Data modyfikacji:

Cytomegalia w ciąży

Autor: Katarzyna Michniewska

Cytomegalia to choroba wirusowa wywoływana przez wirus cytomegalii - cytomegalovirus (CMV). Wirus ten jest szeroko rozpowszechniony w przyrodzie i szacuje się, że blisko połowa ciężarnych kobiet przeszła zakażenie jeszcze przed ciążą. U pozostałych, które nie miały kontaktu z wirusem, istnieje ryzyko zarażenia nim podczas ciąży. Dlaczego to takie niebezpieczne i jakie mogą być konsekwencje zachorowania na cytomegalię w stanie błogosławionym?

 

cytomegalia w ciąży

 

Stwierdzenie, że CMV jest bardzo powszechny w naturze bynajmniej nie jest przesadzone. Badania wykazują, że od 40% do nawet 80% populacji (zależy to od rejonu świata) jest zarażonych tym wirusem.

 

Cytomegalia - jak dochodzi do zakażenia?

Cytomegalia przenoszona jest przez kontakt ze śliną, krwią, łzami, nasieniem, wydzieliną z szyjki macicy, moczem, mlekiem zakażonej matki, a także podczas transfuzji krwi czy przeszczepu narządów.

Po infekcji pierwotnej (u osób, które nie miały wcześniej przeciwciał przeciwko CMV), wirus przechodzi w stan uśpienia, ale nie oznacza to, że pozostane nieaktywny na zawsze - w przyszłości może dojść do jego reaktywacji.

Jeśli kobieta zachorowała na cytomegalię jeszcze przed zajściem w ciążę, to zdążyła już wytworzyć przeciwciała, które chronią dziecko przed zarażeniem się wirusem. Niestety bywają przypadki, że dochodzi do ponownego zachorowania, ponieważ nawet stwierdzenie obecności przeciwciał nie gwarantuje pełnej odporności. Wówczas przeciwciała chronią przed niszczącym działaniem choroby.

Cytomegalia bywa niebezpieczna wtedy, gdy do zarażenia dojdzie już w czasie ciąży, zwłaszcza w jej wczesnym okresie.

Choroba ta jest jednym z najcięższych zakażeń wirusowych u noworodków, a do zakażenia maleństwa może dojść na dwa sposoby:

  • od matki chorującej w czasie ciąży – zakażenie przez łożysko lub szyjkę macicy,
  • podczas porodu – gdy dziecko przeciska się przez kanał rodny.

 

Objawy cytomegalii

Cytomegalia może powodować objawy podobne do tych towarzyszących wirusowemu zapaleniu płuc, grypy lub zwykłemu przeziębieniu: 

  • katar, 
  • kaszel,
  • bóle mięśni,
  • gorączka,
  • powiększenie węzłów chłonnych.

Jednak w wielu przypadkach cytomegalia przebiega bezobjawowo.

 


Cytomegalia w ciąży

Infekcja może mieć charakter pierwotny, nawrotowy lub może być spowodowana zarażeniem innym szczepem wirusa. Uważa się, że ciąża może zwiększać wrażliwość ciężarnych na zakażenie CMV oraz na uaktywnienie się postaci dotychczas nieaktywnych. Zakażenie wirusem cytomegalii jest najczęstszym czynnikiem infekcji wewnątrzmacicznych wszystkich urodzonych dzieci i dotyczy to około 2% noworodków. Zakażenie płodu następuje na drodze przenikania wirusa przez łożysko lub na drodze wstępującej z szyjki macicy przez zachowane błony płodowe.

Najbardziej niebezpieczna dla płodu jest pierwotna infekcja rozwijająca się u ciężarnej do 20 tygodnia ciąży, ponieważ może prowadzić do małogłowia, oraz zwapnień śródczaszkowych. Natomiast infekcje rozwijające się w II połowie ciąży mogą powodować u noworodków zapalenie wątroby, płuc oraz ciężką małopłytkowość.

Zakażenia nawracające u matki tylko w 1% przypadków kończy się infekcją wrodzoną u płodu, bo płód i noworodek chronione są przez przeciwciała wytworzone przez matkę w trakcie pierwszej infekcji. Od 40% do 60% noworodków karmionych piersią przez matki chore na cytomegalię zostaje zakażonych w pierwszych miesiącach życia, ale infekcje te przebiegają bezobjawowo i nie pozostawiają żadnych konsekwencji.

 

Skutki zakażenia cytomegalią

Zagrożenia dla płodu:

  • w pierwszym trymestrze ciąży: poronienie, wady wrodzone ośrodkowego układu nerwowego, bezocze, zmiany dna oka, uszkodzenie naczyniówki, niska masa urodzeniowa,
  • w drugim trymestrze ciąży: zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, uszkodzenia mózgu, padaczka, zaburzenia rozwojowe, zwapnienia wewnątrzmózgowe,
  • w trzecim trymestrze ciąży: przedwczesny poród, nasilona żółtaczka, zapalenie płuc, wodobrzusze, zaburzenia pracy serca, zapalenie wątroby, niedokrwistość hemolityczna, wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego, zapalenie siatkówki i naczyniówki, powiększenie mózgu.

Około 10% zakażonych noworodków umiera, a u tych które przeżyją rozwinąć się mogą upośledzenia wzroku i słuchu. Warto wiedzieć, że u wielu dzieci nie występują żadne objawy aż do czasu, gdy wchodzą one w okres szkolny.

 


Diagnostyka i leczenie cytomegalii

Jeśli chodzi o leczenie, cytomegalię leczy się wyłącznie objawowo, stosujące leki przeciwgorączkowe, łagodzące ból gardła, a także preparaty witaminowe. Do wyleczenia najczęściej dochodzi po kilkunastu dniach i następuje całkowite wyleczenie się. Zarażone noworodku otrzymują leki przeciwwirusowe.

W przypadku kobiet ciężarnych, bada się poziom przeciwciał w klasie IgM oraz IgG – ich obecność w badaniu krwi świadczy o pierwotnej infekcji wywołanej CMV.

Niestety, na chwilę obecną nie zostało opracowane leczenie choroby u przyszłych mam – lekarze spierają się na temat stosowania leków przeciwwirusowych, a świat czeka na skuteczną szczepionkę.

Z tych właśnie powodów, najlepsze co obecnie można robić to przypominać o profilaktyce, czyli rutynowych badaniach w kierunku cytomegalii.

 

 

Jak uniknąć cytomegalii?

  • Zakażenia CMV można uniknąć, przestrzegając prostych zasad higieny (dokładne mycie rąk, zwłaszcza po zmianie pieluszki, karmieniu, wycieraniu nosa u małego dziecka, niewkładanie smoczka dziecięcego do własnych ust, unikanie wspólnego jedzenia, picia i użytkowania wspólnych z dzieckiem sztućców, etc.).
  • Przebycie zakażenia CMV przed ciążą nie zabezpiecza przed reaktywacją wirusa, jednak chroni przed przeniesieniem zakażenia do płodu w dużym ilości przypadków.
  • Jeśli jesteś w ciąży, informuj lekarza o wystąpieniu objawów podobnych do grypy – z pewnością zleci niezbędne badania.

Warto też wiedzieć, że głównym czynnikiem ryzyka zakażenia wirusem cytomegalii w przypadku kobiet w ciąży jest ich częsty i długotrwały kontakt z małymi dziećmi (maluchy poniżej 2 roku życia wydalają wirusa w ślinie i moczu). Do zakażenia może dojść, gdy nastąpi przeniesienie tych płynów do oczu, nosa lub ust.

 

Cytomegalia, choć często bezobjawowa, może być naprawdę niebezpieczna dla zdrowia nienarodzonego dziecka, jak i dla noworodka. Dlatego tak ważne są badania profilaktyczne wśród ciężarnych kobiet, a także przestrzeganie zasad higieny.

 

Autor: Katarzyna Moryc

 

 

Zdjęcie: fotolia.com

Komentarze
19-10-2018
Ocena:
Opiszę swoj przypadek aby uspokoić niektórych panikarzy do grona których się zaliczam. W 8 miesiącu ciąży lekarz dał zonie skierowanie na badanie między innymi na obecnosc cytomegalowirusa . Wynik igg 240 igm 1.05 czyli wynik pozytywny. Tego samego dnia powtórzyłem badanie i załatwiłem wizytę i orfldynatora oddziału zakaznego. Pani doktor uśmiechnęła się i powiedziała żeby się nie przejmować że żona prawdopodobnie przechorowala już cytomwgalie i nie ma.zagrozenia dla dziecka. Przed chwilą odebrałem wyniki z innego laboratorium : igg^500 igm 0.169 . W badania nie można wierzyć...
18-08-2017
Ocena:
No niestety nie ma szczepionki, ważna będzie profilaktyka
18-08-2017
Ocena:
ilość skutków ubocznych cytomegalii przeraża, aż dziwne że nikt nie wymyślił skutecznej szczepionki na to świństwo
badania prenatalne 3. trymestr

Badania prenatalne - 3 trymestr. Wszystko co powinnaś wiedzieć

2023-04-18
Trzeci trymestr ciąży zaczyna się od 28. tygodnia i trwa do momentu porodu. Jest to okres, w którym rozwój płodu nabiera tempa, a kobieta w ciąży doświadcza wielu zmian fizycznych i emocjonalnych. Badania prenatalne 3 trymestr są badaniami koniecznymi w celu monitorowania prawidłowego rozwoju dziecka oraz w wykryciu ewentualnych nieprawidłowości. Nie wiesz na czym polegają badania prenatalne 3 trymestru? Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem! Na pewno znajdziesz odpowiedź na nurtujące cię pytania!
rotawirus w ciąży

Grypa żołądkowa, rotawirus w ciąży – postępowanie

2022-11-09
Grypa żołądkowa, jelitówka, infekcja rotawirusowa – to wszystko oznacza infekcję układu pokarmowego, która objawia się wymiotami i biegunką. Na szczęście w ciąży ta choroba nie wpływa negatywnie dziecko. Sprawdź, jak postępować, gdy dopadnie cię rotawirus w ciąży oraz w jakich sytuacjach należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Upadek w ciąży: jakie mogą być konsekwencje? Kiedy należy udać się do lekarza?

Upadek w ciąży: jakie mogą być konsekwencje? Kiedy należy udać się do lekarza?

2022-08-04
Upadek w ciąży: jakie mogą być konsekwencje? Uraz brzucha ciążowego może doprowadzić do odklejenia łożyska, a to zawsze stan zagrożenia zdrowia i życia płodu. Nie musi być to nawet mocne uderzenie, ani nawet upadek w ciąży ze znaczącej wysokości. Czasem po prostu uraz jest niefortunny lub łożysko jest bardziej podatne na odklejenie. Szczególnie groźny dla matki i dla dziecka jest upadek w 3 trymestrze ciąży. Kiedy należy udać się do lekarza?
co na zgagę w ciąży

Co na zgagę w ciąży? Domowe sposoby na zgagę

2021-10-31
Zgaga to powszechny problem, który może spotkać każdego. Jeśli pojawia się sporadycznie, nie powinna wzbudzać niepokoju. Na tę dolegliwość bardzo często skarżą się przyszłe mamy. Jeśli zgaga dokucza bez przerwy przez wiele miesięcy, może być bardzo uporczywa, a także prowadzić do komplikacji. Co ją powoduje? I co na zgagę w ciąży sprawdzi się najlepiej?
Łożysko na przedniej ścianie macicy

Łożysko na przedniej ścianie macicy

2021-08-21
Termin „łożysko na przedniej ścianie macicy” określa położenie łożyska – struktury, która odżywia płód w łonie matki. Takie ułożenie nie jest związane z żadnymi nieprawidłowościami, jak to jest w przypadku łożyska przodującego. Wyjaśniamy, czy łożysko na przedniej ścianie wpływa na odczuwanie ruchów płodu i wielkość brzucha oraz czy jest wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu cesarskiego cięcia.
kobieta w ciąży

Jakie leki są groźne w ciąży?

2021-05-01
Wiele kobiet, które dowiadują się, że są w ciąży, rozpoczyna suplementację preparatami mającymi korzystny wpływ na rozwój płodu – czy to za radą rodziny, koleżanek, czy pod wpływem kampanii reklamowych takich preparatów. Jednak niewiele z nich zdaje sobie sprawę z faktu, że istnieją także leki groźne w ciąży. Nawet te, przyjmowane raz na jakiś czas (które można kupić bez recepty w aptece czy sklepie spożywczym), mogą nieść ze sobą niebezpieczeństwo uszkodzenia płodu, a nawet doprowadzić do poronienia.
test ciążowy

Zatrucie ciążowe, czyli gestoza. Czym jest i jak sobie z nią radzić?

2021-04-14
Niedawno odebrałaś cudowną nowinę. Jesteś w ciąży i nie możesz doczekać się chwili, kiedy weźmiesz swoje maleństwo w ramiona. Wiesz doskonale, że powinnaś o siebie teraz dbać, jak nigdy dotąd. A całkiem niedawno usłyszałaś, że jest coś takiego, jak zatrucie ciążowe. Poznaj tę przykrą dolegliwość nieco bliżej.