Baza imion Obliczanie terminu porodu Kalkulatory Kalendarz ciąży Rozwój dziecka Siatki centylowe Grupa Facebook
Data modyfikacji:

Krztusiec u dzieci

Autor: Katarzyna Moryc

Wzrasta ilość zachorowań na krztusiec - alarmuje WHO.  Zazwyczaj zapadają na nią dorośli, u których zanika odporność na dziecięcą szczepionkę. Jak rozpoznać krztusiec u dziecka? Jakie są objawy krztuśca i jak go leczyć. Sprawdź.

 

krztusiec u dzieci

fot. Pixabay

 

 

Krztusiec - co to takiego?

Krztusiec znany również pod nazwą koklusz lub kaszel 100-dniowy, to ostra choroba zakaźna wywoływana przez pałeczkę Bordetella pertussis. Ta bakteryjna choroba zakaźną przebiega pod postacią zapalenia oskrzeli o przewlekającym się charakterze, z ciężkimi napadami kaszlu.

Obok odry i ospy wietrznej, należy do najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych wieku dziecięcego. To właśnie dlatego, szczepienie przeciw krztuścowi zostało włączone do obowiązkowych szczepień ochronnych. Choroba ta jest szczególnie niebezpieczna dla niemowląt w pierwszym półroczu życia.

Koklusz przenosi się od osoby chorej drogą kropelkową, najczęściej podczas kaszlu, kichania, czy mówienia. Zdecydowanie najczęstszym źródłem zakażenia są osoby dorosłe, które bardzo często nie mają typowych objawów. Okres wylegania krztuśca wynosi od 6 do 20 dni, a chorzy, u których wprowadzono antybiotykoterapię, zarażają jeszcze przez około 5 dni od rozpoczęcia leczenia.

Krztusiec objawy

Kaszel u dzieci jest pierwszym symptomem rozwijającej się choroby. Zazwyczaj jednak, ten objaw nie jest prawidłowo diagnozowany, gdyż kaszel u dzieci często traktowany jest jako pozostałość nie wyleczonego przeziębienia lub zapalenia oskrzeli, a  u dorosłych, jako efekt, na przykład, palenia papierosów. 

Pierwsze objawy krztuśca pojawiają się dopiero po kilku dniach od zakażenia (od 3 do 14) i są bardzo trudne do rozpoznania. Główną przyczyną jest ich duże podobieństwo do objawów zwykłego przeziębienia. Główne objawy krztuśca u dzieci to:

  • katar i kichanie,
  • zaczerwienienie, a czasem zapalenie spojówek,
  • nieżyt gardła, czyli jego zaczerwienienie, lekki ból,
  • kaszel u dzieci, początkowo niewielki, stopniowo narastający,
  • nieznacznie podniesiona temperatura ciała,
  • brak apetytu.

Jest to okres, w którym koklusz jest najbardziej zaraźliwy.

Kolejny etap trwa od 2 do 4 tygodni, a zdarza się, że i dłużej. Pojawia się wówczas charakterystyczny, świszczący kaszel napadowy, najczęściej kończący się wymiotami. Jest on wynikiem działania toksyn bakteryjnych, uszkadzających tkanki układu oddechowego. Kaszel zazwyczaj występuje w nocy, nudzi dziecko ze snu.

U niemowląt poniżej 6 miesiąca życia, zamiast napadowego kaszlu, najczęściej występują nieregularny oddech i „zanoszenie się”, przypominające pianie koguta, zdarzają się też napady bezdechu i sinica.

Napadom kaszlu towarzysza też wybroczyny i obrzęki na twarzy, na spojówkach, a nierzadko i krwawienia z nosa. Spowodowane są one ogromnym wysiłkiem podczas kaszlu.

Po tym okresie następuje 3 etap choroby, czyli stopniowe zdrowienie. Ataki kaszlu są coraz rzadsze i coraz słabsze. Takie zdrowienie twa zwykle około 2 tygodni, choć w skrajnych przypadkach może przeciągnąć się nawet do roku.

 

CZY WIESZ, ŻE: Według WHO krztusiec jest 1 z 10 chorób zakaźnych najczęściej powodujących zgony u dzieci.

 


Jak wykryć krztusiec u dziecka?

W związku ze zmniejszoną w ostatnich latach liczbą zachorowań (dzięki szczepieniom), ze zdiagnozowaniem krztuśca o wiele lepiej radzą sobie lekarze nieco starsi, którzy zazwyczaj bez problemu rozpoznają charakterystyczne „pianie koguta” towarzyszące chorobie. Jeśli lekarz podejrzewa koklusz, badaniem, które może go wykazać jest także badanie krwi, które u chorego wykazuje znaczne podwyższenie liczby leukocytów. Wykonuje się także badanie na obecność przeciwciał przeciw krztuścowi. Niektórzy lekarze zlecają także wykonanie wymazu z gardła lub nosa, czy posiewu plwocin.    

 

Antybiotykoterapia i leczenie krztuśca

Dzieci do 6 miesiąca życia, u których zdiagnozowano koklusz są natychmiast hospitalizowane, a leki podawane są dożylnie. Choroba leczona jest antybiotykami oraz środkami rozwadniającymi zalegający śluz, gdyż same antybiotyki nie łagodzą kaszlu.

W przypadku stwierdzenia krztuśca, antybiotyk profilaktycznie podawany jest także czasem osobom z najbliższego otoczenia chorego dziecka.

 

Pamiętaj: koklusz koniecznie trzeba leczyć – zaniedbany może wywołać poważne powikłania. 

 

krztusiec u dzieci - możliwe powikłania:

Niestety, nawet szybko i prawidłowo leczony krztusiec może mieć powikłania. Są wśród nich:

  • zapalenie płuc,
  • zapalenie oskrzeli,
  • zapalenie ucha wewnętrznego, a nawet uszkodzenie słuchu,
  • uszkodzenie wzroku,
  • zapalenie mózgu,
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • krztuścowe uszkodzenie mózgu,
  • przepuklina brzuszna.

Późnymi następstwami choroby mogą być nawet zaburzenia w fizycznym i umysłowym rozwoju dziecka.

 

 


Szczepienie przeciw krztuścowi

Jedyną skuteczną ochroną przed chorobą jest szczepienie przeciw krztuścowi. W związku z tym, że choroba jest najbardziej niebezpieczniejsza dla niemowląt, szczepionkę podaje się stosunkowo wcześnie – pierwszą dawkę po 6 tygodniu życia, a dwie kolejne, co następne 6 tygodni (czyli na przełomie 3-4 i 5-6 miesiąca życia). Czwartą dawkę maluch otrzymuje między 16, a 18 miesiącem, a ostatnią, w 6 roku życia. Szczepionka jest obowiązkowa i w podstawowym pakiecie szczepień, całkowicie refundowana.


Badania wykazują, że to szczepienie na krztusiec jest skuteczne niemalże w 90%. A w razie, gdy u dzieci szczepionych dojdzie do  zakażenia, objawy choroby w ogóle nie wystąpią, lub będą zdecydowanie słabsze. 

 

Niestety, szczepienie nie daje trwałego uodpornienia. Wytworzone przez organizm przeciwciała znikają po upływie około 12 lat. Tak naprawdę, dopiero przebycie krztuśca daje długotrwałą odporność, choć, w teorii i ono nie wyklucza ponownego zachorowania.

 

 

Opinia lekarza

Lek. Mariusz Kłos - Wprowadzenie szczepień ochronnych przeciwko bakteriom wywołującym krztusiec można uznać za sukces w walce z tą chorobą. Rodzice zastanawiają się, jak obecny program odnosi się do profilaktyki krztuśca: aktualnie zaleca się trzykrotne szczepienie malucha w pierwszym roku życia, kolejno jedną dawkę w 16.-18. miesiącu, a następną w 6. roku życia. Warto „narazić” dziecko na taką ilość ukłuć, mając na uwadze ogromne korzyści wynikające ze szczepień, tym bardziej, że pojedyncza dawka jest skojarzona, tzn. wywołuje odporność nie tylko przeciwko krztuścowi, ale również uodparnia na błonicę i tężec.

 

Komentarze
02-02-2019
Ocena:
lekarz ma obowiązek zgłaszać takie przypadki do sanepidu dla statystyk
01-05-2018
Ocena:
Moja coreczka majac 4miesiace zachorowala na koklusz, miala tylko jedno szczepienie. Meczyla sie bardzo dlugo z tym kaszlem poniewaz lekarze nie potrafili dobrze zdiagnozowac choroby (uwazali ze to zwykly kaszel). Najgorsze bylo w fazie kiedy kaszel przerodzil sie w naprawde niebiezpieczny. Mala zaczela sie dusic, doslownie! Za kazdym razem kiedy miala atak plakalam bo myslalam ze mi sie zadusi :( najgorsze co moze byc.trafilismy oczywiscie do szpitala, tam dostala antybiotyk, ktory jak w artykule nie zniwelowal kaszlu. :( Juz jestemy po, chodziaz zwykly kaszel jeszcze pozostal, powoli zanika.
12-04-2018
Ocena:
jak sie zarażaja jak sa szczepione ?????
19-01-2018
Ocena:
Co Wy kobiety mówicie. Owszem mimo szczepień dziecko może zachorować, ale dużo łagodniej przecież tak samo jest z ospą. Tylko co ja wiem? Ja np znam dziecko nie szczepione na ospę które prawie straciło wzrok a obecnie ma poważne problemy z widzeniem ponieważ dostał wypryski na powiekach od wewnętrznej strony.
28-06-2017
Ocena:
Myśmy na paskudny kaszel dostali benodil. Na całe szczęście szybko pomogło i mały doszedł do siebie. Przyznam, że miałam niezły stres, słysząc jak kaszle.
06-06-2017
Ocena:
ja mam 37 lat i własnie choruję na krztusiec, a moje dziecko 5 letnie (odpukać) jak narazie nie- na szczęście był szczepiony:)
16-12-2016
Ocena:
Mój synek zaszczepiony od razu zachorował , miał powikłania zapalenie oskrzeli , spojówek i ucha
14-12-2016
Ocena:
z tego co sie dowiedziałam od dobrj doktorki dzieci choruja na krztuśiec bo zmienili szczepionkę jakies 7 lat temu na taka ktora jest nieskuteczna i ot rezultaty moj synek jak mial pol roku chorował na kolkuszowe zapalenie oskrzeli teraz tez coś wydaje mi sie ze antyb dostanie idziemy do lekarza jutro
09-09-2016
Ocena:
Mój synek okropnie kasłał przez jakieś dwa tygodnie. Miałam wielkie obawy, że to będzie krztusiec. Na całe szczęście okazało się, że to jednak infekcja i trzeba podać silniejszy syrop fosidal, żeby zatrzymać stan zapalny. Już któryś raz słyszę o krztuścu i znam dzieci, które na niego chorowały, mimo podawanych wcześniej szczepionek.
31-03-2016
Ocena:
Z tego co przeczytałam szczepienie nie daje nic. Niepotrzebnie tylko dałam pokłuć dzieci i nawpuszczać im toksyn. Astma, alergia, wmówią wszystko byle się nie wydało że szczepionka nie działa
04-03-2016
Ocena:
Moja córka 2.5 letnia też przeszła krztusiec. Zrobiłam jej badania na krztusiec wynik był jednoznaczny ale ona leżała w szpitalu niby na krtań faszerowali ja lekami które nie pomagały gdy przyszły wyniki ordynator oddziału nawet nie przyjął tego do wiadomości stwierdził, że podważam jego leczenie. Po dwóch pobytach w szpitalu pojechałam prywatnie do alergologa i pneumologa który gdy zobaczył wynik na krztusiec od razu stwierdził ze to krztusiec i zapisał zwykły antybiotyk KLACID z grupy makrolidów i po trzech dniach przestała wymiotować. Kaszel ustąpił aczkolwiek nie do końca kaszle do dziś ale jak się zdenerwuje to dostaje atak kaszlu (lekarz u którego byłam prywatnie powiedział, że może kaszleć nawet rok po krztuścu) a zachorowała na początku października 2015 gdzie w domu dostawała zastrzyki szpitalne a cały listopad w szpitalu spędziła. Szczepienie wg. kalendarza szczepień. JUŻ TERAZ WIEM ZE JAK KTOS JEST SZCZEPIONY TO NIE ZNACZY ZE NIE ZACHORUJE. Rada dla innych : nie słuchajcie tylko jednego lekarza
04-03-2016
Ocena:
Ja również podejrzewam u swojego dwuletniego syna krztusiec. Mimo szczepien.
29-02-2016
Ocena:
Mój 4,5 letni syn zachorował na ksztusiec mimo wszystkich szczepień, zaraził też mnie i męża a co gorsze rocznego synka.ten również po szczepieniach a obydwaj temperatury 40-41 stopni!wymioty,duszenia kaszlu, gesty zielony katar flegma klejąca,która trudno odksztusic i cała reszta. I ci dają te szczepienia?????
24-09-2015
Ocena:
Moja córka w wieku 6 lat po szczepionce na krztusiec zachorowała na tą chorobę i z powikłaniami spędziła dużo czasu w szpitalu Była szczepiona według kalendarza szczepień.
13-02-2015
Ocena:
Ja mam ten sam problem , w domu kaszle ,dusi sie, wymiotuje ,najbardziej wieczorem , gdy jade do lekarza (pogotowie), dziecko natychmiast zdrowieje, nie wiemy co to jest ,lekarze nie wiedza co to jest ,leczą na krtań,gardlo , tak było przez 1,5 MC , pasozyty wyszly negatywnie, Badanie krw nic nie wykazalo ,i teraz po 2MC nawrót choroby , znów kaszel duszacy, męczący gorączka, wymioty w końcu dostała ANTYBOTYK jeje .....bo za pierwszym razem tego specyfiku nie dostala, jest po 2 dawce ,
20-11-2014
Ocena:
bo to z pewnością nie jest krzutsiec ale być moze alergia albo astma. W tym kierunku trzeba zrobic badania. Ponadto zacząl sie sezon grzewczy, suche powietrze plus kurz daja czesto efekty kaszlu i bolu gardla.
mutacja mthfr

Mutacja MTHFR: jakie są objawy u dzieci?

2023-06-01
Gen MTHFR współuczestniczy w syntezie enzymu, jakim jest metylenotetrahydrofolian reduktazy. Ten z kolei współuczestniczy w przekształcaniu witaminy B12 oraz kwasu foliowego do postaci aktywnej, którą organizm człowieka jest w stanie wykorzystać do dalszych procesów metabolicznych. To kluczowa kwestia dla kobiet, planujących zajście w ciążę bądź będących właśnie w ciąży. W wielu przypadkach dochodzi jednak do mutacji genu MTHFR, która uniemożliwia prawidłowe przekształcanie folianów. Szacuje się, że kłopot z genem MTHFR może dotyczyć nawet co drugiej kobiety.
stópki

Szczepionka na pneumokoki - czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania

2021-05-18
Zakażenia pneumokokowe są powszechne wśród dzieci do 2. roku życia oraz seniorów powyżej 65 lat. Bakterie stały się częściowo odporne na antybiotyki, dlatego leczenie chorób nimi wywołanych jest trudne. Obecnie jedynie masowe szczepienia są w stanie uchronić dzieci i dorosłych przed poważnym zapaleniem płuc bądź sepsą.
szczepionka

Szczepionka na rotawirusy - charakterystyka i skutki oboczne. Czy jest obowiązkowa?

2021-05-10
Zakażenie rotawirusami wywołuje szereg bardzo nieprzyjemnych objawów, takich jak ostra biegunka, wymioty i gorączka. Objawy te mogą doprowadzić do odwodnienia i bardzo osłabiają organizm, dlatego, jeśli choroba przebiega ciężko, często wymagana jest hospitalizacja. Najwięcej przypadków notuje się u dzieci między 6. a 24. miesiącem życia. Zarażenie jest bardzo łatwe, wystarczy kontakt z zakażoną osobą lub przebywanie w jednym pomieszczeniu. Najskuteczniejszą profilaktyką jest szczepionka na rotawirusy.
szczepionka

Szczepionka WZW A – czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania

2021-04-25
Szczepionka WZW A oraz WZW B chroni przed wirusowym zapaleniem wątroby (żółtaczką). Niektóre ze szczepień przeciwko żółtaczce są w Polsce obowiązkowe. Czy należy do nich szczepionka na WZW A? Kto powinien się zaszczepić przeciw WZW A? Jakie są przeciwwskazania do szczepienia? Odpowiadamy na te pytania w niniejszym artykule.
dziecko

Szczepionka na świnkę – czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania

2021-04-24
Szczepionka na świnkę wchodzi w skład MMR. Szczepienie to przeprowadza się w dwóch dawkach – podstawowej i uzupełniającej. Aktualne zalecenia można sprawdzić w oficjalnym kalendarzu szczepień ochronnych aktualizowanym przez Główny Inspektorat Sanitarny, znajdziemy w nim także szczepienia na odrę, świnkę, różyczkę. Kiedy podać dziecku pierwszą dawkę? Jak sprawdzić, czy maluch nie ma przeciwwskazań do MMR? Podpowiadamy.
szczepionka

Szczepionka na tężec - charakterystyka i skutki uboczne. Czy jest obowiązkowa?

2021-04-19
Tężec jest ciężką chorobą atakującą układ nerwowy. Wywołują ją bakterie, które występują powszechnie w glebie, wodzie lub organizmach zwierząt. Wystarczy drobne przerwanie ciągłości skóry, które następnie zabrudzi się ziemią, żeby zostać zainfekowanym wytwarzającymi groźną neurotoksynę laseczkami tężca. Dlatego już od lat 60. obowiązkowa jest w Polsce szczepionka na tężec. Dzięki powszechnym szczepieniom, w krajach rozwiniętych obecnie rzadko można spotkać kogoś chorego na tę groźną chorobę.
szczepionka

Błonica - szczepionka - czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania

2021-04-17
Są takie choroby zakaźne, które mają charakter endemiczny, dzięki wprowadzeniu powszechnych szczepień. Do takich chorób należy błonica. Szczepionka stosowana jest już od lat 50. w Polsce. Dzięki temu obecnie w naszym kraju nie notuje się przypadków błonicy. Czujne jednak powinny być osoby podróżujące do krajów, gdzie zachorowania występują. Warto dowiedzieć się, czy szczepienie na błonicę jest obowiązkowe, jaka jest jego charakterystyka, a także kiedy należy je zrobić. Czy istnieją jakieś przeciwwskazania? Te kwestie postaramy się przybliżyć.