Baza imion
Obliczanie terminu porodu
Kalkulatory
Kalendarz ciąży
Rozwój dziecka
Siatki centylowe
Grupa Facebook
Data publikacji:
Pielęgnacja pępka noworodka
Autor: Maciej Pawłowski - LekarzPępowina w okresie ciąży łączy dziecko z łożyskiem. Zapewnia dopływ tlenu i substancji odżywczych oraz usuwanie produktów przemiany materii. A co to jest pępek? To blizna, która powstaje w wyniku odcięcia pępowiny. Noworodek rodzi się z pępowiną, którą zaciska się około 1-3 minut po urodzeniu. Przez ten czas trwa jeszcze przepływ krwi z łożyska do noworodka – są tam dwie tętnice i jedna żyła – z tych naczyń pobiera się krew do badania, zwłaszcza jeśli dziecko nie otrzymało pełnej punktacji w skali Apgar. Co ciekawe, w tym czasie dopłynie około 80 ml krwi, która zawiera około 50 mg żelaza.
Nie taki pępek straszny, jak go malują
Dla wielu młodych rodziców widok zasychającego kikuta pępowinowego może wydawać się nieco straszny, a jego codzienna higiena może stanowić nie lada wyzwanie. Faktycznie, nie jest to zbyt atrakcyjny widok. Ale bez obaw. Przy odpowiedniej pielęgnacji (jest ona naprawdę prosta) kikut odpadnie w ciągu 2 tygodni od narodzin dziecka, powstała ranka szybko się zagoi, a w jej miejsce powstanie piękny pępek. Świeżo upieczeni rodzice nie powinni się też martwić o zmianę wyglądu kikuta w pierwszych godzinach po urodzeniu maleństwa. Kikut najpierw ma kolor biało – niebieski i jest wilgotny, ale w ciągu doby wysusza się i zmienia kolor na żółtobrązowy, a następnie czarno brązowy.
Pielęgnacja pępka u noworodka
Pielęgnację pępka zaczyna się już na oddziale noworodkowym. Przy jego opuszczeniu maluszkowi z reguły usuwa się klem (który jest zakładany najczęściej około 2 cm od powierzchni brzucha. Jeśli noworodek jest zdrowy i przebywa z mamą na oddziale, podstawową pielęgnacją kikuta jest mycie wodą, specjalne środki przeciwbakteryjne nie są konieczne. Podczas częstych kontaktów skóra do skóry, mama przekazuje dziecku niechorobotwórczą florę bakteryjną, która chroni je przed zakażeniem. Natomiast, kiedy maluszek z różnych względów jest oddzielony od mamy, ryzyko zakażenia bakteryjnego jest większe i zaleca się przemywanie roztworem chlorheksydyny lub oktanidyny.
Przemywanie spirytusem nie ma uzasadniania medycznego, bywa wręcz szkodliwe! Podobnie jak nie powinno się stosować preparatów jodowych i roztworu gencjany, które również są w powszechnym użyciu.
Zawsze przed pielęgnacją pępka należy dokładanie umyć ręce. W przypadku zabrudzenia kikuta moczem lub kałem, przemywamy go wodą z mydłem. Należy zwracać szczególną uwagę, aby kikut zawsze pozostawał czysty i suchy. Co ważne, podczas kąpieli nie unikniemy zamoczenia wodą okolicy pępka jednak nie musimy się tego bać. Krótkotrwały kontakt z wodą nie będzie miał negatywnych konsekwencji. Pępek należy przykrywać luźno czystym ubraniem, a pieluszkę zawijać pod nim. W miarę możliwości warto zapewnić dostęp świeżego powietrza, dlatego przy przebieraniu dziecka pozostaw go chociaż przez chwilę odsłoniętym. Nie powinno się zaklejać kikuta plastrem lub szczelnym opatrunkiem.
Kiedy pępek nie odpada...
Kikut pępowiny odpada najczęściej pomiędzy 7 a 10 dniem życia dziecka, choć niektórzy za górną granicę uważają aż 29 dni. Poród przez cięcie cesarskie, zakażenie, poród przedwczesny, mała masa urodzeniowa dziecka, stosowanie spirytusu, zaburzenia funkcji białych krwinek mogą opóźnić odpadanie. Bardzo rzadko przyczyną opóźnionego odpadania kikuta jest przetrwały moczownik, który wymaga leczenia chirurgicznego. Jeśli chcemy przyspieszyć odpadnięcie kikuta możemy zastosować puder z tlenkiem cynku. Po odpadnięciu kikuta, pępek należy obserwować pod kątem nadmiernego rozrostu tkanki ziarninowej. W tym celu pomocne może się okazać nakładanie kryształków soli kuchennej na kilka minut.
Działaj, gdy pojawią się niepokojące objawy!
Niestety czasami dochodzi do zapalenia pępka. Najczęściej pojawia się:
- obrzęk i zaczerwienienie u nasady pępka,
- nieprzyjemny zapach,
- ropna wydzielina,
- krwawienie.
Powyższe symptomy występują z różnym nasileniem. Niewielkie zakażenie można leczyć miejscowo antybiotykami, natomiast cięższe wymaga przyjęcia do szpitala i leczenia dożylnego szeroko widmowymi antybiotykami z uwagi na duże prawdopodobieństwo rozwoju uogólnionego zakażenia w tym sepsy. Należy wówczas pobrać wymaz pępka, celem ustalenia etiologii zakażenia. Jeśli po 15 dniach kikut jeszcze nie odpadł trzeba niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Szczególnie gdy pojawi się ropa, silne krwawienie, wyraźne zaczerwienienie i obrzęk wokoło pępka, wyciekanie z niego płyny czy nieprzyjemny zapach. Lekarz po zbadaniu dziecka być może skieruje je na dalsze leczenie szpitalne. Niewłaściwa pielęgnacja kikuta, jak i lekceważenie objawów zakażenia może być przyczyną ciężkich powikłań.
Zdjęcie: Fotolia by © Iosif Szasz-Fabian All rights reserved
Autor
Maciej Pawłowski - Lekarz
Jestem lekarzem w trakcie specjalizacji z pediatrii w Łodzi. Oprócz zagadnień związanych z medycyną interesuję się sportem i językami obcymi.
Komentarze
23-08-2017
Ocena:
Stokrotka
ja też jeśli już używam chusteczek to tylko te nawilżane. teraz małemu zaczęły pierwsze ząbki się wybijać i strasznie grymasił. przestał dopiero jak zaczęłam mu smarować dziąsła żelem dologel. taki specjalny, który lekarz zalecił, bo nie ma szkodliwej lidokainy.
12-04-2017
Ocena:
Anuś
u mojego szkraba nie było problemów z pielęgnacją pępuszka ani ogólnie skóry po narodzinach. Stosowałam się do zaleceń położnej. Jak już byliśmy w domku to korzystałam tylko z produktów w całości naturalnych, np bardzo pomocne na początkowym etapie pielęgnacji są chusteczki nawilżane. jest tego mnóstwo ale warto wybierać tylko te ze 100% bawełny, jak na przykład Tami natural, które dostać można np w rossmanie :)
22-03-2017
Ocena:
Nie wiem
Patrzę na zdjęcie do artykułu i mam wrażenie, że to sobowtór mojego syna. Taki sam był z niego mięśniak i tak samo wyglądała jego szeroko otwarta buzia przy pierwszym płaczu :)
Smoczek – czy warto go dawać dziecku? Zalety i wady smoczka
2024-11-08
Smoczek to jeden z najpopularniejszych akcesoriów dla niemowląt. Wielu rodziców zastanawia się, czy warto go podawać dziecku i jakie są tego konsekwencje. W tym artykule omówimy zarówno zalety, jak i wady smoczka, a także podpowiemy, na co zwrócić uwagę, wybierając najlepszy smoczek dla dziecka.
Jaka witamina D dla noworodka będzie najlepsza? Jak podawać?
2024-07-22
Witamina D odgrywa kluczową rolę w prawidłowym rozwoju noworodków. Jest niezbędna do utrzymania zdrowych kości i zębów, wspiera też prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Jednakże, wielu rodziców zastanawia się, jaka witamina D dla noworodka będzie najlepsza i jak ją odpowiednio podawać. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na temat suplementacji witaminy D u najmłodszych pociech.
Niemowlak w samolocie. Jak się przygotować do lotu z dzieckiem?
2024-06-13
Podróżowanie z niemowlakiem w samolocie może być stresującym przeżyciem, jednak zdecydowanie nie masz powodów do obaw. Pamiętając o kilku sprawach, Twój lot może przebiec gładko i bez większych przeszkód. W poniższym artykule przedstawimy kilka wskazówek, jak przygotować się do lotu z dzieckiem. Wdrażając je w życie, Twój lot z niemowlakiem będzie bezproblemowy i przyjemny zarówno dla ciebie, jak i dla twojego dziecka..
Pieluszkowe zapalenie skóry: przyczyny, objawy i sposoby leczenia
2024-02-23
Pieluszkowe zapalenie skóry to bardzo częsty problem, który dotyka niemowląt noszących pieluchę, a więc z reguły tych, które nie ukończyły jeszcze drugiego roku życia. Na jego pojawienie się powinien być przygotowany każdy rodzic, gdyż zapalenie może pojawić się nawet kilkanaście razy w okresie pieluchowania. Podpowiadamy, jak rozpoznać pierwsze objawy problemu, jak go leczyć, a także mu zapobiegać.
Pierwsze buty dla dziecka: jakie wybrać? Ranking produktów
2024-02-09
Zakup pierwszych butów do chodzenia dla dziecka to nie lada wyzwanie. Aby stopy malca rozwijały się prawidłowo, a chodzenie było komfortowe, należy spojrzeć na wybrane obuwie pod aż kilkoma względami – dla przykładu podeszwa powinna być elastyczna, cholewka niska, a zapiętek dobrze dopasowany. Wyjaśniamy, na co jeszcze zwrócić uwagę, kupując pierwsze buty dla dziecka. Ranking, który znajdziesz na końcu artykułu, również ułatwi ci podjęcie ostatecznej decyzji zakupowej.
Pleśniawki u noworodka: jakie są przyczyny i jak się ich pozbyć?
2024-02-02
Pleśniawki u noworodka to dość częsta i – niestety, bolesna przypadłość, która jest efektem zakażenia grzybicznego. Pleśniawki przypominają wyglądem niegroźny i naturalny nalot z mleka, jednak w przeciwieństwie do nalotu, nie można ich z łatwością zmyć. Zazwyczaj pojawiają się na języku, dziąsłach i na podniebieniu, mają nieregularne kształty oraz rożne wielkości. Na pleśniawki u noworodka najczęściej stosuje się leki przeciwgrzybiczne, takie jak nystatyna albo flukonazol.
Odruch Moro: jak wspomóc rozwój swojego niemowlaka
2024-01-31
Chociaż odruch Moro u dziecka niepokoi wielu rodziców, to zazwyczaj nie świadczy o niczym niebezpiecznym. To jeden z odruchów pierwotnych, który pojawia się podobnie jak odruch Babińskiego. Jednak jak właściwie wygląda odruch Moro, kiedy zanika i co zrobić, kiedy pojawia się podczas snu? W jakich sytuacjach odruch Moro powinien zaniepokoić? Na wszystkie te pytania odpowiadamy w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury!