Data publikacji:

Błonica – wszystko, co chcesz wiedzieć o tej chorobie

Choć błonica nie jest dziś chorobą, którą często obserwujemy na co dzień, wciąż stanowi poważne zagrożenie zdrowotne, szczególnie dla dzieci. W dobie szczepień stała się rzadsza, ale nie oznacza to, że możemy ją całkowicie zignorować. Warto wiedzieć, czym jest, jak się objawia, jak można się przed nią chronić i co zrobić, gdy dojdzie do zakażenia. Wiedza to jeden z najskuteczniejszych sposobów ochrony naszych dzieci przed błonicą. Sprawdź!
błonica

Czym jest błonica?

Błonica, znana również jako dyfteryt, to ostra choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Corynebacterium diphtheriae. Bakteria ta wytwarza silną toksynę, która może prowadzić do poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych, szczególnie serca i układu nerwowego. Co ważne, to nie sama obecność bakterii, ale właśnie jej toksyna powoduje najbardziej niebezpieczne powikłania.
Błonica przenosi się drogą kropelkową – przez kaszel, kichanie czy bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Bakteria może również przetrwać na przedmiotach codziennego użytku, co zwiększa ryzyko transmisji wśród dzieci, zwłaszcza w żłobkach i przedszkolach.

Błonica – objawy. Na co zwracać uwagę?

Początkowe objawy błonicy mogą przypominać zwykłą infekcję górnych dróg oddechowych. Dziecko może mieć ból gardła, podwyższoną temperaturę, osłabienie i powiększone węzły chłonne. Jednak z czasem pojawia się charakterystyczny objaw, czyli gęsty, szarobiały nalot na migdałkach, gardle lub języku, który może się rozprzestrzeniać i utrudniać oddychanie.
W niektórych przypadkach bakteria może zaatakować również skórę, prowadząc do przewlekłych, niegojących się owrzodzeń. Najgroźniejsze jednak są powikłania ogólnoustrojowe. Zaliczamy do nich uszkodzenie mięśnia sercowego (kardiomiopatia), porażenia nerwów (np. mięśni oddechowych) czy niewydolność oddechowa.

Czy błonica jest groźna?

Tak. Bez odpowiedniego leczenia śmiertelność może sięgać nawet 10%, a w niektórych grupach (przykładowo u małych dzieci) jeszcze więcej. Dodatkowo nawet w krajach rozwiniętych powikłania błonicy mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń zdrowia. To właśnie dlatego ta choroba była jednym z głównych powodów wprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych.

Leczenie błonicy

Leczenie błonicy polega na jak najszybszym podaniu surowicy przeciwtoksynowej, która neutralizuje toksynę bakteryjną. Dodatkowo stosuje się antybiotyki, najczęściej penicylinę lub erytromycynę, które zwalczają samą bakterię. Leczenie szpitalne jest koniecznością – często na oddziale intensywnej terapii, jeśli doszło do zajęcia dróg oddechowych lub serca.
Nie mniej ważna jest izolacja chorego, by ograniczyć rozprzestrzenianie się bakterii na inne dzieci i dorosłych.

Szczepienia – skuteczna ochrona przed chorobą

Najskuteczniejszą formą ochrony przed błonicą są szczepienia. W Polsce szczepienie przeciwko błonicy jest obowiązkowe i wchodzi w skład szczepionki DTP, która chroni także przed tężcem i krztuścem. Dzieci otrzymują ją już w pierwszym roku życia, a następnie zgodnie z kalendarzem szczepień – podawane są dawki przypominające.
To właśnie dzięki powszechnym szczepieniom błonica została niemal wyeliminowana z krajów rozwiniętych. Niestety, w miejscach, gdzie poziom zaszczepienia spada, notuje się ponowne ogniska choroby. W ostatnich latach takie przypadki obserwowano m.in. w Azji, a także w niektórych rejonach Europy Wschodniej.
Warto pamiętać, że szczepienie nie daje stuprocentowej odporności, ale znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania i ciężkiego przebiegu choroby. Co więcej, osoby zaszczepione nie tylko są chronione indywidualnie, ale także ograniczają szerzenie się bakterii w populacji, więc jest to tzw. odporność zbiorowiskowa. Dla dzieci, które są zbyt małe, by przyjąć pełny cykl szczepień, ta ochrona jest szczególnie cenna.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Anna Mlonka