Błonica - szczepionka - czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania

Są takie choroby zakaźne, które mają charakter endemiczny, dzięki wprowadzeniu powszechnych szczepień. Do takich chorób należy błonica. Szczepionka stosowana jest już od lat 50. w Polsce. Dzięki temu obecnie w naszym kraju nie notuje się przypadków błonicy. Czujne jednak powinny być osoby podróżujące do krajów, gdzie zachorowania występują. Warto dowiedzieć się, czy szczepienie na błonicę jest obowiązkowe, jaka jest jego charakterystyka, a także kiedy należy je zrobić. Czy istnieją jakieś przeciwwskazania? Te kwestie postaramy się przybliżyć.

Polecamy: Szczepionka przeciwko Hib

Czy szczepienie na błonicę jest obowiązkowe?

Jak wiadomo, w Polsce istnieje harmonogram obowiązkowych szczepień dla dzieci i młodzieży. Jeszcze w okresie PRL-u czy nawet wczesnych lat 90. rodzice byli kontrolowani pod kątem tego, czy udali się z dziećmi na obowiązkowe szczepienie, a za nieuzasadnione niestawienie się groziły kary. Obecnie niestety dobrze ma się ruch antyszczepionkowy i mimo że szczepienie na błonicę jest obowiązkowe, to bywają rodzice, którzy nie decydują się na szczepienie dziecka. Wtedy, gdy przypada okres powtórzonych szczepień skojarzonych na tężec, błonicę i krztusiec, mamy często do czynienia już z dorosłymi osobami, bowiem musi mieć to miejsce do 19. roku życia. Warto tu podkreślić, że błonica to choroba zagrażająca życiu, która może doprowadzić do uduszenia, zatrzymania akcji serca czy powikłań neurologicznych. Obecne w Europie notuje się kilkadziesiąt przypadków rocznie, z czego kilka zgonów. Jeśli jednak szczepienia będą lekceważone ta liczba może wzrosnąć.

Co warto wiedzieć na temat charakterystyki szczepionki na błonicę? Kiedy ją zrobić?

Warto wiedzieć jak przebiega błonica, ku przestrodze, by nie lekceważyć konieczności szczepienia. Otóż najpierw w miejscu kolonizacji bakterii, czyli maczugowców błonicy, pojawiają się martwicze zmiany. Pseudobłony rzekome mają postać szarych, półprzezroczystych lub czarnych nalotów, które krwawią przy próbie oderwania. Powiększają się węzły chłonne na szyi, zwęża się światło gardła i krtani i może dojść do niewydolności krążeniowo-oddechowej. Dlatego należy udać się na skojarzone szczepienie błonica tężec krztusiec. Kiedy szczepienie ma miejsce? Warto wykonać je jak najwcześniej, o ile nie ma przeciwwskazań. Do ukończenia 3. roku życia można szczepić szczepionką całokomórkową DTPw, a do 7. roku życia – bezkomórkową (DTPa). Odbywa się to w czterech dawkach. Podawanie takiej szczepionki starszym dzieciom zwiększa częstość występowania odczynów poszczepiennych. U starszych dzieci (po około 10. roku życia) wykonuje się szczepienia przypominające przeznaczone dla tych grup wiekowych. W przypadku dzieci, u których występuje ryzyko wystąpienia drgawek, także stosuje się postać bezkomórkową szczepionki. Generalnie szczepionka jest bezpieczna. Najczęściej powstają jedynie łagodne odczyny miejscowe, zaczerwienienie czy obrzęk. Z objawów niepożądanych mogą wystąpić też bóle głowy, podwyższona temperatura, które zwykle ustępują w ciągu 24 godzin.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania szczepienia na błonicę?

Mogą nimi być drgawki czy choroby neurologiczne, ale o tym, czy można podać szczepienie zawsze decyduje lekarz. Może zdecydować o podaniu szczepionki bezkomórkowej, w przypadku której ryzyko drgawek jest zniwelowane. Jeśli jednak dziecko wykazuje alergię na którykolwiek składnik, wtedy kolejna dawka może być odroczona albo w ogóle się z niej rezygnuje, gdy niepożądane objawy poszczepienne były poważne. Trzeba jednak zaznaczyć, że dzieje się tak niezwykle rzadko, a błonica jest znacznie poważniejsza w skutkach niż działania niepożądane szczepionki.

Tężec, błonica, dur – kiedy szczepienie trzeba powtórzyć?

Zarówno tężec, błonica, jak i dur brzuszny należą do chorób zakaźnych, przeciwko którym można zaszczepić się bezpłatnie, będąc dzieckiem. Z kolei w wieku dorosłym za szczepienie trzeba już zapłacić. Wszystkie powyższe są konieczne, jeśli wybierasz się do krajów, gdzie występuje endemiczne ognisko tych chorób. O ile szczepienie na tężec czy błonicę daje ochronę na około 10 lat, tak w przypadku duru jest to maksymalnie 5 lat. Wybierając się do Azji czy Afryki, koniecznie trzeba przejść obowiązkowe szczepienia, a w przypadku powyższych, jeśli okres ochronny już minął.

Warto wiedzieć, że szczepienie skojarzone w przypadku błonicy daje od 87-99% gwarancji, że dziecko nie zachoruje na tę chorobę. W przypadku pozostałych zaszczepionych będzie ona miała łagodny przebieg. Warto zatem zaszczepić swoje dziecko i pamiętać o dawkach przypominających w wieku dorosłym.