ADHD u niemowlaka – jak rozpoznać?

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej, jest diagnozowany najczęściej w wieku szkolnym, a także w przedszkolnym, jeśli nadmierna ruchliwość dziecka staje się szczególnie niepokojąca. Natomiast ADHD u niemowlaka nie jest badane, choć można zauważyć nadpobudliwość u niemowląt. Jak rozpoznać ADHD u niemowlaka i jak takiemu dziecku pomóc? Czy bardziej żywiołowy maluszek jest nadpobudliwy psychoruchowo?

Rozpoznanie ADHD u niemowlaka jest dość trudne, ponieważ nie są dostępne żadne narzędzia diagnostyczne. Objawy nadpobudliwości psychoruchowej są najbardziej zauważalne i zwykle najmocniej nasilone w wieku 6–9 lat, czyli w czasie rozpoczęcia edukacji szkolnej. Wynika to w głównej mierze z tego, że mały uczeń musi wysiedzieć kilka lekcji w ławce, a przy tym koncentrować uwagę i skupiać się, co staje się niezwykle trudne. O ile dziecko przedszkolne z ADHD jest przede wszystkim nadmiernie ruchliwe (co jeszcze można tłumaczyć wiekiem rozwojowym czy cechami indywidualnymi sprawiającymi, że tego dziecka „jest wszędzie pełno”), o tyle w szkole wykazuje nadmierną impulsywność i zaburzenia koncentracji uwagi. ADHD jest następnie diagnozowane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które bardzo często sugerują dodatkowe wizyty u specjalistów, na przykład u neurologa dziecięcego. Niestety, takich narzędzi diagnostycznych nie posiadamy w przypadku niemowląt, co skutkuje opieraniem diagnozy bardziej na domysłach. Poza tym o tym, że niemowlę przejawiało pierwsze objawy ADHD, dowiadujemy się zwykle po czasie, właśnie w okresie przedszkolnym i szkolnym. Niemniej warto zwrócić uwagę na pewne zachowania niemowlaka, które mogą, choć nie muszą, sugerować nadpobudliwość psychoruchową.

Pierwsze objawy ADHD u niemowląt

kłopoty z zasypianiem – trudności z usypianiem, płytki sen i częste wybudzanie się,

wzmożona płaczliwość,

bogata mimika twarzy,

złość i płacz, gdy coś się nie udaje,

nieunikanie miejsc czy sytuacji, w których maluch, np. raczkując, kilkakrotnie wcześniej się uderzył (nie uczenie się na własnych błędach),

Oczywiście, jeśli niemowlak przejawia te zachowania, nie oznacza od razu, że ma ADHD. Warto obserwować dziecko, mając jednak świadomość, że o ewentualnej diagnozie można mówić dopiero w wieku przedszkolnym, około 6. roku życia. Każdy maluch ma inny temperament, jeden jest bardziej spokojny, wrażliwy, inny marudny czy żywiołowy. To, co rodzic może robić w przypadku każdego dziecka, bez względu na jego charakter, dotyczy codziennego dbania o rutynę i stały plan dnia.

Jak usypiać nadpobudliwe niemowlę?

Chcąc dojść do spokojnego usypiania nadpobudliwego niemowlaka, trzeba więc rozpocząć od ustalenia stałego planu dnia i dołożenia starań do jego realizowania. Taka systematyczność na pewno wyciszy malucha, przynajmniej w pewnym stopniu zapobiegając wieczornym bataliom o zasypianie.

Zdarza się, że rodzice, szczególnie zaniepokojeni nadmiernym pobudzeniem niemowlaka, już nawet z takim maluchem udają się do specjalisty, na przykład psychologa dziecięcego. Specjalista może zasugerować między innymi działania w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju. Psycholog najprawdopodobniej zaproponuje sposoby łagodzenia wzmożonego pobudzenia, a także metody wspomagania rozwoju dziecięcych umiejętności. Spotkania u specjalisty mogą odbywać się cyklicznie, aby rzetelnie zaobserwować postępy oraz w przypadku utrzymujących się trudności, rozważyć możliwość przeprowadzenia odpowiedniej diagnozy.