A B C wcześniaka, czyli słownik pojęć medycznych, które musisz znać!

Wraz z pojawieniem się na świecie maluszka, w słowniku każdego świeżo upieczonego rodzica zaczynają pojawiać się nowe terminy. To pojęcia związane z higieną, rozwojem, czy opieką nad dzieckiem, ale także sporo zagadnień czysto medycznych. Nauka przebiega stopniowo, podczas gdy maleństwo rośnie. Jednak, jako rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie, bardzo często jesteśmy "bombardowani" nazwami, hasłami i trudnymi określeniami już od pierwszych chwil życia naszych dzieci. Na pomoc przychodzi nasz słowniczek pojęć medycznych.

Spis alfabetyczny - na skróty 

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - Ł - M - N - O - P - R - S - T - U - W - Z

- A -

Anoksja (inaczej hipoksja) okołoporodowa - najprościej rzecz ujmując, to niedotlenienie okołoporodowe. A bardziej szczegółowo, to zespół objawów występujących jako następstwo zaburzeń utlenowania tkanek podczas porodu. Taki deficyt tlenowy, czyli niedobór tlenu we krwi w stosunku do zapotrzebowania na niego wywołany jest bezpośrednio przez zmniejszenie lub upośledzenie dopływu krwi do narządów. Anoksja okołoporodowa najgroźniejsza jest dla mózgu, (gdyż jest on najbardziej narażony na niedotlenienie) i gdy utrzymuje się przez dłuższy czas. Może spowodować opóźnienie rozwoju umysłowego, padaczkę, upośledzenie narządów słuchu lub wzroku, dziecięce porażenie mózgowe, czy trwałe uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.

ASD (atrial septal defect), czyli ubytek w przegrodzenie międzyprzedsionkowej, to wada serca polegająca na braku fragmentu ściany oddzielającej od siebie jego przedsionki. ASD powstaje w wyniku nieprawidłowego tworzenia się przegrody na wczesnym etapie życia płodowego i stanowi jedną z najczęstszych wrodzonych wad serca (około 12%). We wczesnym dzieciństwie rzadko daje objawy kliniczne, a jeśli już się jakieś pojawią, najczęściej są to częste zakażenia układu oddechowego, duszności podczas wysiłku fizycznego, a w okresie dorastania - niewydolność krążenia i zaburzenia rytmu serca. ASD leczy się operacyjnie.

- B -

Bradykardia (po łacinie bradycardia) to spowolnienie akcji serca. Wygląda to tak, że częstość akcji serca spada poniżej 60 uderzeń na minutę. Stan ten często towarzyszy takim schorzeniom jak, na przykład, bezdech wcześniaczy. Czasami, w przypadku maluszków urodzonych przed czasem, u których rozpoczyna się naukę karmienia doustnego, z powodu braku koordynacji ssania, połykania i oddychania, także mogą wystąpić epizody bradykardii, którym dodatkowo może towarzyszyć sinica.

Bilirubina (z łaciny bilis - żółć, ruber - czerwony) to pomarańczowoczerwony barwnik żółciowy występujący u ssaków. Bilirubina wchodzi w skład hemoglobiny i jest produktem rozpadu krwinek czerwonych. Przeprowadzając badanie biochemiczne krwi można zdiagnozować choroby wątroby, czy choroby hemolityczne. Wzrost jej stężenia we krwi i tkankach może powodować żółtaczkę, objawiającą się, między innymi, żółknięciem skóry i białek oczu. U wcześniaków, żółtaczka najczęściej pojawia się po pierwszej dobie życia. 

- C -

Cytomegalia jest chorobą wirusową, którą wywołuje cytomegalowirus (CMV). CMV jest wirusem najczęściej przenoszonym z matki na płód i może być jedną z przyczyn przedwczesnego porodu (zwłaszcza, gdy do zakażenia dochodzi w III trymestrze ciąży). Wirus bytuje w drogach rodnych, a konkretnie w szyjce macicy kobiety. Według danych statystycznych, w Europie Centralnej, nosicielami cytomegalii może być nawet 80% populacji, a większość zakażeń ma charakter bezobjawowy. Gdy na świat przychodzi dziecko zakażone cytomegalowirusem, nazywa się to cytomegalią wrodzoną, lub chorobą wtrętową. Przebieg tej choroby zazwyczaj jest ciężki i może zakończyć się śmiercią maluszka. Objawami mogą być małopłytkowość i objawy skazy krwotocznej, anemia, żółtaczka, śródmiąższowe zapalenie płuc, zapalenie siatkówki i naczyniówki, zapalenia mięśnia sercowego, niedosłuch lub głuchota.

CPAP (z angielskiego Continous Positive Airway Pressure, czyli stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych) to metoda pozwalająca na wspomaganie oddychania stosowana w przypadku niewydolności oddechowej lub leczenia bezdechu sennego. Terapia ta wymaga użycia pompy powietrznej podłączonej do specjalnej maseczki, którą zakłada się dziecku na twarz (przykrywa nos i usta lub jedynie nosek). Pompa wytwarza ciągłe nadciśnienie, dzięki czemu drogi oddechowe pozostają otwarte. Gdy dziecko robi wdech, pęcherzyki płucne nie zapadają się, co bardzo ułatwia dalsze oddychanie.

- D -

Dystrofia wewnątrzmaciczna to inaczej zaburzenie rozwojowe. Może ona występować samodzielnie lub mogą jej towarzyszyć inne wady rozwojowe. Dystrofię wywołać może wiele czynników, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, które powodują zaburzenia w pracy łożyska. Maluszek jest mniejszy, niż wskazuje na to jego wiek ciążowy, ponieważ jego tkanki lub narządy są niewłaściwie odżywione (w skrajnych przypadkach wcale, co może prowadzić do zaniku, czyli atrofii). Dystrofii może towarzyszyć niedotlenienie. 

Dipareza (lub inaczej diplegia) to jedna z postaci dziecięcego porażenia mózgowego. W tym przypadku porażone jest całe ciało, ale kończyny dolne porażone są w większym stopniu, niż górne.

Dyschezja niemowlęca (z angielskiego infant dyschezia) to zaburzenia w oddawaniu stolca występujące u dzieci poniżej 6. miesiąca życia. Dyschezja nie powinna być mylona z zaparciami, ani z kolką, chociaż objawy mogą się wydawać podobne. Objawem tego schorzenia są nagły wysiłek połączony z płaczem (trwający minimum 10 minut) poprzedzający oddanie miękkiej kupy, przy jednoczesnym braku jakichkolwiek innych zaburzeń zdrowotnych. Uważa się, że przyczyną dyschezji jest zaburzenie koordynacji mięśni brzucha. Dyschezji się nie leczy - koordynacja przychodzi z czasem, a po ukończeniu przez dziecko 6. miesiąca życia ustępuje samoistnie. 

- E -

Eutroficzny płód / noworodek to określenie często pojawiające się, na przykład, na opisach badania USG ciążowego. Określenie, które zupełnie niepotrzebnie niepokoi wielu rodziców. Dziecko eutroficzne to po prostu dziecko w normie, czyli o prawidłowej masie ciała w stosunku do wieku.

Eisenmengera Zespół to zespół objawów spowodowanych przeciekową wadą serca. Wada ta polega na odwróceniu przecieku lewo - prawego (czyli z krążenia systemowego do krążenia płucnego) na przeciek prawo - lewy. Wiążą się z tym wady takie jak ubytek międzykomorowy, czy przetrwały przewód tętniczy.

ELBW (z angielskiego extremely low birth weight) to oznaczenie maluszka, który przyszedł na świat z ekstremalnie niską masą urodzeniową, czyli taką poniżej 1000 g.

- F -

Fenyloketonuria to wrodzona metaboliczna choroba genetyczna, związana z mutacją genu na 12 chromosomie (gen ten jest odpowiedzialny za enzym hydroksylazę fenyloalaniniwą, który bierze udział w przemianie fenyloalaniny do tyrozyny). Dziedziczy się ją w sposób recesywny - aby dziecko zachorowało, musi odziedziczyć gen recesywny od obojga rodziców. Fenyloketonuria występuje średnio raz na 1600 urodzeń. Dziecko po urodzeniu wydaje się zdrowe - nie ma żadnych charakterystycznych objawów. U około 50% przypadków pojawiają się w okresie wczesnoniemowlęcym objawy przypominające zmiany na tle alergicznym lub zapalnym, skłonności do wymiotów, zaburzenia barwnikowe (jasna karnacja). W tych pierwszych miesiącach życia dziecka pojawia się również charakterystyczny, jakby "mysi" zapach potu. Gromadzenie fenyloalaniny w wyniku tej choroby może powodować uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. 

Obecnie, u noworodków w 3. dobie życia przeprowadza się badania przesiewowe na obecność tej choroby. Od 1998 roku odbywa się to za pomocą badania kolorymetrycznego, które opiera się na pomiarze stężenia fenyloalaniny we krwi na podstawie intensywności barwy (w porównaniu ze wzorcem).

Ferrytyna to białko magazynujące jony żelaza w wątrobie. Jego zadaniem jest utrzymanie żelaza w dostępnej i nieszkodliwej formie. Poziom ferrytyny sprawdza się, żeby zobaczyć, jak dużo żelaza zmagazynował organizm. Takie badanie jest dokładniejsze, niż poziom żelaza. Zbyt wysoki poziom tego białka może być spowodowany stanami zapalnymi, czy uszkodzeniem komórek szpiku kostnego, uszkodzeniem wątroby, czy śledziony albo niedokrwistością (megaloblastyczną, aplastyczną, hemolityczną). Natomiast zbyt niski poziom ferrytyn może wskazywać na niedobór żelaza.

- G -

Gazometria krwi to nic innego, jak badanie krwi tętniczej, którą pobiera się z tętnic promieniowej lub udowej, albo z krwi kapilarnej (czyli na przykład pobranej z opuszka palca). Zaraz po narodzinach dziecka pobiera mu się krew właśnie w celu wykonania gazometrii. Badanie to pozwala na sprawdzenie poziomu tlenu i dwutlenku węgla we krwi maluszka.

Glikemia to stężenie glukozy (cukru) we krwi. Poziom cukru bada się po urodzeniu u dzieci urodzonych przed czasem (powyżej 3. tygodni przed terminem), u dzieci z zespołem zaburzeń oddychania, z bardzo niską lub bardzo wysoką masą urodzeniową, czy u dzieci, których matki chorowały na cukrzycę. Zbyt niski poziom glukozy we krwi to hipoglikemia, natomiast zbyt wysokie jej stężenie określa się mianem hiperglikemii.

- H -

HBD (Hebdomas) to oznaczenie, z którym spotkają z pewnością przyszłe mamy, choćby na karcie ciąży. HBD to tydzień życia płodowego. I tak, na przykład, 30 Hbd oznacza 30 tydzień ciąży. 

Hipotrofia oznacza zbyt niską wagę urodzeniową, taką poniżej 2500 g. Przyczyny hipotrofii mogą być różne. Jedną z najbardziej oczywistych jest wcześniactwo, choć według niektórych lekarzy, hipotroficzne noworodki to takie, które urodziły się z niską wagą urodzeniową o czasie, lub już po spodziewanym terminie narodzin. Najczęstszą przyczyną hipotrofii niemowląt są zaburzenia pracy łożyska.

- I -

Idiopatyczne przyczyny (na przykład bezdechu) to takie, których podłoże jest nieznane lub niejasne,  charakteryzują się także pojawieniem się w sposób spontaniczny.

IVH (IntraVenticular Haemorrhage), czyli krwawienie dokomorowe, to krwawienie do ośrodkowego układu nerwowego, wynikające z zaburzeń krążenia mózgowego. U wcześniaków (zwłaszcza tych urodzonych przed 32. tygodniem ciąży lub z wagą urodzeniową poniżej 1000 g), naczynia krwionośne są kruche i niedojrzałe, podobnie jak mechanizmy regulacji przepływu krwi. Jego przyspieszenie, zwolnienie, oraz nagły wzrost ciśnienia żylnego mogą powodować powstanie krwawień. To jak poważny jest wylew, klasyfikuje się w 4-stopniowej skali. Więcej o IVH.

ILBW (z angielskiego incredibly low birth weight) to określenie stosowane w stosunku do malucha, który urodził się z niewiarygodnie niską masą ciała, poniżej 750 g.

- J -

JGP to Jednorodne Grupy Pacjentów (z angielskiego Diagnosis-Related Groups, DRGs). Chodzi tu o sposób rozliczania usług zdrowotnych przez ich płatnika, czyli w naszym przypadku - przez NFZ. W rozwiązaniu tym chodzi o stworzenie prostych do stosowania i kwalifikowania świadczeń do pewnej grupy, która jest ściśle zdefiniowana, a to wszystko po to, by łatwiejsze stało się rozliczenie usług. W Polsce system ten wprowadzono w lipcu 2008 roku. Aktualne komunikaty, między innymi opisujące algorytm JGP, można znaleźć na oficjalnej stronie NFZ.

- K -

Kardiotachometr (z greckiego kardio - serce +  táchos - szybkość + metreín - mierzyć) to specjalistyczna maszyna służąca do mierzenia  częstotliwości pracy serca.

K witamina to bardzo ważna witamina, odgrywająca kluczową rolę w procesach krzepnięcia krwi. Podaje się ją noworodkom w pierwszych dniach życia (jej stężenie jest u maluszków bardzo niskie), by zmniejszyć ryzyko wylewów. Obecne wytyczne z Rozporządzenia Ministra Zdrowia mówi o tym, że wszystkie noworodki powinny dostać witaminę K w pierwszych 5. godzinach życia. Różni się jedynie dawka przeznaczona dla dzieci urodzonych o czasie i dla wcześniaków.

- L -

LBW (z angielskiego low birth weight) to oznaczenie dziecka, które przyszło na świat z niską masą ciała, poniżej 2500 g.

LGA (z angielskiego large for gestational age) to określenie stosowane w przypadku noworodków z nadmierną urodzeniową masą ciała ( > 90. centyla) w stosunku do wieku ciążowego.

Lanugo to tak zwany meszek płodowy. Pokrywa on ciało płodu i zazwyczaj zanika pomiędzy 7., a 8. miesiącem ciąży. Jednak zdarza się, że jest obecny u noworodków, a dość często mają go wcześniaki (spokojnie, zanika samoistnie w ciągu kilu dni, najdalej w ciągu kliku tygodni).

Leukomalacja okołokomorowa (PVL) to nazwa dla torbieli pojawiających się w istocie białej mózgu, w pobliżu komór. Leukomalacja to jedna z najczęstszych form uszkodzenia mózgu u wcześniaków.

- Ł -

Łożysko przodujące to powikłanie ciąży, w którym łożysko jest nieprawidłowo (= za nisko) zagnieżdżone w macicy. Przyjmuje się, że dotyczy ono od 0,1% do 1% wszystkich ciąż i jest jednym z najczęstszych powodów krwawień i krwotoków w drugim i trzecim trymestrze ciąży, a także podczas porodu. Do czynników ryzyka należą, między innymi, występowanie przodującego łożyska w poprzedniej ciąży, przebyte cesarskie cięcie, ciąża mnoga, wady wrodzone płodu. Są 4 typy łożyska przodującego: całkowicie przodujące, częściowo przodujące, brzeżnie przodujące oraz bocznie przodujące. Więcej o łożysku przodującym.

- M -

Makrosomia to inaczej hipertrofia wewnątrzmaciczna, czyli nadmierna waga płodu (powyżej 4500 g) w stosunku do wieku ciążowego. Szacunkowo, problem ten dotyczy około 10% wszystkich ciąż. Makrosomia może być spowodowana, na przykład, otyłością matki LUB źle kontrolowaną (lub wcale nie kontrolowaną) cukrzycą u matki.

MPD, czyli mózgowe porażenie dziecięce (nazywane także chorobą Little'a) to zespół różnorakich objawów powstających z powodu trwałego uszkodzenia mózgu  we wczesnym stadium rozwoju. MPD skutkuje zaburzeniami ruchu i postawy. Objawy zmieniają się wraz z wiekiem dziecka. Najbardziej krytycznym okresem dla powstania uszkodzeń OUN (ośrodkowego układu nerwowego) jest czas między 26., a 34. tygodniem ciąży, a w związku z niedojrzałością, m.in. OUN, wcześniaki są szczególnie narażone na wystąpienie porażenia mózgowego (między innymi z powodu większego prawdopodobieństwa wystąpienia krwawień dokomorowych). 

- N -

Naczyniak lub inaczej znamię naczyniowe to nieprawidłowo rozszerzone naczynia krwionośne. Pojawiają się na twarzy i tułowiu, rzadziej na nóżkach, czy rączkach. Wyróżniamy naczyniaki płaskie, zwykłe i jamiste. W zdecydowanej większości przypadków są to defekty czysto kosmetyczne. Nie powodują bólu ani dyskomfortu, nie wymagają leczenia - jedynie obserwacji. Zazwyczaj same zanikają. Niektóre maluchy rodzą się z naczyniakami, a u niektórych te zmiany skórne pojawiają się kilka tygodni po narodzinach. Występują częściej u dziewczynek i u wcześniaków.

NEC (z angielskiego necrotizing enterocolitis) to martwicze zapalenie jelit (czasami zwane też nekrotycznym zapaleniem jelita). Jest  to choroba układu pokarmowego polegająca na pojawieniu się stanu zapalnego, który powoduje uszkodzenie śluzówki jelita. Uszkodzenie może dotyczyć tylko drobnego fragmentu jelita cienkiego lub grubego, ale równie dobrze może objąć większy obszar. Do powikłań NEC zalicza się perforację jelita oraz zapalenie otrzewnej. Najczęściej, martwicze zapalenie jelit pojawia się jako powikłanie niedotlenienia, ale może by także skutkiem niedojrzałości (wcześniaki), osłabienia układu odpornościowego, żywienia enteralnego, czy przetrwałego przewodu tętniczego Botalla.

- O -

Oksymetr to urządzenie medyczne służące do automatycznego mierzenia procentowej zawartości tlenu we krwi.

Odma opłucnowa u noworodków to stan, w którym pierwszy oddech powoduje pęknięcie niektórych przestrzeni powietrznych, co wiąże się z dostaniem się powietrza do jamy opłucnej i śródpiersia. Stan ten częściej występuje u wcześniaków, których płuca nie są jeszcze w pełni wykształcone. Płuco jest uciskane przez gromadzące się wokół niego powietrze, które ucieka przez pęknięcie. Leczenie polega na założeniu drenu, który przez ściany klatki piersiowej odprowadza zebrane powietrze i "luzuje" płuco.  

- P -

Percentyl powszechnie znany jest raczej jako centyl, a jest to po prostu jednostka statystyczna używana do opisu konkretnego wyniku względem grupy wyników. Mówiąc prościej, pojedynczy centyl pokazuje ile wyników (procentowo) było niższych lub wyższych od tego konkretnego. Najbardziej chyba znane użycie tej jednostki to siatki centylowe, pokazujące wagę i wzrost dzieci na tle ich rówieśników.

Pulsoksymetr to elektroniczne urządzenie do precyzyjnego, a zarazem nieinwazyjnego, pomiaru saturacji krwi oraz pulsu. Pulsoksymetr wykorzystuje pomiar pochłaniania promieniowania o dwóch różnych długościach fal przez tkanki.

- R -

RDS, czyli zespół zaburzeń oddechowych (zwany także zespołem niewydolności oddechowej) to stan chorobowy wywołany niedoborem surfaktantu w płucach. Bez odpowiedniej jego ilości pęcherzyki płucne sklejają się, ulegają niedotlenieniu, a w końcu martwicy, co powoduje narastające problemy z oddychaniem, kończące się niewydolnością oddechową. Leczenie polega na rozpoczęciu tlenoterapii, czasem włączeniu sztucznej wentylacji i podaniu surfaktantu.

Retinopatia wcześniacza to niedojrzałość siatkówki występująca u wcześniaków. Wcześnie wykryta może być skutecznie wyleczona, jednak nie należy jej bagatelizować, gdyż może prowadzić nawet do utraty wzroku.

RSV (z angielskiego Respiratory Syncytial Virus) to wirus nabłonka oddechowego odpowiedzialny za zakażenia dróg oddechowych, głównie u niemowląt i dzieci (zwłaszcza u maluchów z obniżoną odpornością, a więc głównie wu wcześniaków, czy u dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną, mukowiscydozą, lub wadami serca). Szacuje się, że aż 90% z nas ma za sobą zakażenie, mimo iż często nie jesteśmy tego w ogóle świadomi (objawy jak przy "zwykłym" przeziębieniu). Jednak dla wcześniaków RSV jest bardzo groźny.

- S -

SGA (z angielskiego small for gestational age) to określenie noworodka, który przyszedł na świat z masą urodzeniową zbyt niską w stosunku do wieku ciążowego (taką poniżej 10 centyla).

Skala Ballarda służy do oceny dojrzałości noworodka. Ocenianych jest 12 parametrów - 6 cech morfologicznych (na przykład skóra, czy meszek płodowy) i 6 cech dotyczących układu nerwowego (przykładowo kąt podkolanowy - jak bardzo można wyprostować nóżkę dziecka w kolanie, czy objaw szarfy - możliwość przesunięcia łokcia poza linię środkową ciała). Za każdy parametr przyznawane są punkty, których maksymalnie dziecko może uzyskać 50.

Surfaktant to lipidowa substancja, która bardzo cienką warstwą pokrywa powierzchnię nabłonka oddechowego pęcherzyków płucnych. Dzięki niemu, pęcherzyki pozostają rozprężone (nie zapadają się i nie sklejają w trakcie oddychania). Niedobór surfaktantu powoduje zespół zaburzeń oddechowych (RDS), szczególnie groźny dla wcześniaków. 

- T -

Tachypnoe (z łaciny) to termin medyczny używany do opisu przyspieszenia częstości oddechów.

TPN (z angielskiego total parenteral nutrition) to całkowite żywienie pozajelitowe. Polega ono na tym, że płyn ze składnikami odżywczymi dostarcza się do organizmu całkowicie pomijając układ trawienny.

- U -

Uchyłek Meckela to jedna z najczęściej występujących wad wrodzonych jelita cienkiego, występującą u około 2-3% populacji. Trzy razy częściej występuje u mężczyzn, niż u kobiet. Najprościej rzecz ujmując, uchyłek Meckela to pozostałość przewodu żółtkowego (czyli pępkowo-jelitowego), znajdujący się zazwyczaj w końcowym odcinku jelita cienkiego. Może być całkowicie bezobjawowy.

U nowonarodzonych dzieci z przepukliną pępowinową, przeponową, czy z wrodzonym wytrzewieniem, może pojawić się jako wada towarzysząca. Najczęściej pojawiającym się powikłaniem u dzieci jest krew obecna w stolcu. Ryzyko wystąpienia komplikacji u osób z uchyłkiem Meckela zmniejsza się wraz z wiekiem.

USG przezciemiączkowe to obrazowe badanie noworodków i niemowląt wykonywane przy podejrzeniu patologii mózgu. Można dzięki niemu wykryć wady rozwojowe, wodogłowie, krwawienia, guzy lub torbiele. Jednym z wskazań do wykonania tego USG jest wcześniactwo, inne to, na przykład, niedotlenienie okołporodowe, odchylenia w badaniu pod kątem neurologicznym, czy uwypuklone i pulsujące ciemię.

Badanie powinno być wykonane w ciągu pierwszych miesięcy życia dziecka - przed zarośnięciem ciemiączka przedniego.

- W -

Wiek wcześniaka to wcale nie takie oczywiste pojęcie. Należy rozróżnić dwa pojęcia - wiek metrykalny (chronologiczny, kalendarzowy) i wiek korygowany. Ten pierwszy to po prostu wiek liczony od momentu narodzin. Ten drugi natomiast, to wiek obliczony po odjęciu od wieku metrykalnego liczby tygodni, które pozostały do daty porodu, zakładając, że odbyłby się on o czasie.

Wodogłowie pokrwotoczne to sytuacja, w której płyn mózgowo-rdzeniowy, zamiast normalnie wypełniać przestrzeń podpajęczynówkową, kanał rdzenia kręgowego oraz układ komorowy mózgu, zaczyna gromadzić się nadmiernie właśnie w tym ostatnim. Dzieje się tak w wyniku krwawienia dokomorowego lub podpajęczynówkowego. Problem dotyczy w znacznej mierze wcześniaków (zwłaszcza tych z niską wagą urodzeniową). Nadmiar gromadzącego się płynu mózgowo-rdzeniowego nie może zostać wchłonięty, a więc zalega w komorach mózgu. U maluszków objawami wodogłowia są duża albo bardzo szybko rosnąca główka, wypukłe i twarde ciemiączko, wymioty, czy brak apetytu.

Prócz metod farmakologicznych (o niezbyt dużej skuteczności) w walce z wodogłowiem pokrwotocznym stosuje się zewnętrzny drenaż komorowy, zbiornik Rickhama (podskórny zbiorniczek podłączony do układu komorowego), czy założenie zastawki komorowo-otrzewnej (rozwiązanie permanentne polegające na odprowadzaniu nadmiaru płynu do jamy otrzewnej).

- Z -

Zapalenie pępka (z łaciny omphalitis) to zakażenie w obrębie kikuta pępowinowego u noworodków. Proces zapalny wywołują głównie bakterie gronkowca (zwykle jako następstwo niewłaściwej pielęgnacji kikuta i przez jego zabrudzenie). Do objawów należą silne zaczerwienienie, ropna wydzielina, której towarzyszy nieprzyjemny zapach, czy obrzęk. Do zakażenia najczęściej dochodzi w momencie odpadania kikuta pępowinowego, a szczególnie narażone na wystąpienie tego schorzenia są wcześniaki, dzieci, które przyszły na świat z niską masą urodzeniową oraz noworodki z zaburzeniami immunologicznymi.

Zatrucie ciążowe (inaczej gestoza) to bardzo groźny zespół objawów chorobowych pojawiających się o około 5-10% kobiet w drugiej połowie ciąży. Charakterystycznymi objawami są drgawki, utrata przytomności, śpiączka, a poprzedza je stan przedrzucawkowy (bardzo wysokie ciśnienie krwi, nadciśnienie tętnicze, obrzęki, obecność białka w moczu). Stan ten jest niezwykle niebezpieczny zarówno dla matki, jak i dla dziecka - może, na przykład, doprowadzić do odklejenia się łożyska, czy do przedwczesnego porodu, a nawet do śmierci matki.

Leczenie uzależnione jest, między innymi, od wieku ciążowego oraz stadia choroby. W młodej ciąży zaleca się leczenie (głównie obniżające ciśnienie) i hospitalizacja, natomiast w przypadku ciąży bardziej zaawansowanej często zostaje podjęta decyzja o wcześniejszym jej rozwiązaniu przez cesarskie cięcie.  

Na ten moment to wszystko. Mam nadzieję, że słownik Wam się podoba i że okaże się pomocny. Jeśli uważacie, że warto do zestawienia dodać jakieś pojęcie koniecznie dajcie znać w komentarzach, będziemy rozbudowywać nasz mini poradnik.

Przeczytaj również:

Jestem mamą wcześniaka i co dalej? >>>

Zdjęcie: Pixabay.com CC0

- Z -

Zapalenie pępka (z łaciny omphalitis) to zakażenie w obrębie kikuta pępowinowego u noworodków. Proces zapalny wywołują głównie bakterie gronkowca (zwykle jako następstwo niewłaściwej pielęgnacji kikuta i przez jego zabrudzenie). Do objawów należą silne zaczerwienienie, ropna wydzielina, której towarzyszy nieprzyjemny zapach, czy obrzęk. Do zakażenia najczęściej dochodzi w momencie odpadania kikuta pępowinowego, a szczególnie narażone na wystąpienie tego schorzenia są wcześniaki, dzieci, które przyszły na świat z niską masą urodzeniową oraz noworodki z zaburzeniami immunologicznymi.

Zatrucie ciążowe (inaczej gestoza) to bardzo groźny zespół objawów chorobowych pojawiających się o około 5-10% kobiet w drugiej połowie ciąży. Charakterystycznymi objawami są drgawki, utrata przytomności, śpiączka, a poprzedza je stan przedrzucawkowy (bardzo wysokie ciśnienie krwi, nadciśnienie tętnicze, obrzęki, obecność białka w moczu). Stan ten jest niezwykle niebezpieczny zarówno dla matki, jak i dla dziecka - może, na przykład, doprowadzić do odklejenia się łożyska, czy do przedwczesnego porodu, a nawet do śmierci matki.

Leczenie uzależnione jest, między innymi, od wieku ciążowego oraz stadia choroby. W młodej ciąży zaleca się leczenie (głównie obniżające ciśnienie) i hospitalizacja, natomiast w przypadku ciąży bardziej zaawansowanej często zostaje podjęta decyzja o wcześniejszym jej rozwiązaniu przez cesarskie cięcie.  

Na ten moment to wszystko. Mam nadzieję, że słownik Wam się podoba i że okaże się pomocny. Jeśli uważacie, że warto do zestawienia dodać jakieś pojęcie koniecznie dajcie znać w komentarzach, będziemy rozbudowywać nasz mini poradnik.

Przeczytaj również:

Jestem mamą wcześniaka i co dalej? >>>

Zdjęcie: Pixabay.com CC0

Autor