Data modyfikacji:

Jak prawidłowo podać insulinę?

Właściwa metoda wstrzykiwania insuliny jest istotna dla osiągnięcia zamierzonego celu terapii i uniknięcia działań niepożądanych, w tym hipoglikemii, bólu lub przerostu tkanki tłuszczowej w miejscu wkłucia.

jak prawidłowo podać insulinę

Dlaczego właściwa technika podawania insuliny ma duże znaczenie?

Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną, dotykającą coraz więcej osób na całym świecie. Pacjenci z cukrzycą typu 1 zawsze leczeni insuliną. U pacjentów z cukrzycą typu 2 jest to kolejny krok w terapii, jeśli poprzednie nie przyniosły spodziewanych efektów terapeutycznych. Insulina jest także metodą leczenia kobiet z cukrzycą ciążową, jeśli stosowana dieta nie pozwala na osiągnięcie optymalnych wartości glikemii. Prawidłowe wykonywanie iniekcji insuliny ma istotne znaczenie dla skuteczności terapii i zapobiegania poważnym powikłaniom.

Niewłaściwa technika podawania insuliny może prowadzić do:

  • hipoglikemii, czyli niedocukrzenia (na skutek zbyt szybkiego wchłaniania insuliny z miejsca wstrzyknięcia),

  • hiperglikemii, czyli przecukrzenia (na skutek zbyt wolnego wchłaniania insuliny),

  • lipodystrofii (miejscowych zmian w tkance tłuszczowej, utrudniających wchłanianie leku)

  • infekcji w miejscu wkłucia.

Dlatego tak ważne jest, aby pacjenci opanowali prawidłową metodę wstrzykiwania insuliny i ściśle jej przestrzegali.

Jak wybrać miejsce wstrzyknięcia insuliny?

Istotnym elementem prawidłowej insulinoterapii jest wybór odpowiedniego miejsca podania leku. Docelowo insulinę podaje się podskórnie.

Jakie możliwe miejsca podania insuliny?

  • Brzuch

  • Uda

  • Górna, boczna część pośladków

  • Tylna, zewnętrzna część ramion

Niezależnie od wybranego miejsca przy podawaniu insuliny należy pamiętać o rotacji wkłuć. Rotacja miejsc wkłucia w jednym obszarze powinna zachodzić nie rzadziej niż co 4 tygodnie, a każde następne wstrzyknięcie powinno być oddalone o co najmniej 1 cm od poprzedniego. Pozwoli to uniknąć miejscowych powikłań, takich jak lipodystrofia.

Nie należy podawać insuliny w miejsca zmienione chorobowo, blizny, przerosty tkanki podskórnej i naczynia krwionośne.

Długość igły a technika wstrzyknięcia

Dobór odpowiedniej długości igły do wstrzykiwacza jest bardzo ważny. Zbyt długa igła zwiększa ryzyko wstrzyknięcia leku do tkanki mięśniowej, co może prowadzić do gwałtownych wahań glikemii.

Niezależnie od długości igły wstrzyknięcie powinno być wykonywane pod kątem 45 lub 90 stopni do skóry, ujmując fałd skórny palcem wskazującym lub środkowym i kciukiem. Jeśli korzystasz z metody wstrzyknięcia z fałdem skórnym, wybierając trudniej dostępne miejsca, np. ramię, możesz potrzebować pomocy drugiej osoby. Możesz także ominąć etap chwytania skóry pomiędzy palce.

Technika wstrzykiwania insuliny krok po kroku

Aby zapewnić optymalną skuteczność i bezpieczeństwo insulinoterapii, warto zapamiętać kroki prawidłowego wstrzykiwania insuliny.

  1. Dokładnie umyj i osusz wybrane miejsce na ciele. Upewnij się, że skóra jest czysta i sucha. Nie musisz jej dezynfekować.

  2. Jeśli ilość tkanki podskórnej jest bardzo mała, delikatnie unieś skórę i tkankę podskórną między palcami, tworząc fałd. Jeśli Twoja masa ciała jest prawidłowa, masz nadwagę lub otyłość, możesz wykonać iniekcję bez tworzenia fałdu.

  3. Aby podać insulinę, weź do ręki wstrzykiwacz w taki sposób, żeby okienko licznika dawki było cały czas dla Ciebie widoczne. Wkłuj igłę pod kątem 45 lub 90 stopni, przebijając fałd skórny. Powoli wciśnij przycisk podania dawki, aż w okienku wskaźnika dawki pojawi się zero.

  4. Przytrzymaj igłę w skórze co najmniej 6 sekund po zakończeniu wstrzykiwania, a następnie delikatnie wyciągnij igłę ze skóry, trzymając cały czas wciśnięty przycisk podania dawki. Zwolnij go dopiero po wyjęciu igły ze skóry. Nie masuj miejsca wkłucia.

  5. Natychmiast po użyciu zabezpiecz igłę osłonką i zdejmij ze wstrzykiwacza. Umieść zużytą igłę w specjalnym pojemniku na odpady ostre. Nigdy nie używaj tej samej igły ponownie.

Stosując się do tych prostych kroków, możesz mieć pewność, że insulina zostanie prawidłowo podana, a ryzyko powikłań będzie zminimalizowane.

Artykuł powstał we współpracy z Novo Nordisk, właścicielem strony https://www.dann.edu.pl/materia_y-dla-pacjenta.html PL24CD00088

Źrodła

  • L. Czupryniak, E. Szymańska-Garbacz, Przewodnik insulinoterapii, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.

  • https://www.edukacjawcukrzycy.pl/assets/pdf/podawanie_insuliny.pdf [dostęp: 28.06.2024].

  • Szewczyk A., Tobiasz-Kałkun N., Stefanowicz-Bielska A., Kobos E., Młynarczuk M., Kapuściok J., Michałowska J.: Practical Guidelines for Nursing and Midwifery Diabetes Care – 2020. A position of the Polish Federation for Education in Diabetology. Pielęgniarstwo XXI w., vol. (19), nr 3(72)/2020. DOI:https://doi.org/10.2478pielxxiw-2020-0022.

Autor: Artykuł sponsorowany