Baza imion Obliczanie terminu porodu Kalkulatory Kalendarz ciąży Rozwój dziecka Siatki centylowe Grupa Facebook

Co to jest szkarlatyna i jakie są jej przyczyny?

Szkarlatyna, inaczej zwana płonicą, jest ostrą chorobą zakaźną, która dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Charakteryzuje się wysoką gorączką, bólem gardła oraz charakterystyczną wysypką na ciele. Pomimo że szkarlatyna jest chorobą znaną od wieków, wciąż stanowi poważne wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej, a jej leczenie wymaga zastosowania odpowiednich antybiotyków. Przyjrzyjmy się bliżej temu, czym jest szkarlatyna, jakie są jej przyczyny oraz jak można ją rozpoznać i leczyć.

Skąd bierze się szkarlatyna?

Szkarlatyna to ostra, wysoce zakaźna choroba bakteryjna, wywoływana przez paciorkowca beta-hemolizującego grupy A, znanego jako Streptococcus pyogenes. Patogen ten produkuje specjalną toksynę, zwaną egzotoksyną pirogenną, która odpowiada za charakterystyczne objawy szkarlatyny, takie jak wysoka gorączka oraz typowa wysypka na skórze.

Szkarlatyna rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową, gdy chory lub nosiciel bakterii kaszle, kicha lub mówi, wydzielając do otoczenia drobne cząsteczki zawierające paciorkowce. Infekcja może także nastąpić poprzez kontakt z zanieczyszczonymi przedmiotami, takimi jak ręczniki, pościel czy ubrania, z którymi miała styczność osoba chora na szkarlatynę. Warto podkreślić, że szkarlatyna nie jest chorobą, która dotyka wyłącznie dzieci – zachorować na nią mogą również dorośli, ponieważ przechorowanie jej nie daje trwałej odporności.

Na jakie objawy należy zwracać szczególną uwagę?

Okres inkubacji szkarlatyny wynosi od 2 do 5 dni. W tym czasie nie obserwuje się jeszcze żadnych niepokojących objawów. Dopiero po upływie tego czasu u chorego zaczynają pojawiać się następujące dolegliwości:

Wysoka gorączka
Ból głowy i brzucha
Ból gardła utrudniający przełykanie
Nudności i wymioty
Powiększenie migdałków i węzłów chłonnych na szyi
Ogólne osłabienie i rozbicie

Najbardziej charakterystycznym objawem szkarlatyny jest pojawienie się w 2-3 dniu choroby charakterystycznej wysypki na skórze. Zmiany te mają postać drobnych, czerwonych plamek, które zlewają się ze sobą, tworząc rozlany rumień. Wysypka najintensywniej występuje na tułowiu, w pachwinach, dołach pachowych oraz na pośladkach. Po ustąpieniu zmian skórnych następuje złuszczanie naskórka, co również jest typowym objawem szkarlatyny.

Dodatkowo u chorych obserwuje się charakterystyczny "trójkąt Fiłatowa" – obszar bladej skóry wokół ust i nosa, kontrastujący z czerwonym zabarwieniem pozostałej części twarzy. Język pacjenta pokrywa się białym nalotem, a po jego zejściu przyjmuje on intensywnie czerwony kolor.

Jak rozpoznać szkarlatynę?

W większości przypadków szkarlatyna jest rozpoznawana na podstawie charakterystycznych objawów klinicznych. Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu i badania przedmiotowego może zlecić dodatkowe badania, takie jak posiew z gardła w celu potwierdzenia obecności paciorkowca beta-hemolizującego grupy A.

Poza tym w badaniach laboratoryjnych krwi obserwuje się wzrost liczby eozynofili, podwyższony poziom przeciwciał przeciw antygenom paciorkowca (ASO) oraz przyspieszenie odczynu Biernackiego (OB). Należy jednak pamiętać, że szkarlatyna może być mylona z innymi chorobami, takimi jak odra, różyczka, zespół wstrząsu toksycznego czy zakażenie gronkowcowe, dlatego konieczne jest różnicowanie.

Na czym polega leczenie szkarlatyny?

Leczenie szkarlatyny opiera się na terapii antybiotykowej. Pacjentom podawane są antybiotyki z grupy penicylin, działające skutecznie na paciorkowce. W przypadku uczulenia na pochodne penicyliny, stosuje się makrolidy. Antybiotykoterapia trwa zwykle około 10-14 dni.

Oprócz antybiotyków, w leczeniu szkarlatyny wykorzystuje się również preparaty przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, mające na celu łagodzenie dolegliwości, takich jak ból gardła, wysoka temperatura czy ogólne osłabienie. Ważne jest również zapewnienie choremu odpowiedniej ilości płynów, aby zapobiec odwodnieniu.

Warto podkreślić, że nie ma szczepionki przeciwko szkarlatynie. Profilaktyka tej choroby opiera się zatem na unikaniu kontaktu z osobami chorymi lub będącymi nosicielami paciorkowca, dbaniu o higienę oraz wzmacnianiu odporności organizmu.

Choroba lokomocyjna u dzieci – jak pomóc maluchowi przetrwać podróż?

Czy chodzik pomaga, czy przeszkadza? Fakty i mity o chodzikach dla dzieci

Naprotechnologia – naturalna metoda walki z niepłodnością

Inseminacja – na czym polega i kiedy warto ją rozważyć?

Autor: Artykuł sponsorowany