Czym jest hipotrofia płodu? Rodzice często niepokoją się słysząc takie określenie w gabinecie lekarza. Hipotrofia wewnątrzmaciczna jest rozpoznawana na podstawie pomiarów dziecka wykonywanych podczas badania USG.
Hipotrofia płodu oznacza, że dziecko w łonie mamy jest mniejsze niż zakładają to siatki centylowe opracowane dla dzieci w danym tygodniu ciąży. Problem taki dotyczy kilku procent ciąż. Może to oznaczać, że szacowana waga płodu jest zbyt mała albo, że poszczególne parametry dotyczące wymiarów dziecka są za niskie. Do tych parametrów mogą zaliczać się na przykład obwód brzuszka, główki czy długość kości udowej. Podejrzenie hipotrofii płodu może być związane z mylnym określeniem wieku ciąży. Różnica tygodnia lub dwóch w przypadku płodu może być znaczna. Niestety hipotrofia może też być markerem wad genetycznych lub problemów z ciążą. Dlatego lekarz, który podczas badania USG stwierdzi hipotrofię, z pewnością będzie dociekał przyczyny takiego stanu rzeczy. Niestety w blisko połowie przypadków nie udaje się dociec przyczyny hipotrofii, nazywa się to hipotrofią idiopatyczną
Hipotrofia symetryczna - wszystkie wymiary dziecka są proporcjonalnie mniejsze niż powinny być na danym etapie ciąży.
Hipotrofia asymetryczna oznacza, że jeden z parametrów jest zbyt niski. Zwykle obwód brzuszka jest zbyt mały, a obwód główki i długość ciała są prawidłowe.
Najbardziej niepokojące są duże rozbieżności wymiarów w przypadku hipotrofii asymetrycznej. Mogą być sygnałem poważnych wad genetycznych. Częstą przyczyną hipotrofii wewnątrzmacicznej są zaburzenia w przepływie i wymianie krwi między matką a płodem. Niestety w blisko połowie przypadków nie udaje się dociec przyczyny hipotrofii, nazywa się to hipotrofią idiopatyczną
Jeśli hipotrofia jest duża, lekarze dociekają przyczyny. Badany jest przepływ krwi między matką a dzieckiem, należy wykluczyć stany zapalne u matki, niewydolność łożyska. Warto dodać, że hipotrofia może być powiązana ze stosowaniem używek przez ciężarną, dlatego pytanie na temat alkoholu, papierosów czy narkotyków może się pojawić w tej sytuacji w wywiadzie lekarskim. Jeśli lekarze stwierdzą, że dobrostan płodu jest zagrożony i że lepiej kontynuować leczenie poza organizmem matki, mogą zdecydować o zakończeniu ciąży i przeprowadzenie cesarskiego cięcia.
Nie ma lekarstwa na hipotrofię płodu. Sposób postępowania zależy od stopnia hipotrofii i stanu zdrowia matki. Możliwe jest wyleczenie dolegliwości, które mogą prowadzić do hipotrofii, m.in. stanów zapalnych, kłopotów z nerkami czy układem krążenia. Ważne jest wykluczenie genetycznych wad wrodzonych. Jeśli płód nie jest zagrożony, a wszelkie poważne choroby u matki zostały wykluczone, zaleca się zwykle oszczędny tryb życia odpoczynek i dobrą dietę. Ostateczną diagnozę i analizę stanu zdrowia dziecka przeprowadza się już po porodzie. Lekarze w pierwszej kolejności sprawdzają ogólny stan noworodka i diagnozują go w kierunku wrodzonej infekcji lub wad genetycznych.
Hipotrofik, czyli dziecko, które ma po narodzinach ma zbyt małą masę urodzeniową wymaga obserwacji i diagnozy. Dziecko z hipotrofią jest w grupie ryzyka wystąpienia porażenia mózgowego i zaburzeń rozwoju. Hipotroficy, tak, jak wcześniaki przez pewien czas po narodzinach muszą być kontrolowani regularnie w poradniach specjalistycznych. W ogromnej większości przypadków ich rozwój przebiega prawidłowo i szybko nadrabiają niedobory wagi. Część dzieci pozostaje drobna i jeśli ich wymiary pozostają na podobnym poziomie w siatkach centylowych, bez znacznych odchyleń, nie uznaje się tego za nieprawidłowość.
Czytaj również:
z wykształcenia kulturoznawczyni, z zawodu dziennikarka i redaktorka o niecodziennym hobby: doradczyni noszenia dzieci w chustach i nosidłach miękkich. Współautorka książki "Notatki z rodzicielstwa bliskości" (Wyd. Harmonia 2018). Mama Hani i Zosi, redaktorka portalu Dzidziusiowo.pl w latach 2018-2020.