Data modyfikacji:

Tiki nerwowe u dzieci: jak je leczyć?

Tiki nerwowe u dzieci występują dość często – szacuje się, że cierpi na nie nawet do 20% kilkulatków. Mogą mieć charakter ruchowy (wykonywanie nagłych, powtarzalnych, niekontrolowanych ruchów) albo wokalny (wydawanie charakterystycznych dźwięków). Przyczyny występowania tików u dzieci nie są do końca znane, wiadomo jednak, że czynnikiem ryzyka jest między innymi ADHD oraz silny stres. Sprawdź, jak wycisza się tiki u dzieci i kiedy warto skontaktować się w tej kwestii z lekarzem.
tiki nerwowe u dzieci

Tiki nerwowe u dzieci – na czym polegają?

Tiki u dzieci to nagłe, szybkie i powtarzające się ruchy bądź dźwięki albo zachowania. Nasilają się na skutek stresu i zmęczenia, a zmniejszają, gdy dziecko jest wyspane, zrelaksowane, zajęte aktywnością fizyczną albo skupione na jakimś działaniu.
Tiki nerwowe u dzieci dzieli się na motoryczne (ruchowe) i werbalne (wokalne), u niektórych dzieci mogą pojawić się też tiki złożone.
  • Tiki ruchowe proste
  • Występują zdecydowanie najczęściej. Polegają na szybkim skurczu jednego mięśnia. Wymienić tu można mruganie oczami, marszczenie nosa, wytrzeszcz oczu, unoszenie brwi, wszelakie grymasy twarzy czy wysuwanie języka.
  • Tiki wokalne proste
  • Tego typu tiki u dzieci to na przykład pociąganie nosem, chrząkanie, „klikanie” językiem, mimowolny śmiech czy nerwowy kaszel.
  • Tiki złożone
  • Tiki złożone angażują wiele grup mięśni i trwają nieco dłużej. Do tej grupy zalicza się takie zachowania jak dotykanie innych ludzi, podskakiwanie czy poklepywanie, a także powtarzanie swoich lub zasłyszanych wypowiedzi/dźwięków.
    Tiki nerwowe u dzieci pojawiają się między 2. a 15. rokiem życia, a ich największe nasilenie przypada na 10.–11. rok życia.

    Tiki u dzieci – przyczyny

    Dokładne przyczyny pojawiania się tików nerwowych u dzieci nie są jeszcze znane. Obecnie wiadomo jedynie, że istnieje kilka czynników ryzyka, które zwiększają ryzyko wystąpienia przypadłości. Są to:
  • zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi (ADHD),
  • częste infekcje,
  • silny stres, który może być wywołany rozwodem rodziców, śmiercią bliskiej osoby albo zmianą szkoły i/lub miejsca zamieszkania.
  • Tiki nerwowe u dzieci mogą pojawić się również na skutek uszkodzenia układu nerwowego w przebiegu poważnych schorzeń. Wówczas jednak rodzice najczęściej zauważają dodatkowe objawy, takie jak ogólna zmiana zachowania dziecka.

    Tiki nerwowe u dzieci a zespół Tourette’a

    Rodzice martwią się czasem, że pojawiające się tiki u dziecka mogą świadczyć u rozwijaniu się zespołu Tourette’a. Rzeczywiście, choroba ta początkowo objawia się występowaniem prostych tików, które z czasem przybierają na sile. Jeśli zatem niepokojące zachowania nie znikają albo nie wyciszają się z biegiem czasu i nie pomaga psychoterapia, warto skontaktować się z psychiatrą.

    Jak długo trwają tiki nerwowe u dzieci?

    Tiki u dzieci dzieli się na przemijające oraz przewlekłe. Pierwsze z wymienionych występują zdecydowanie najczęściej. Trwają one od kilku tygodni do kilku miesięcy.
    Tiki przewlekłe to z kolei te, które trwają dłużej niż rok, przy czym do czasu trwania tików „zalicza się” również przerwy trwające krócej niż 8 tygodni.

    Jak wycisza się tiki u dzieci?

    Tiki nerwowe u dzieci występują dość często. Przy odpowiedniej reakcji ze strony opiekunów szybko można spodziewać się ich wyciszenia, a następnie całkowitego wycofania. Pytanie tylko – na czym polega ta „odpowiednia reakcja”? Oto garść przydatnych wskazówek.
  • Udaj się do psychologa lub psychoterapeuty
  • Bardzo ważne jest, aby w przypadku pojawienia się tików u dziecka skonsultować problem ze specjalistą. Czasem wystarczy jedna wizyta, która sprawi, że rodzice zyskają wiedzę, jak postępować, gdy u dziecka występują tiki. Może się zdarzyć również, że dziecko będzie potrzebowało terapii – zwłaszcza jeżeli musiało zmierzyć się z trudnymi wydarzeniami albo jeśli jest bardzo wrażliwe.
  • Rozmawiaj z dzieckiem o tikach
  • Musisz wiedzieć, że tiki nerwowe są dla twojego dziecka źródłem stresu – zawstydzają je, krępują, bywają wyśmiewane. Bądź zatem ważnym wsparciem w tym trudnym czasie. Na początek ważna jest rozmowa – uświadom swoją pociechę, czym są tiki, wyjaśnij, że zdarzają się wielu dzieciom, i że będziecie wspierać dziecko w próbie zażegnania problemu.
  • Staraj się… nie zauważać tików
  • Wielu specjalistów radzi rodzicom, by starali się ignorować tiki nerwowe u dzieci. Ciągłe zwracanie uwagi na mruganie oczami albo chrząkanie będzie stresować dziecko i zwiększać problem, zamiast go zmniejszać. Im bardziej „obojętnie” będzie reagowało otoczenie, tym lepiej.
  • Nie karz dziecka i nie wyśmiewaj go
  • Tiki są przypadłością, a żadna przypadłość nie powinna być karana czy wyśmiewana. Nie pozwalaj na takie zachowanie sobie ani innym osobom.

    Kiedy tiki u dzieci wymagają leczenia?

    Tiki nerwowe u dzieci zazwyczaj nie wymagają leczenia – wystarczy wsparcie specjalisty oraz przyjazne środowisko utworzone przez rodziców. Dopiero gdy określone zachowania nie mijają (albo wręcz nasilają się), powodują pogorszenie się samopoczucia dziecka albo zaczynają przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu, warto wraz z psychiatrą rozważyć leczenie farmakologiczne.

    Tiki nerwowe u noworodka podczas snu – czy to możliwe?

    Zdarza się, że świeżo upieczeni rodzice zauważają „dziwne” zachowania u swojego malutkiego dziecka i zaczynają podejrzewać, że cierpi ono na tiki. Należy zatem wyjaśnić, że tiki nerwowe u noworodka podczas snu – ani podczas aktywności, się nie zdarzają. Wiercenie się dziecka, jego „zrywanie się” albo np. zaciskanie powiek najczęściej wynika ze zwykłych odruchów albo z niedojrzałości układu nerwowego.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Robert Wojtaś
    Robert Wojtaś

    Absolwent Akademii Morskiej i pasjonat motoryzacji. W wolnym czasie czyta, tworzy własne meble i podróżuje z dwoma fantastycznymi synami oraz żoną. Uwielbia eksperymentować w kuchni, poznawać nowe miejsca i spędzać wieczory filmowe w gronie stałych przyjaciół.