Żółtaczka fizjologiczna

Żółtaczka noworodków występuje u około 60% donoszonych dzieci i u zdecydowanej większości wcześniaków. Charakterystyczne dla żółtaczki żółte zabarwienie skóry zwykle pojawia się w 2-3 dobie życia i jest wynikiem przejściowej niedojrzałości wątroby noworodka. W dużej większości przypadków, żółtaczka fizjologiczna nie powoduje żadnych powikłań u dzieci.

fot. Pixabay.com

Skąd bierze się żółtaczka u noworodków? Jest to zjawisko fizjologiczne, które wynika z przemian, jakie odbywają się w organizmie dziecka, które zaczyna samodzielne życie poza łonem matki. Dziecko w łonie matki czerpie tlen z krwi łożyskowej. Do transportu tlenu potrzebuje dużej ilości czerwonych krwinek (czyli erytrocytów). Po narodzinach noworodek zaczyna oddychać samodzielnie, musi pozbyć się nadmiaru  zbędnych krwinek. W wyniku rozpadu erytrocytów powstaje bilirubina, z którą niedojrzała dziecięca wątroba nie zawsze może sobie poradzić. W związku z czym trafia z powrotem do krwi i staje się przyczyną fizjologicznej żółtaczki noworodków, która objawia się m.in. zażółceniem skóry i oczu.

Objawy żółtaczki noworodków

• zażółcenie skóry – początkowo na twarzy, a następnie na całym ciele
• zażółcenie śluzówek i białek oczu
• intensywnie żółty mocz
• podwyższony poziom bilirubiny w badaniu

U donoszonych maluchów zażółcenie pojawia się najczęściej około 2-3 doby życia i trwa 7-14 dni. U dzieci urodzonych przedwcześnie maksymalne natężenie żółtaczki przypada na 6-7 dzień życia i może trwać nawet trzy tygodnie. O żółtaczce fizjologicznej mówimy wówczas gdy poziom bilirubiny przekracza 12 mg/dl.

Leczenie żółtaczki fizjologicznej

W większości przypadków żółtaczka fizjologiczna nie wymaga żadnego specjalistycznego leczenia. Trzeba pamiętać, że dziecko musi dostawać odpowiednią ilość płynów. Warto tutaj wspomnieć jednak, że nie oznacza to konieczność sztucznego karmienia dziecka. Dzieci z żółtaczką mogą być karmione naturalnie. Dbać należy jednak o to, by były często przystawiane do piersi i należy kontrolować, czy odpowiednio często moczą pieluszki.  Dlatego zaleca się, aby przerwy w karmieniu nie były dłuższe niż 3 godziny. W niektórych przypadkach maluszkowi mogą być podawane płyny drogą dożylną.

Przy niedużym nasileniu żółtaczki podawany jest Luminal - lek uspokajający oraz przeciwdrgawkowy, który w małej dawce działa aktywująco na enzymy wątrobowe i przyspiesza metabolizm.

Część noworodków, u których stopień żółtaczki jest wysoki, zamiast terapii Luminalem poddawana jest jeszcze w szpitalu tzw. fototerapii. Fototerapia polega na na naświetlaniu ciała dziecka specjalnym światłem, które powoduje zmiany chemiczne bilirubiny. Dzięki naświetlaniu jest ona szybciej wydalana z organizmu. W skrajnych przypadkach jej nadmiar może zostać usunięty na drodze transfuzji krwi.

W większości przypadków żółtaczka fizjologiczna nie pozostawia żadnych następstw. W dzisiejszych czasach, przy jej prawidłowym leczeniu, powikłania w zasadzie nie występują. Po przebyciu żółtaczki noworodkowej dzieci rozwijają się prawidłowo i nie obserwuje się zaburzeń w ich rozwoju.

Senność u noworodka z żółtaczką

Częstym kłopotem, z jakim spotykają się mamy noworodków, które dotknęła żółtaczka jest fakt, że dzieci dużo śpią i trudno je dobudzić na karmienie. A to właśnie częste przystawianie do piersi czy podawania butelki nie rzadziej niż co 3 godziny jest kluczowe w zwalczaniu żółtaczki.

W jaki sposób rozbudzić małego śpiocha z żółtaczką:

• obudź dziecko w aktywnej fazie snu (wtedy, gdy dziecko kręci się rusza gałkami ocznymi)
• odkryć kocyk lub rozwinąć rożek
• rozebrać noworodka z jednej warstwy ubranka
• połaskotać po gołych stópkach
• można zmienić pieluszkę
• mówić do dziecka

Żółtaczka patologiczna może być groźna

Jeśli żółtaczka jest silniejsza niż jej fizjologiczna forma, mówimy o żółtaczce patologicznej. Może ją rozpoznać lekarz i ma zwykle przyczyny w dodatkowych schorzeniach: np. zakażeniu wirusowym, wrodzonych wadach krwi czy przy konflikcie serologicznym. Nawet żółtaczka patologiczna może być skutecznie leczona i nie pozostawić po sobie żadnych następstw. Jeśli krążące we krwi ilości bilirubiny są zbyt duże mogą uszkodzić delikatny układ nerwowy dziecka, dlatego ważne jest częste badanie poziomu bilirubiny u noworodków z żółtaczką.

Czytaj również:

Oznaki głodu u noworodka i niemowlaka

Jak wygląda noworodek po porodzie

Autor