Data publikacji:

Niska lub wysoka hemoglobina glikowana w ciąży: co oznacza? Kiedy należy się martwić?

Hemoglobina glikowana normy w ciąży - prawidłowy poziom hemoglobiny glikowanej w okresie planowania ciąży i w czasie ciąży powinien wynosić ≤ 6,1%. Co oznacza za wysoka hemoglobina glikowana w ciąży? Czy zbyt niska hemoglobina glikowana w ciąży jest groźna dla matki i dla rozwijającego się płodu? Kiedy należy się martwić? Jak często kontrolować jej poziom? Jak ją badać? 
Niska lub wysoka hemoglobina glikowana w ciąży: co oznacza? Kiedy należy się martwić?

Hemoglobina glikowana - normy w ciąży

Hemoglobina glikowana - HbA1C - to niezwykle ważny wskaźnik dla pań, będących w stanie błogosławionym. Hemoglobina glikowana to hemoglobina występująca we krwi, która uległa procesowi tzw. glikacji, czyli przyłączenia glukozy do białka występującego w hemoglobinie. Jej poziom dobrze odzwierciedla stężenie glukozy w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy. 
Hemoglobina glikowana powinna stanowić poniżej 6,5% (podaje się, że nawet mniej niż 6,1%) całkowitej hemoglobiny u danej osoby. Z kolei poziom cukru, czyli glikemia, powinna mieścić się w przedziale 70-140 mg/dl.
Wysoka hemoglobina glikowana w ciąży: co oznacza? Kiedy należy się martwić?
Zbyt wysokie (lub zbyt niskie) stężenie hemoglobiny glikowanej podczas ciąży wcale nie musi być powodem do niepokoju. Tak jak przy badaniu innych wskaźników ze krwi, tak samo jest z HbA1C - w ciąży są możliwe odchylenia od norm. 
Każdy wynik badania krwi kobieta ciężarna powinna pilnie skonsultować z lekarzem-ginekologiem prowadzącym jej ciążę.
Jeśli bowiem poziom hemoglobiny glikowanej jest powyżej normy 7% w ujęciu całkowitym, może to świadczyć o nieprawidłowościach w ustroju, nieprawidłowym leczeniu cukrzycy, zaburzeniach węglowodanowych, dysfunkcji danych narządów.

Wysoka hemoglobina glikowana w ciąży, a zajście w ciążę

Jeżeli wartość HbA1c jest wyższa niż 6,5%, odradza się zajście w ciążę. Dlaczego? Wysoki poziom glikemii zwiększa ryzyko powstawania wad rozwojowych i samoistnego poronienia. Odpowiedni poziom hemoglobiny glikowanej powinien wynosić (hemoglobina glikowana w ciąży - normy):
  • Poniżej 6,5 procent w przypadku kobiet, które planują ciążę.
  • Mniej niż 6 procent, jeżeli jest to II lub III trymestr ciąży. 
  • Wartość HbA1C wyższa niż 6,5 procent oznacza, że powinno się odroczyć plany powiększenia rodziny.

Jak często kontrolować poziom hemoglobiny glikowanej w ciąży?

W ciąży stężenie hemoglobiny glikowanej powinno być kontrolowane co 6 tygodni.

Jak się bada poziom hemoglobiny glikowanej w ciąży?

Hemoglobinę glikowaną bada się poprzez badanie krwi, pobranej naczęściej ze zgięcia łokciowego (pobraniemateriału, czyli surowicy krwi, z naczynia żylnego). Do badania HbA1c nie trzeba przychodzić na czczo ani specjalnie się przygotowywać. Pora dnia, spożyte pokarmy i czynniki zewnętrzne (stres, wysiłek fizyczny) nie mają wpływu na pomiar hemoglobiny glikowanej. Najlepiej jednak, aby badanie było wykonane rano, na czczo. Najlepiej jeśli materiał pobrany jest 8-12 godzin po posiłku, po nocnym spoczynku.
Badanie HbA1c finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia w laboratoriach lub poradniach lekarskich do tego przystosowanych. Jeśli chcesz wykonać badanie hemoglobiny likowanej prywatnie, wiedz, że kosztuje ono około 30 złotych. Czas oczekiwania na wynik hemoglobiny glikowanej to zazwyczaj 1 dzień.
Badanie na szybko można tez wykonać z krwi z opuszki palca. Wygląda bardzo podobnie jak badanie poziomu cukru glukometrem. Kroplę krwi nanosisz na pasek testowy. Na wynik czekasz kilka minut. Wynik takiego typu badania może nieznacznie różnić się od pomiaru wykonanego z krwi żylnej, tak jak różnią się wyniki badania glukozy w laboratorium i glukometrem.

Hemoglobina glikowana w ciąży - skutki zaniechania przeciwdziałania

Cukrzyca ciążowa nie jest zaliczana do typowych objawów ciąży. Przeciwdziałaj jej na początkowych etapach jej wykrycia. 
Dlaczego cukrzyca ciążowa może być niebezpieczna? Nieleczona cukrzyca ciążowa to:
  • Zwiększenie ryzyka wystąpienia poronienia. 
  • Zwiększenie ryzyka wystąpienia wad wrodzonych i obumarć wewnątrzmacicznych.
  • Wzrasta ryzyko urazów okołoporodowych u dziecka.
  • Nasila się ryzyko hipoglikemii u dziecka. 
  • Pojawia się możliwość wystąpienia innych problemów adaptacyjnych występujących u noworodka.
  • Jest niebezpieczne zarówno dla zdrowia matki, jak i dziecka. 

Wysoka hemoglobina glikowana w ciąży - co robić?

Jeśli w trakcie trwania ciąży lekarz na podstawie stosownych badań z krwi określił, że masz wysoką hemoglobinę glikowaną w ciąży, co musisz zrobić? 
  • Zmień dietę na zdrową, zrównoważoną i dostosowaną do czasowej dolegliwości, która cię spotkała.
  • Rozpocznij bardziej aktywny tryb życia.
  • Edukuj się w celu złapania jak największej ilości wiedzy o cukrzycy ciążowej.
  • Ureguluj poziom cukru we krwi. 

Niska lub wysoka hemoglobina glikowana w ciąży: co oznacza? Kiedy należy się martwić? 

U kobiet z rozpoznaną cukrzycą w I trymestrze ciąży warto wykonać oznaczenie wartości HbA1C w momencie rozpoznania choroby. Badanie przeprowadza się celem wykluczenia lub potwierdzenia istnienia nierozpoznanej wcześniej cukrzycy.
U kobiet z cukrzycą przedciążową rekomendowane wartości HbA1c wynoszą < 6,5% w I trymestrze, a w kolejnych trymestrach < 6,0%.
Cukier w ciąży – normy
  • na czczo i przed posiłkami: 70-90 mg/dl (3,9-5,0 mmol/l)
  • glikemia w 1. godzinie po rozpoczęciu posiłku: < 140 mg/dl (< 7,8 mmol/l)
  • między godziną 2.00 a 4.00 w nocy: > 70-90 mg/dl (> 3,9-5,0 mmol/l).

Co to jest dieta cukrzycowa w ciąży?

Celem stosowania diety cukrzycowej w ciąży jest normalizacja poziomu cukru w ciąży. Nie istnieje produkt spożywczy, który zawierałby wszystkie niezbędne składniki odżywcze, witaminy i składniki mineralne. Dlatego pacjentom z cukrzycą zaleca się różnorodne produkty spożywcze w ograniczonych ilościach. 
Zdjęcie: Envato Elements
Ewa Doniec
Ewa Doniec

Podróże z plecakiem, kolarstwo szosowe, góry wysokie. Pilot wycieczek, absolwentka ekonomii oraz turystyki i rekreacji.