FSH i LH

Do zajścia w ciążę nie potrzeba tylko jajeczka oraz plemnika. Bardzo ważne są także hormony, które muszą prawidłowo funkcjonować zarówno u kobiety jak i mężczyzny, aby mogło dojść do zapłodnienia. Dlatego bardzo dużą rolę w staraniach o dziecko odgrywają produkowane przez przysadkę mózgową hormony gonadotropowe: folitropina i lutropina. Określenie ich poziomu we krwi pozwala na szybkie zdiagnozowanie ewentualnych dysfunkcji w pracy żeńskich jajników oraz męskich jąder.

FSH i LH u kobiet

Cykl owulacyjny nadzorowany jest przez podwzgórze, przysadkę i jajniki. Gdy podwzgórze wyśle do przysadki odpowiedni sygnał, ta produkuje trzy rodzaje hormonów gonadotropowych, które wpływają na funkcje narządów płciowych:

• Folitropinę - FSH
• Lutropinę, czyli hormon luteizujący - LH
• Prolaktynę - PRL.

Cykl menstruacyjny dzielimy na dwie fazy: folikularną i lutealną, które są przedzielone szczytem wydzielania (dni płodne) obydwu hormonów (folitropiny i lutropiny) tzw. pikiem. U kobiet poziom FSH oraz LH zmienia się w zależności od fazy cyklu, a jajeczkowanie następuje krótko po piku, czyli około połowy cyklu.

To właśnie pod wpływem folitropiny w jajniku wzrasta i dojrzewa pęcherzyk Graafa i produkowane są estrogeny. Natomiast LH pobudza owulację. To pod jego wpływem pęknięty pęcherzyk Graffa zmienia się w ciałko żółte, które zaczyna wydzielać progesteron. Hormon ten sprawia również, że błona śluzowa macicy rozpulchnia się, a w przypadku gdy nie doszło do zapłodnienia komórki jajowej, złuszcza się i zostaje wydalona w trakcie miesiączki.

FSH i LH u mężczyzn

U mężczyzn folitropina powoduje powiększenie cewek nasiennych i pobudza produkcję plemników. LH natomiast, stymuluje wydzielanie testosteronu w jądrach. Stężenie obydwu gonadotropin u panów utrzymuje się na stałym poziomie. Badanie obu hormonów u mężczyzny można wykonać w każdej chwili, ponieważ hormony produkowane są przez cały czas.

Badanie poziomu FSH i LH

Poziom LH i FSH bada się miedzy 2., a 5. dniem cyklu - przeważnie w 3. dniu. Często LH oznacza się także później, aby wykryć przedowulacyjny pik poziomu lutropiny.

Normy hormonów:

• FSH w 2.-4. dniu cyklu - 3-12 mIU/ml*
• LH w 2.-4. dniu cyklu - 2-13 mIU/ml*
• Pik LH - 20 mIU/ml*

Poziom FSH niższy niż 3 mIU/ml może świadczyć o niewydolności przysadki, a wyższe niż 12 mlU/ml o wyczerpującej się rezerwie jajnikowej.

* Należy pamiętać, że normy stosowane w różnych laboratoriach mogą różnić się między sobą.

Na co zwrócić uwagę?

Bardzo istotna jest zależność pomiędzy stężeniami obu hormonów. Stosunek poziomu LH do poziomu FSH powinien oscylować około 1. Mniejszy może świadczyć o niewydolności przysadki, a wyższy o zespole policystycznych jajników. Chcąc ocenić przyczynę niepłodności badanie folitopiny często wykonuje się razem z innymi badaniami poziomu hormonów: testosteronu, estradiolu, progesteronu. Pomaga ono ustalić przyczynę niskiej liczby plemników w nasieniu, nieregularnych cykli miesiączkowych oraz rozpoznać choroby przysadki mózgowej, jajników i jąder.

Badania poziomu hormonów są refundowane przez NFZ, jednak aby móc je wykonać bezpłatnie należy mieć skierowanie wystawione przez lekarza pierwszego kontaktu, ginekologa lub endokrynologa. Koszty badań wykonywanych prywatnie uzależnione są od laboratorium i wahają się między 15-50 zł/ jeden hormon.

Zdjęcie: Fotolia by © fotoblin All rights reserved

Autor