Naczyniaki u dzieci - czy jest się czym martwić?

Naczyniaki są czerwonawymi zmianami skórnymi, które pojawiają się u stosunkowo dużej ilości dzieci. U kogo pojawiają się najczęściej? Kiedy rodzice powinni pomyśleć o tym, aby pokazać lekarzowi naczyniaka u ich dziecka? Czy zmiany te trzeba usuwać, a jeżeli tak, to jakimi sposobami można to zrobić?

Wszelkie zmiany, które pojawiają się na skórze dzieci (szczególnie tych, które dopiero niedawno przyszły na świat), zazwyczaj wzbudzają zainteresowanie ich rodziców, a nierzadko powodują nawet panikę. Troska o malucha jest jak najbardziej wskazana, jednakże rodziców należy uświadomić, że nie każda zmiana skórna u ich dziecka musi stanowić powód do niepokoju. Tak jest chociażby z naczyniakami, które występują nawet u 1 na 10 dzieci i które – najczęściej – groźne wcale nie są.

Jak rozpoznać naczyniaka?

Naczyniak, jak sama nazwa wskazuje, jest zmianą zbudowaną z naczyń krwionośnych. Na samym wstępie warto wyraźnie zaznaczyć, że naczyniaki u dzieci są niezłośliwymi tworami. Jak jednak stwierdzić, że zmiana skórna u dziecka jest właśnie naczyniakiem?

Charakterystyczną cechą naczyniaków jest przede wszystkim ich wygląd i zabarwienie. Zazwyczaj zmiany te przybierają barwę czerwonawą, dotyczy to jednak głównie tych naczyniaków, które leżą blisko skóry.  Te twory, które leżą dalej od powierzchni ciała, mogą mieć sino-niebieskawe zabarwienie. Typowo, naczyniak przybiera postać plamy, zdarzają się jednak naczyniaki posiadające okrągławy kształt i szypułę.

Trudno jest tutaj o konkretne wymiary, jakie mogą przybierać naczyniaki u dzieci. Zdarza się bowiem, że u jednego dziecka zmiana skórna ma zaledwie jeden milimetr, ale i możliwe jest to, że u innego malucha będzie istniał naczyniak o średnicy sięgającej nawet kilkunastu centymetrów.

Charakterystyczną cechą naczyniaków u dzieci jest również ich umiejscowienie. W ponad połowie wszystkich przypadków tych zmian umiejscawiają się one w obrębie dziecięcych głów oraz szyj.

Kiedy u dzieci pojawiają się naczyniaki?

Noworodek może przyjść na świat z naczyniakiem, ale równie dobrze zmiana ta może pojawić się u dziecka dopiero po jakimś czasie od urodzenia. Rodzice mogą odczuwać niepokój w sytuacji, gdy zaobserwują, że naczyniak u ich malucha zaczyna rosnąć. Taka sytuacja niekoniecznie oznacza, że dziecku coś zagraża – naczyniaki miewają tendencję do powiększania swoich rozmiarów, szczególnie w trakcie pierwszego roku życia dziecka.

Jakie są przyczyny występowania naczyniaków u dzieci?

Mimo tego, że naczyniaki u dzieci występują po prostu często, to jednak uczonym do tej pory nie udało się jednoznacznie ustalić, co stanowi przyczynę ich pojawiania się. Jedną z teorii dotyczących naczyniaków jest ta, według której zmiany rozwijają się na skutek niedotlenienia organizmu. Naczyniaki zbudowane są bowiem z komórek pochodzenia śródbłonkowego (są to struktury, które budują również te prawidłowe naczynia krwionośne). Rozwój wspomnianych komórek miałby zatem być odpowiedzią na niedobory tlenu w organizmie.

Pomimo braku pełnej wiedzy na temat przyczyn pojawiania się naczyniaków, udało się wyróżnić pewne czynniki, które zwiększają możliwość wystąpienia tych zmian skórnych. Wśród nich wymieniane są:

• płeć żeńska,
• rasa kaukaska,
• występowanie naczyniaków u członków rodziny dziecka,
• niska masa urodzeniowa,
• wcześniactwo.

Czy maluch cierpi przez naczyniaka?

Szczęśliwie nie – naczyniak nie prowadzi do pojawiania się u malucha bólu, świądu czy jakichkolwiek innych dolegliwości. Ogólnie, u większości dzieci naczyniak stanowi jedynie, jeżeli w ogóle, defekt kosmetyczny. Niestety nie jest jednak tak, że z naczyniakami nie jest związane żadne zagrożenie – w niektórych przypadkach zmiany te mogą prowadzić do pewnych kłopotów.

Możliwe problemy związane z obecnością naczyniaka u dziecka

U niektórych dzieci naczyniaki rozwijają się w dość niefortunnych okolicach. Jako przykład takiej lokalizacji można podać okolice oczu. Ponieważ naczyniaki mają tendencję do powiększania się, skutkiem takiego zjawiska, w przypadku naczyniaka rosnącego w okolicy oczu, może być wystąpienie u dziecka zaburzeń widzenia.

Sam naczyniak nie powoduje bólu u dziecka, jeżeli jednak zostanie on uszkodzony, wówczas już zmiana ta może prowadzić do różnych nieprzyjemnych dolegliwości. Naczyniak jest zbudowany inaczej niż skóra i kiedy ulegnie on jakiemuś uszkodzeniu, istnieje wtedy ryzyko, że gojenie tego tworu będzie przebiegało zdecydowanie gorzej.

Z możliwością uszkodzenia naczyniaka związany jest jeszcze inny problem, którym jest ryzyko krwawienia. Naczyniaki są strukturami dobrze ukrwionymi, w związku z czym w sytuacji, kiedy zostaną one naruszone, istnieje ryzyko, że dojdzie do znacznego krwawienia (szczególnie wtedy, kiedy naczyniak jest dużych rozmiarów).

Kiedy do lekarza z naczyniakiem u dziecka?

Ogólnie, najkorzystniej byłoby, gdyby każdy naczyniak został oceniony przez lekarza. Dzięki temu możliwe będzie nie tylko upewnienie się, że zmiana rzeczywiście jest naczyniakiem, ale i obserwowanie tempa przyrostu zmiany a także tego, czy nie pojawiają się jakiekolwiek niepokojące objawy.

Naczyniaka należy pokazać medykowi, gdy rodzice zaobserwują go u swojej pociechy, ale także wtedy, kiedy zauważą oni, że ulega on jakimś zmianom. Skonsultować powinno się sytuację, gdzie twór zaczyna szybko rosnąć, ale wizyta u lekarza zalecane jest także wtedy, kiedy naczyniak zmienia swój kształt lub gdy zauważone zostaną jakiekolwiek inne, niepokojące rodziców, problemy.

Czy naczyniaki u dzieci można usuwać?

Lekarz może zaproponować rodzicom usunięcia naczyniaka zarówno metodami zachowawczymi, jak i zabiegowymi. W przypadku pierwszych z wymienionych możliwe jest zastosowanie chociażby leków z grupy glikokortykosteroidów (sterydów). Leczenie zabiegowe opierać się może z kolei na zabiegu chirurgicznym, ale naczyniaka można także usunąć z wykorzystaniem lasera.

Wybór metody usunięcia zależny jest od kilku czynników. Pod uwagę brane są przede wszystkim umiejscowienie zmiany, jej wymiary oraz to, czy prowadzi ona do jakichś problemów u dziecka.

Czy każdego naczyniaka trzeba usuwać?

Zdecydowanie nie – tak naprawdę przeważająca większość naczyniaków podlega wyłącznie obserwacji. Usunięcie naczyniaka rozważa się wtedy, kiedy ma on duże (sięgające kilkunastu centymetrów) rozmiary, gdy istnieje dużego ryzyko krwawienia (np. z powodu umiejscowienia w okolicy, w której łatwo jest o wystąpienie urazu) oraz wtedy, kiedy naczyniak powoduje jakieś zaburzenia u dziecka (np. wspomniane wyżej zaburzenia widzenia).

Naczyniaki usuwane bywają również wtedy, kiedy mijają kolejne lata życia dziecka, a zmiana wciąż jest u niego obecna. Ale prawda jest taka, że u większości dzieci naczyniaki całkowicie samoistnie znikają. Dzieje się tak stosunkowo szybko – pierwsze procesy zaniku (polegające na zmniejszeniu intensywności zabarwienia naczyniaka) zauważyć można zwykle już pod koniec pierwszego roku życia dziecka. Dokładny czas, po jakim naczyniak zanika, bywa różny – u jednych dzieci dochodzi do tego w ciągu kilkunastu miesięcy, u innych twory te utrzymują się nawet do 8-10 roku życia.

A czy Wasze dzieci miały tak zwane pocałunki anioła lub uszczypnięcia bociana, jak zwyczajowo nazywa się czasem naczyniaki?

Autor: Tomasz Nęcki – Lekarz

Zdjęcie: pixabay.com