Data publikacji:

Ugryzienie osy u dziecka – co robić?

Lato to czas, kiedy dzieci spędzają dużo czasu na świeżym powietrzu: w ogrodzie, na placu zabaw, nad wodą. Niestety, to również okres wzmożonej aktywności owadów, w tym os. Choć ugryzienie osy (właściwie użądlenie) zazwyczaj nie jest groźne, może wywołać u dziecka silny ból, obrzęk, a w niektórych przypadkach reakcję alergiczną. Jak rozpoznać, że dziecko zostało użądlone przez osę? Jak udzielić pierwszej pomocy i kiedy należy udać się do lekarza? W tym artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak reagować na użądlenie osy u dziecka, jak odróżnić niepokojące objawy oraz jak zapobiegać takim sytuacjom w przyszłości. Zapraszamy do lektury!
ugryzienie osy

Czy użądlenie osy może być niebezpieczne?

Zastanawiasz się, czy ugryzienie osy u dziecka może być groźne? Użądlenie osy może być potencjalnie niebezpieczne, szczególnie u dzieci. Choć w większości przypadków objawy są ograniczone do bólu, obrzęku i miejscowego stanu zapalnego, u niektórych dzieci może dojść do silnej reakcji alergicznej (anafilaksji), która zagraża życiu i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Zagrożenie rośnie również w sytuacjach, gdy:
  • użądlenie nastąpiło w okolicy twarzy, jamy ustnej lub gardła, co może prowadzić do trudności w oddychaniu,
  • doszło do wielu użądleń jednocześnie,
  • dziecko ma już zdiagnozowaną alergię na jad owadów błonkoskrzydłych.
  • Dlatego nawet jeśli użądlenie wydaje się niegroźne, ważna jest obserwacja dziecka przez kilka godzin po incydencie. Każdy rodzic powinien znać niepokojące objawy i wiedzieć, jak szybko reagować.

    Objawy użądlenia osy u dziecka

    Objawy użądlenia mogą się różnić w zależności od wieku dziecka, lokalizacji użądlenia oraz reakcji organizmu. Najczęstsze symptomy to:
  • nagły ból w miejscu użądlenia (kłujący, piekący),
  • zaczerwienienie,
  • obrzęk i opuchlizna wokół miejsca użądlenia,
  • swędzenie lub uczucie gorąca,
  • niepokój dziecka, płacz (szczególnie u mniejszych dzieci).
  • W większości przypadków objawy ustępują w ciągu kilku godzin do 1–2 dni.

    Reakcja alergiczna – na co zwrócić uwagę?

    Niektóre dzieci mogą wykazywać nadwrażliwość na jad osy. Objawy reakcji alergicznej mogą pojawić się w ciągu kilku minut od użądlenia i wymagają natychmiastowej interwencji:
  • pokrzywka, wysypka na całym ciele,
  • obrzęk twarzy, ust, języka lub gardła,
  • duszność, świszczący oddech,
  • zawroty głowy, osłabienie,
  • utrata przytomności (wstrząs anafilaktyczny).
  • Jeśli dziecko miało już wcześniej reakcje alergiczne na użądlenie, powinno mieć przy sobie ampułkostrzykawkę z adrenaliną (np. EpiPen).

    Pierwsza pomoc po użądleniu osy

    Jeśli okaże się, że ugryzienie osy miało miejsce, możesz postępować według poniższych kroków.
  • Zachowaj spokój i uspokój dziecko. Twoja reakcja wpływa na emocje dziecka. Działaj zdecydowanie, ale spokojnie.
  • Dokładnie obejrzyj miejsce użądlenia. U osy żądło zwykle nie pozostaje w skórze, ale jeśli je zobaczysz, delikatnie usuń je paznokciem lub kartą (nie ściskaj pęsetą, bo możesz wycisnąć dodatkowy jad).
  • Zdezynfekuj skórę. Użyj wody utlenionej, spirytusu salicylowego lub innego środka antyseptycznego.
  • Zastosuj zimny okład. Przyłóż kostkę lodu owiniętą w chusteczkę lub czystą ściereczkę. To zmniejszy ból i opuchliznę. Uwaga: nie przykładaj lodu bezpośrednio do skóry.
  • Podaj lek przeciwhistaminowy (jeśli potrzeba). Jeśli dziecko odczuwa swędzenie, a obrzęk się nasila, można podać lek przeciwhistaminowy odpowiedni do wieku (np. z ceteryzyną lub loratadyną). Skonsultuj się z farmaceutą lub lekarzem, jeśli nie masz pewności.
  • Obserwuj dziecko przez kilka godzin. Reakcje alergiczne mogą pojawić się z opóźnieniem. Jeśli zauważysz niepokojące objawy, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
  • Kiedy zgłosić się do lekarza?

    Należy niezwłocznie udać się do lekarza lub na SOR, gdy:
  • użądlenie nastąpiło w okolicy ust, gardła lub oka,
  • dziecko ma objawy reakcji alergicznej (np. duszność, pokrzywka, osłabienie),
  • doszło do wielu użądleń jednocześnie,
  • u dziecka występuje gorączka, ropień lub inne oznaki zakażenia,
  • dziecko to niemowlę lub ma choroby przewlekłe (np. astmę, atopowe zapalenie skóry).
  • Użądlenie osy u dziecka a wiek

    Reakcja na użądlenie może być różna w zależności od wieku dziecka:
  • niemowlęta – mają bardzo delikatną skórę i mniejszą odporność, dlatego każde użądlenie powinno być ocenione przez lekarza;
  • dzieci przedszkolne i szkolne – najczęściej reagują miejscowym obrzękiem i bólem, ale trzeba obserwować reakcje ogólnoustrojowe;
  • nastolatki – mogą bagatelizować użądlenie, ale ich reakcja alergiczna może być gwałtowna i nieprzewidywalna.
  • Jak zapobiegać użądleniu osy?

    Choć w stu procentach nie da się uniknąć użądlenia osy, warto zminimalizować prawdopodobieństwo poprzez realizację kilku kroków.
  • Unikaj jedzenia i picia na świeżym powietrzu bez przykrycia.
  • Nie pozwalaj dziecku chodzić boso po trawie.
  • Naucz dziecko, że nie wolno machać rękami ani drażnić owadów.
  • Zamykaj kosze na śmieci, szczególnie te z resztkami jedzenia.
  • Zakładaj dzieciom jasne ubrania bez kwiecistych wzorów, powinny także używać nieperfumowanych kosmetyków.
  • Sprawdzaj napoje w puszkach lub butelkach, zanim podasz je dziecku.
  • Domowe sposoby – czy warto?

    Co na ugryzienie osy u dziecka? Niektóre domowe metody mogą wspomagać leczenie objawów, jednak nie zostały one w pełni potwierdzone medycznie:
  • okład z cebuli lub plaster ziemniaka może zmniejszyć opuchliznę,
  • papka z sody oczyszczonej i wody może łagodzić pieczenie,
  • aloes lub żel z nagietkiem działa łagodząco i przeciwzapalnie.
  • Pamiętaj jednak, że są to metody wspomagające i nie zastąpią obserwacji stanu dziecka ani porady lekarskiej.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Autor: Honorata Pitura