Najlepsze książki o wychowywaniu dzieci – 10 hitów, które warto przeczytać

Autor: Karolina Wojtaś

Nowoczesne poradniki dla rodziców czerpią wiele ze współczesnej psychologii, idei rodzicielstwa bliskości, metody samoregulacji "self-reg" oraz komunikacji bez przemocy (NVC). Dobre książki o wychowywaniu dzieci nie dają gotowych rozwiązań, ale podpowiadają, jak w trudnej rodzicielskiej rzeczywistości nie zapomnieć o tym, co najważniejsze - kontakcie i relacji z dzieckiem. Przedstawiamy książki o wychowaniu dzieci, które zostały już sprawdzone przez tysiące rodziców i oceniane są najwyżej.

Dodaj mi skrzydeł, Joanna Steinke-Kalembka

Dodaj mi skrzydeł to świetna pozycja dla rodziców, którzy mają już sobą etap ząbkowania oraz kolek u pociech i stoją przed trudnym wyzwaniem motywowania dziecka do podejmowania codziennych obowiązków. Prostym i przystępnym językiem autorka tłumaczy, dlaczego nasze kilkulatki i nastolatki zachowują się w dany sposób, i jak z nimi rozmawiać, by w końcu cieszyć się mocną nicią porozumienia. To również książka dla tych, którzy pragną wzmocnić w dziecku poczucie wartości poprzez właściwe chwalenie, oraz dla rodziców, którzy podświadomie czują, że wyznaczanie systemu kar i nagród nie jest najlepszą metodą wychowawczą.

Pułapka nadopiekuńczości, Julie Lythcott-Haims

W ostatnich latach dużo mówi się o negatywnym wpływie nadopiekuńczości rodziców – prowadzi ona między innymi do braku samodzielności, roszczeniowości i lenistwa u młodych ludzi. Ta książka to świetny poradnik, który tłumaczy, jak uchronić dziecko przed nabyciem takich cech. Lektura pozwala nie tylko zrozumieć, dlaczego właściwie wyręczanie i pomaganie we wszystkim nie jest korzystne dla naszych pociech, ale też ułatwia codzienne hamowanie swoich nadopiekuńczych impulsów.

Dziecko z bliska, Agnieszka Stein

To pozycja przepełniona obrazowymi przykładami i metaforami, dzięki którym rodzicom borykającym się z trudami wychowania łatwiej zrozumieć, co właściwie robią nie tak. To mnóstwo rad, ale też sporo wyjaśnień, dlaczego nasze postępowanie pogarsza relację z dzieckiem. Warto dodać, że autorka jest psychologiem i od lat przeprowadza wartościowe szkolenia i warsztaty dla rodziców, pomagając im znaleźć sposób na wychowanie pewnego siebie, dobrego człowieka.

Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, Adele Faber, Elaine Mazlish

Trudno byłoby nazwać tę książkę „nowym poradnikiem” – to już niemal klasyk w grupie książek o wychowaniu, latami testowany i zachwalany przez tysiące rodziców. Z pewnością znajdziesz w tej pozycji pomoc, jeżeli ciągle masz wrażenie, że twoje dziecko cię nie słucha lub że nie potrafisz do niego dotrzeć. To także dziesiątki pożytecznych, życiowych przykładów oraz proste instrukcje, jak chwalić pociechę, aby przyniosło to fantastyczne rezultaty.

Rodzeństwo bez rywalizacji, Adele Faber, Elaine Mazlish

Często słyszymy, że dzieci „muszą się kłócić”, czy że „ciągłe wojny i bicie braci się to norma”. A gdyby jednak nie lekceważyć tematu i zadbać o dobre relacje swoich dzieci? W książce Rodzeństwo bez rywalizacji – kolejnej pozycji Adele Faber i Elaine Mazlish, znajdziemy solidną porcję informacji, dzięki którym nauczymy dzieci rozwiązywać konflikty z szacunkiem dla siebie i innych. To nie tylko książka o tym, co zrobić, żeby brat z siostrą żyli w zgodzie i się doceniali. To także ogólny poradnik o trudnej sztuce rozwiązywania konfliktów i mówienia o swoich potrzebach.

Twoje kompetentne dziecko, Jesper Juul

Jesper Jull jest duńskim terapeutą i pedagogiem, który napisał już całkiem sporą ilość książek o wychowaniu dzieci – przy czym właśnie to ta o tytule Twoje kompetentne dziecko zdobyła ogromną popularność. Należy zauważyć, że nie jest to łatwy poradnik. Owszem, jest napisany przystępnym językiem, ale lektura zmusza do przyznania się samym sobie, że wiele naszych rodzicielskich działań jest błędnych. Niemniej – kiedy już zrozumiemy, że grzeczne dziecko to wcale nie posłuszne dziecko, łatwiej będzie stworzyć nam zupełnie nową relację i kierunek wychowania. Taki, w którym będziemy traktować pociechę poważniej… i znacznie lepiej ją rozumieć.

Wolne dzieci, Peter Gray

Jeżeli w reakcji na „mamo, nudzę się!” błyskawicznie organizujesz dziecku jakąś rozrywkę, a dzień bez popołudnia wypełnionego zajęcia karate, lekcjami angielskiego, baletu czy pływania jest dla ciebie dniem straconym, to koniecznie musisz nabyć książkę Wolne dzieci. Dzięki niej dowiesz się, jak szalenie istotny wpływ na rozwój dziecka ma niedoceniana nuda i dowiesz się, dlaczego nie warto brać udziału w wyścigu szczurów, który rozpoczyna się od słów: „Zapisałam cię do szkoły muzycznej, na taniec i aikido”.

Rodzicielstwo przez zabawę, Lawrence J. Cohen

Zdaniem autora książki nie doceniamy znaczenia zabawy u dziecka – jednak nie w znaczeniu, o którym traktuje poprzednia pozycja. Rodzicielstwo przez zabawę to książka, dzięki której dowiesz się, jak – właśnie poprzez rozrywkę, pokonać dziecięcą nieśmiałość, pomóc maluchowi rozwiązywać konflikty z innymi czy budować pewność siebie. Lektura pozwala zrozumieć, jak wiele jest możliwości „dotarcia” do dziecka – o wiele lepszych niż „bo ja tak powiedziałam, a ty masz mnie słuchać”.

Wychowanie bez kar i nagród, Alfie Kohn

Na okładce Wychowania bez kar i nagród znajduje się informacja, że jest to książka kontrowersyjna. I rzeczywiście – to poradnik znacząco różniący się od wszystkim poprzednio omówionych. Autor – Alfie Kohn, przekonuje, że niemal cały system wychowania, na którym opierają się działania tysięcy rodziców i placówek, jest błędny. W książce znajduje się wiele słów wyjaśniających, dlaczego system kar i nagród jest nieskuteczny, a wręcz szkodliwy dla rozwoju dziecka. Nie brakuje też oczywiście podpowiedzi, co robić, gdy chcemy się z niego wyłamać.

Najszczęśliwsze niemowlę w okolicy, Harvey Karp

Na koniec coś dla rodziców maluszków, o których niewiele mówi się w wymienionych powyżej pozycjach. Najszczęśliwsze niemowlę w okolicy to książka, która pomogła już wielu świeżo upieczonym mamom i tatom, nie do końca radzącym sobie w świecie nowych obowiązków. Dzięki lekturze dowiesz się, czym jest metoda „5S”, w jaki sposób sprawić, by dziecko zasypiało spokojnie i dłużej spało, jak ukoić jego płacz i sprawić, by było po prostu… szczęśliwe.

Autor

Karolina Wojtaś

Psycholog, redaktor. Absolwentka Uniwersytetu Gdańskiego, autorka dziesiątek artykułów ułatwiających Czytelnikom zrozumienie mechanizmów psychologii i wprowadzenie ich we własne życie. Regularnie podnosi swoje kwalifikacje i współpracuje z gabinetami w całej Polsce. Prywatnie szczęśliwa żona i mama.