Zaparcia - przyczyny, objawy, leczenia

Zaparcia, jako problem wstydliwy, często są bagatelizowane przez pacjentów. W krajach rozwiniętych zaparcia są nierzadką przypadłością, statystycznie prawie każdy przynajmniej raz w swoim życiu będzie miał do czynienia z takim zaburzeniem wypróżnień.

Zaparcia definiowane są jako zbyt niska częstotliwość wypróżnień (mniej niż 3 w ciągu tygodnia), definicja mówi również o stolcach twardych, oddawanych z wysiłkiem, nieraz z towarzyszącym uczuciem niepełnego wypróżnienia.

Przyczyny zaparć

• Zaparcia idiopatyczne, rozumiane jako te, którym nie towarzyszy żadna choroba, należą do najczęstszych, dotyczą przeszło 90% przypadków.
• Choroby jelita grubego, np. jelito drażliwe, rak, uchyłki, stany zapalne, przepuklina.
• Choroby odbytu i odbytnicy np. zwężenia, rak, hemoroidy, szczelina odbytu.
• Leki takie jak znieczulające i przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe, stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi, czy choroby Parkinsona.
• Choroby w obrębie miednicy mniejszej: guzy jajnika i macicy, endometrioza.
• Choroby ośrodkowego układu nerwowego: schorzenia naczyniowe mózgu, stwardnienie rozsiane, choroba
• Parkinsona, urazy systemu nerwowego, guzy.
• Choroby endokrynologiczne i metaboliczne, np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy lub przysadki, nadczynność przytarczyc.
• Ciąża.
• Choroby psychiczne: depresja, anoreksja.
• Choroby tkanki łącznej np. twardzina układowa.

Alarmujące dolegliwości

Niektóre symptomy mogą wskazywać na zaparcia w przebiegu choroby organizmu, wśród takich objawów wymienia się: gorączkę, zmniejszenie masy ciała bez odchudzania, krew w stolcu, anemię, ból brzucha wybudzający chorego w nocy, stwierdzone w rodzinie choroby nowotworowe jelita grubego. W takich przypadkach wskazana jest czujność i wykonanie niektórych badań dodatkowych.

Proste zalecenia na początek

W pierwszej kolejności w leczeniu zaparć wskazana jest modyfikacja diety, która powinna być bogata w błonnik (dużo błonnika zawierają otręby pszenne, musli, owoce) – jest to podstawowa metoda terapii zaparć idiopatycznych. Ponadto zaleca się zwiększenie wypijanych w ciągu doby płynów do minimum 3 litrów. W przypadku zaparć istotne znaczenie ma modyfikacja dotychczasowego stylu życia: zaleca się systematyczną aktywność fizyczną oraz regularne próby spokojnego wypróżnienia, zawsze rano po śniadaniu. Pacjenci nie powinni wstrzymywać wypróżnień. Jeśli jest możliwe odstawienie leków wywołujących zaparcia należy to zrobić.

Leczenie farmakologiczne jest kolejną metodą terapii, wybór odpowiedniego leku należy skonsultować z lekarzem (dostępne są preparaty osmotyczne, pobudzające, zmiękczające masy kałowe i środki poślizgowe).

Zdjęcie: Fotolia