Data publikacji:

Ciąża pozamaciczna – co trzeba wiedzieć?

Ciąża to czas wielkich emocji – radości, oczekiwania, ale też niepokoju. Dla większości kobiet początki ciąży to czas pełen nadziei, ale niestety nie zawsze rozwój zarodka przebiega prawidłowo. Jednym z poważniejszych powikłań wczesnej ciąży jest ciąża pozamaciczna. To stan, który wymaga szybkiej diagnozy i leczenia, ponieważ może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia kobiety.
ciąża pozamaciczna

Czym jest ciąża pozamaciczna?

W fizjologicznej ciąży zapłodniona komórka jajowa przemieszcza się jajowodem do macicy, gdzie zagnieżdża się i dalej rozwija. W przypadku ciąży pozamacicznej (ektopowej) zarodek nie trafia do macicy, ale zaczyna się rozwijać w miejscu do tego nieprzystosowanym – najczęściej w jajowodzie, rzadziej w jajniku, szyjce macicy lub jamie brzusznej. Ponieważ te struktury nie są przystosowane do rozwoju ciąży, może dojść do ich uszkodzenia i krwawienia wewnętrznego.

Ciąża pozamaciczna – objawy

Początkowe objawy ciąży pozamacicznej mogą przypominać typowe symptomy wczesnej ciąży: brak miesiączki, nudności, uczucie zmęczenia czy bolesność piersi. Z czasem pojawiają się jednak sygnały alarmowe. Najczęściej są to jednostronny ból w podbrzuszu, krwawienia z dróg rodnych, ból podczas oddawania moczu lub stolca. W zaawansowanym stadium może dojść do pęknięcia jajowodu, co objawia się bardzo silnym bólem brzucha, omdleniami, spadkiem ciśnienia krwi, a nawet wstrząsem – to stan bezpośredniego zagrożenia życia.

Skąd się bierze ciąża pozamaciczna?

Do czynników ryzyka należą przede wszystkim przebyte wcześniej zapalenia miednicy mniejszej (np. na skutek infekcji Chlamydia trachomatis), operacje w obrębie jajowodów, endometrioza, przebyty zabieg zapłodnienia in vitro, a także wcześniejsza ciąża pozamaciczna. Czasami jednak dochodzi do takiej ciąży mimo braku jakichkolwiek czynników ryzyka. Dlatego ważne jest, by każda kobieta w ciąży była czujna na niepokojące objawy.

Jak diagnozuje się ciążę pozamaciczną?

Podstawą diagnostyki jest badanie ginekologiczne, ocena poziomu hormonu beta-hCG we krwi oraz przezpochwowe USG. W prawidłowo rozwijającej się ciąży poziom beta-hCG szybko rośnie, a zarodek powinien być widoczny w jamie macicy już przy odpowiednim stężeniu tego hormonu. Jeżeli poziom beta-hCG wskazuje na rozwijającą się ciążę, ale w macicy nie widać pęcherzyka ciążowego, lekarz podejrzewa właśnie ciążę ektopową. W razie wątpliwości konieczna może być diagnostyczna laparoskopia – mało inwazyjny zabieg pozwalający zajrzeć do jamy brzusznej.

Jak leczy się ciążę pozamaciczną?

Leczenie zależy od lokalizacji ciąży, zaawansowania zmian oraz stanu zdrowia pacjentki. W niektórych przypadkach możliwe jest leczenie farmakologiczne – stosuje się metotreksat, lek hamujący rozwój tkanek zarodka. W innych, bardziej zaawansowanych sytuacjach konieczne jest leczenie operacyjne – zazwyczaj laparoskopia, podczas której usuwa się ciążę, czasem wraz z uszkodzonym jajowodem. Decyzję o sposobie leczenia zawsze podejmuje lekarz, kierując się bezpieczeństwem pacjentki i jej przyszłą płodnością.

Czy po ciąży pozamacicznej można ponownie zajść w ciążę?

Tak, wiele kobiet po ciąży pozamacicznej ma szansę na prawidłową, donoszoną ciążę. Warto jednak mieć świadomość, że ryzyko ponownej ciąży ektopowej jest nieco wyższe. Dlatego przy każdej kolejnej ciąży bardzo ważne jest wczesne wykonanie USG i oznaczenie poziomu beta-hCG, aby potwierdzić, że zarodek znajduje się w macicy. W razie problemów z zajściem w ciążę lub obaw o swoją płodność warto skonsultować się z ginekologiem specjalizującym się w leczeniu niepłodności.

Dlaczego szybka diagnoza jest tak ważna?

Ciąża pozamaciczna to stan, który nie może zostać zignorowany ani pozostawiony bez leczenia. Jej konsekwencje mogą być poważne – od utraty zdolności rozrodczych po zagrożenie życia. Wczesne wykrycie tego powikłania pozwala jednak nie tylko uniknąć dramatycznych skutków zdrowotnych, ale często także oszczędza operacji i pozwala na leczenie farmakologiczne.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Anna Mlonka