Data publikacji:

Meszek płodowy – co to jest?

Nowo narodzone dziecko nierzadko zaskakuje rodziców swoim wyglądem. Bywa dość mocno obrzęknięte, czerwone, a do tego… pokryte specyficznym meszkiem. Jest to meszek płodowy (lanugo), czyli pozostałość po życiu płodowym. W ogromnej większości przypadków lanugo znika samoistnie w ciągu kilku tygodni po porodzie, aczkolwiek może zdarzyć się, że to nietypowe, dodatkowe owłosienie będzie utrzymywało się dłużej. Wyjaśniamy, z czego to wynika i kiedy warto zasięgnąć porady lekarskiej.
noworodek

Meszek płodowy – czym właściwie jest?

Meszek płodowy, zwany też lanugo, to owłosienie, które powstaje jeszcze w okresie życia płodowego – dokładnie w okolicach piątego miesiąca ciąży. Włoski tworzące lanugo są miękkie i delikatne, najczęściej mają też jasny odcień. Mogą pokrywać całe ciało noworodka – z wyjątkiem okolic takich jak powieki, wargi, podeszwy stóp czy wewnętrzne części dłoni.
Warto zauważyć, że nie każde dziecko, które przychodzi na świat, ma na sobie meszek płodowy. U wielu maluszków do jego zanikania dochodzi jeszcze w czasie życia płodowego – dziecko połyka drobne włoski wraz z płynem owodniowym i wydala je po narodzinach, robiąc pierwszą kupkę (smółkę).
Zdecydowanie częściej meszek płodowy można zauważyć u dzieci urodzonych przed wyznaczonym terminem porodu, czyli u wcześniaków. U maluszków tych lanugo jest też ciemniejsze i grubsze. Nie jest to nic niepokojącego – proces zanikania włosków nastąpi w tym samym czasie, tyle że „po drugiej stronie brzucha”.

Dlaczego powstaje meszek płodowy?

Zastanawiasz się, dlaczego właściwie w okresie ciąży na skórze dziecka powstaje meszek płodowy? Wyjaśnienie jest bardzo proste. Mianowicie w okresie życia płodowego dziecko przez cały czas znajduje się w wodzie. Bez odpowiedniego zabezpieczenia jego skóra uległaby uszkodzeniu (maceracji). Meszek płodowy – w połączeniu z mazią płodową – tworzy na skórze dziecka ochronną warstwę, dzięki czemu nie dochodzi do wspomnianych uszkodzeń.

Jak wygląda meszek płodowy? Czy może być różny u różnych dzieci?

Jeśli już u noworodka można zauważyć meszek płodowy, to zazwyczaj jest on delikatny w dotyku i w bardzo jasnym kolorze. Jednak jak zostało to już wspomniane, nieco inaczej jest u dzieci urodzonych przedwcześnie – one mogą mieć skórę pokrytą włoskami o ciemniejszym odcieniu i większej grubości.

Czy meszek płodowy należy wycierać?

Zdarza się, że niedoświadczeni rodzice próbują zlikwidować meszek płodowy u dziecka – na przykład poprzez depilację. Oczywiście nie należy tego robić. Tego typu owłosienie nie wymaga żadnej ingerencji i znika samoistnie. Jedyne co można zrobić, aby przyspieszyć proces zanikania owłosienia, to stosować tradycyjną pielęgnację – regularnie myć malca i nakładać na jego skórę preparaty nawilżające lub natłuszczające.
U zdrowego dziecka meszek płodowy zanika w ciągu kilku tygodni. Dzieje się to stopniowo – włoski wycierają się, a skóra staje się coraz gładsza.

Meszek płodowy – kiedy jest powodem do niepokoju?

Bardzo rzadko zdarza się, że meszek płodowy utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni po narodzinach dziecka. Jeśli już tak się dzieje, należy odwiedzić pediatrę, ponieważ utrzymujące się na ciele owłosienie może świadczyć o hipertrichozie. Jest to zaburzenie genetyczne, w konsekwencji którego dochodzi do przekształcania się włosów meszkowych w stałe włosy.
Inny powód, dla którego meszek płodowy nie zanika albo zanika wolniej niż zwykle, to zaburzenia hormonalne. Może zatem okazać się, że na wizycie lekarskiej pediatra skieruje dziecko do endokrynologa albo sam zaleci wykonanie pakietu badań hormonalnych.

Nie tylko meszek płodowy. Co jeszcze może zaskoczyć w wyglądzie noworodka?

Meszek płodowy to tylko jedna z zaskakujących cech wyglądu noworodka. Co jeszcze warto wiedzieć o wyglądzie tak małego dziecka?
  • Granatowy kolor tęczówki
Dla brązowookich rodziców zaskoczeniem może być granatowy kolor oczu dziecka. Warto zatem wiedzieć, że w tęczówce noworodka nie ma pigmentu – pojawia się on dopiero z czasem. O ostatecznym kolorze oczu maluszka można zatem mówić dopiero po jego pierwszych urodzinach.
  • Dziwny kształt główki
Jeśli dziecko przyszło na świat naturalnie, zaskakujące dla rodziców może być to, jak wygląda jego głowa. Mianowicie nie jest ona okrągła, a podłużna – jej kształt można przyrównać do kształtu jaja. Na szczęście zmienia się to w ciągu pierwszych dni po porodzie.  
  • Obrzmienie
Noworodki, zwłaszcza te, które przyszły na świat naturalnie, mogą być bardzo obrzęknięte. Opuchlizna ma związek z przeciskaniem się przez ciasny kanał rodny. Szczególnie obrzęknięte bywają powieki dziecka – u niektórych maluszkach opuchlizna jest tak duża, że maluch może mieć kłopot z otwarciem oczu. Oczywiście w niczym mu to nie przeszkadza.
  • Dziwny kolor skóry
Jeśli chodzi o skórę noworodka, zaskoczyć może nie tylko meszek płodowy, ale również nietypowy kolor naskórka. Skóra dziecka może być żółtawa (ma to związek z fizjologiczną żółtaczką noworodków), do tego mogą pojawić się na niej wybroczyny i otarcia. Ponadto u wielu dzieci w pierwszych dniach ich życia skóra dość mocno się łuszczy – jest tak zwłaszcza u maluchów z tzw. „ciąż przenoszonych”. Taką skórę należy jedynie nawilżać i natłuszczać – wkrótce zacznie prezentować się naprawdę pięknie.
  • Duże brodawki
Ostatnim, o czym warto wspomnieć, jest duży rozmiar brodawek u noworodka – zarówno u dziewczynek, jak i u chłopców. Powiększenie gruczołów piersiowych ma związek z działaniem hormonów matki na znajdujące się w macicy dziecko. Objaw ten ustąpi w ciągu kilku tygodni.
Robert Wojtaś
Robert Wojtaś

Absolwent Akademii Morskiej i pasjonat motoryzacji. W wolnym czasie czyta, tworzy własne meble i podróżuje z dwoma fantastycznymi synami oraz żoną. Uwielbia eksperymentować w kuchni, poznawać nowe miejsca i spędzać wieczory filmowe w gronie stałych przyjaciół.