąpielowych
• 3 pary miękkich skarpetek
• łapki niedrapki
• czapeczka
• bluza / sweterek lub welurowy pajacyk.

W przypadku body, dobrym pomysłem jest wybór tych, które rozpinają się na całej długości, albo kopertowych. Niektórzy rodzice początkowo boją się zakładać ubranka przez główkę maluszka.

I jeszcze ważna uwaga: wszystkie ubranka powinny być prane w delikatnym proszku/płynie przeznaczonym specjalnie dla dzieci!

Niezależnie od pory roku, warto mieć więcej niż 1 kocyk. Kocykiem można przykryć, można w niego zawinąć, czy po prostu położyć na nim maluszka. No i okrycie kąpielowe, czyli duży, mięciutki ręcznik z kapturkiem, najlepiej w liczbie sztuk 2. Warto też zaopatrzyć się w pieluchy tetrowe i flanelowe (przydadzą się do położenia na ramieniu po karmieniu, do wycierania buzi, do płożenia w łóżeczku i tak dalej). Cztery sztuki tych i tych powinny wystarczyć na początek. Ale zostawmy już tekstylia.

Kosmetyki i akcesoria do higieny

Skóra wcześniaka jest bardzo delikatna, więc, tym bardziej, powinniśmy zwrócić uwagę na to, jakie kosmetyki wybieramy. Ważne, by były one bardzo delikatne. Mogą to być nawet produkty przeznaczone dla małych alergików, bo są najdelikatniejsze. Dobrym wyborem będą produkty bezzapachowe (mniejsze ryzyko podrażnień i reakcji alergicznych), niezawierające konserwantów i barwników. Skóra wcześniaków, podobnie jak noworodków urodzonych w terminie, może być nieprzewidywalna i mimo zapewnień producentów, może się okazać, że akurat nasze dziecko jest na dany kosmetyk uczulone. Dlatego, jeśli mamy taką możliwość, sprawdźmy to, wykorzystując próbki kosmetyków, które dziś są coraz bardziej popularne. 

Przydadzą się:

• żel do mycia ciała i włosów
• oliwka lub balsam do nawilżania skóry (choć niektórzy lekarze zalecają ograniczenie się do stosowania nawilżających płynów do kąpieli)
• krem/maść do pupy
• krem ochronny do twarzy (w zależności od pory roku - chroniący przed wiatrem i mrozem lub z wysokim filtrem UV).

W domowej wyprawce nie powinno zabraknąć delikatnych gazików i bawełnianych płatków kosmetycznych. Do czyszczenia nosków niemowląt używa się wody morskiej, ale maleńkim noskom wcześniaków w zupełności wystarczy sól fizjologiczna. Już w domu, dobrze mieć aspirator lub gruszkę.

Należy także pamiętać o tym, jak ważna jest higiena. Urządzenia, np. wanienkę należy często myć, na przykład, używając płynów lub chusteczek odkażających.

Karmienie

Według lekarzy, najlepsze co możemy dać dziecku zaraz po urodzeniu to mleko matki. Co jednak, gdy maluch leży w inkubatorze? Z pomocą przychodzi laktator. Warto wybrać go rozsądnie, bo przez pierwsze tygodnie, a czasami nawet miesiące życia dziecka, będzie on stałym towarzyszem mamy. Niektórym kobietom wystarczają laktatory ręczne. Jednak prawda jest taka, że gdy malucha nie ma przy piersi, lub gdy doskwiera nawał pokarmu, taki elektryczny przyjaciel przydaje się bardziej. Można go kupić, lub wypożyczyć, najczęściej nawet w szpitalu. 

Często zanim dziecko da się przystawić do piersi, oczywiście w zależności od jego stanu, będzie ono mogło dostawać odciągnięte mleko przez sondę, strzykawką lub z butelki. A jeśli butelki, najlepiej antykolkowe, a jeszcze lepiej, ze smoczkami zaprojektowanymi specjalnie dla wcześniaków.

Przy odciąganiu mleka i karmieniu butelką pomocny bywa podgrzewacz do butelek.  W przyszłości przyda się także do podgrzewania obiadków. Można wybrać standardowy - do używania w domu, ale także taki, którego da się używać w samochodzie (podłączany do gniazda zapalniczki).

Inne akcesoria - smoczki, gniazdka i tak dalej

Wcześniaki często poddawane są badaniom, które znoszą raz lepiej, raz gorzej. Niektórzy radzą, by w takich sytuacjach podawać dziecku smoczek uspokajający. Co więcej, smoczek nie tylko uspokoi malucha, ale, jeśli jest dobrze skonstruowany, będzie także stymulował ssanie niezależne od karmienia i zapewni prawidłowy rozwój oraz ustawienie szczęki. Produkowane są specjalne smoczki dla wcześniaków o niskiej masie urodzeniowej. Przy wyborze smoczka trzeba zwrócić uwagę, by tarcza nie zasłaniała noska. Można też zdecydować się na model, który posiada specjalny otwór, umożliwiający swobodny dostęp powietrza. Na rynku dla wcześniaków znajdziemy także smoczki wykonane z jednego kawałka silikonu - są miękkie i nie powodują odgnieceń, czy też takie, których kształt umożliwia jednoczesne korzystanie z sondy żywieniowej, czy maski donosowej CPAP.

Dzieci donoszone nie przepadają za większością rzeczy, które krępują ich ruchy. Z wcześniakami jest trochę inaczej, bo nagle muszą przystosować się do życia poza brzuchem mamy, a nie są na to wcale gotowe. Aby im pomóc w tej adaptacji, używa się specjalnych gniazdek, czyli poduszek ułożonych w literę "U".  Pomagają one maluszkom w utrzymywaniu prawidłowej kontroli ciała, symetrycznego napięcia mięśniowego, zmniejszają występowanie odruchu Moro i po prostu, otulają imitując łono matki.

Sprzęty i gadżety

Tu trzeba uważać. Na rynku dostępna jest cała masa fajnych, ładnie wyglądających urządzeń, które owszem, spełnią swoją funkcję, ale spokojnie można się bez nich obejść, a rzadko słyszy się, żeby świeżo upieczeni rodzice narzekali na nadmiar pieniędzy. Ważne, by potrafić je odróżnić i nie dać się naciągnąć na coś, co tak naprawdę, wcale nie jest potrzebne ani dzieciom, ani nam (jak choćby gadżetów w stylu podgrzewacza do chusteczek).

W wyprawce, czy to dla donoszonego malucha, czy dla wcześniaka, zdecydowanie nie może zabraknąć wanienki. Można wybrać standardową albo zdecydować się na specjalnie zaprojektowaną dla dzieci urodzonych przed czasem. Te drugie są mniejsze, a także mają specjalną, rozkładaną siatkę do podtrzymywania maluszka tak, by zawsze był ponad powierzchnią wody.

Gdy chodzi o spanie, jest to często temat, który dosłownie spędza sen z powiek rodziców wcześniaków. Warto wtedy zaopatrzyć się w monitor oddechu. Jest to urządzenie, które wykrywa przerwy w oddechu maluszków, uruchamiając alarm. Przydatny sprzęt, a dodatkowo, można nabyć wersję połączoną z elektroniczną nianią, która także się przydaje, zwłaszcza w domach i większych mieszkaniach, lub gdy łóżeczko dziecka znajduje się poza sypialnią rodziców.

Kolejna sprawa, która często nie daje rodzicom spokoju to waga dziecka. Czy aby na pewno maleństwo przybiera prawidłowo? Żeby się uspokoić, warto mieć w domu wagę dla niemowląt. Do wyboru mamy wiele modeli, zarówno mechanicznych, jak i elektronicznych. Te drugie są dokładniejsze. Jeśli nie chcecie kupować wagi, która przyda się wyłącznie w pierwszych miesiącach życia dziecka, możecie wybrać taką, która posłuży także do ważenia starszych dzieci, na przykład, po zdjęciu tacki, na której kładzie się maluszka (dostępne są warianty z maksymalnym obciążeniem do 30 kg).

W sezonie grzewczym, choć nie tylko, zaleca się używanie nawilżacza powietrza. Zapobiega on wysychaniu śluzówki nosa, a co za tym idzie, pomaga chronić gardło i drogi oddechowe.

Podróżowanie i spacery

I na koniec, spacery i transportowanie maluszków. Wiadomo, do przewożenia dziecka w samochodzie niezbędny jest fotelik samochodowy. Warto wybrać model ze specjalną wkładką dla noworodków, a jeśli i to jest za mało, można zwinąć tetrowe, bądź flanelowe pieluszki w wałeczki i ułożyć je wokół główki dziecka, by ta była stabilniejsza. Większość fotelików da się montować na stelaże do wózków, a niektóre wózki sprzedawane są w komplecie z dostosowanymi do nich fotelikami. No właśnie, wózki. Tu można sobie poszaleć, bo wybór jest ogromny. Ważne, by wybrać wózek dobry jakościowo i bezpieczny.

A jeśli nie wózek (albo inaczej, jako uzupełnienie wózka), warto rozważyć chustę. Oczywiście, po wcześniejszej konsultacji z neurologiem i rehabilitantem! Chustowanie, ale takie z głową, daje dziecku wiele korzyści (rodzicom także!). 

Wszystkie wymienione tu rzeczy można bez większych problemów kupić przez Internet oraz w dobrze zaopatrzonych sklepach z artykułami dla dzieci. Także, nie martwcie się. Choć maluszek pojawił się na świecie przed czasem i tak powinniście ze wszystkim zdążyć. A w czasie kompletowania wyprawki nie zapominajcie, że dziecko najbardziej potrzebuje miłości, bliskości i poczucia bezpieczeństwa.

Autor: Katarzyna Moryc

Zdjęcie: unsplash.com