Toksoplazmoza w ciąży – objawy i leczenie

Ciąża to czas wyjątkowej troski o zdrowie – zarówno matki, jak i rozwijającego się dziecka. W tym okresie szczególne zagrożenie mogą stanowić infekcje pasożytnicze, w tym toksoplazmoza. Choć u większości ludzi choroba ta przebiega łagodnie, jej obecność w organizmie kobiety ciężarnej może mieć poważne konsekwencje dla płodu. Co to jest toksoplazmoza i jej objawy? Jak rozpoznać zakażenie i jak wygląda leczenie w ciąży? Sprawdź!

Spis treści

Toksoplazmoza – co to za choroba?
Toksoplazmoza objawy – kiedy się pojawiają?
Diagnostyka toksoplazmozy w ciąży
Leczenie toksoplazmozy u kobiet w ciąży
Toksoplazmoza – profilaktyka w ciąży
Podsumowanie

Toksoplazmoza – co to za choroba?

Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez kontakt z odchodami zakażonych kotów, spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa oraz niemytych warzyw i owoców. Pasożyt ten może długo przebywać w organizmie w formie uśpionej, nie powodując żadnych dolegliwości – problem pojawia się jednak w przypadku obniżonej odporności, a zwłaszcza w ciąży.

Toksoplazmoza objawy – kiedy się pojawiają?

U większości dorosłych osób toksoplazmoza przebiega bezobjawowo lub z łagodnymi dolegliwościami przypominającymi grypę. U kobiet w ciąży sytuacja wygląda jednak inaczej – pierwotniak może przeniknąć przez łożysko i zakazić płód, co wiąże się z ryzykiem poważnych wad wrodzonych.

Typowe objawy toksoplazmozy obejmują:

powiększenie węzłów chłonnych, zwłaszcza szyjnych,

bóle mięśni i stawów,

gorączkę,

uczucie ogólnego osłabienia.

Zdarzają się też przypadki, w których występują objawy skórne – mogą to być niewielkie wysypki o charakterze plamisto-grudkowym, choć nie są one typowe i często trudne do jednoznacznego zdiagnozowania bez badań serologicznych.

Bardzo niepokojące są objawy neurologiczne, występujące zwłaszcza u noworodków zakażonych drogą wertykalną (czyli przez łożysko). Do symptomów tych należą m.in. wodogłowie, zwapnienia śródmózgowe oraz zaburzenia widzenia, w tym zapalenie siatkówki i naczyniówki.

Diagnostyka toksoplazmozy w ciąży

Rozpoznanie toksoplazmozy u ciężarnej opiera się na badaniach serologicznych krwi. Oznacza się obecność przeciwciał IgM i IgG przeciwko Toxoplasma gondii. Wyniki tych testów pozwalają określić, czy zakażenie jest świeże, przebyte, czy organizm ma już odporność.

Kobiety planujące ciążę powinny wykonać badanie serologiczne jeszcze przed zapłodnieniem. Pozwala to ustalić, czy są odporne na zakażenie, czy też powinny szczególnie uważać w trakcie ciąży.

Leczenie toksoplazmozy u kobiet w ciąży

W przypadku świeżego zakażenia w czasie ciąży konieczne jest szybkie wdrożenie leczenia. Najczęściej stosuje się spiramycynę – antybiotyk, który zmniejsza ryzyko przeniknięcia pasożyta przez łożysko. W przypadku gdy zakażenie u płodu zostało już potwierdzone (np. na podstawie amniopunkcji), włącza się silniejsze leczenie: pyrimetaminę w połączeniu z sulfadiazyną oraz kwasem foliowym.

Leczenie trwa zazwyczaj do końca ciąży i wymaga regularnych kontroli, zarówno u ginekologa, jak i specjalisty chorób zakaźnych. Celem terapii jest maksymalne ograniczenie skutków zakażenia u dziecka, choć całkowite wyeliminowanie ryzyka powikłań nie zawsze jest możliwe.

Toksoplazmoza – profilaktyka w ciąży

Kluczowe znaczenie w zapobieganiu zakażeniu ma odpowiednia profilaktyka. Kobiety w ciąży powinny:

unikać spożywania surowego i niedogotowanego mięsa,

dokładnie myć warzywa i owoce przed spożyciem,

unikać kontaktu z kocimi odchodami – jeśli posiadają kota, zadanie czyszczenia kuwety powinien przejąć ktoś inny,

używać rękawiczek podczas prac ogrodowych,

dbać o higienę rąk i kuchni.

Podsumowanie

Choć toksoplazmoza najczęściej przebiega łagodnie, w ciąży może stanowić poważne zagrożenie dla płodu. Warto wiedzieć, co to jest toksoplazmoza i jej objawy, aby w porę zareagować i wdrożyć odpowiednie leczenie. Dzięki badaniom, nowoczesnym lekom i odpowiedzialnej profilaktyce można znacznie zmniejszyć ryzyko powikłań i zadbać o bezpieczeństwo swojego dziecka.

Zdjęcie: Envanto Elements