Nietolerancja glutenu. Objawy alergii u niemowlaka

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o nietolerancji glutenu. Niestety problem ten dotyka również małe dzieci, w tym niemowlęta, i wywołuje rozmaite, nieprzyjemne objawy. Sprawdź, czym może objawiać się nietolerancja glutenu dzieci i co zrobić w razie występowania takich symptomów.

Czytaj również: Lista najczęstszych alergenów u dziecka

Gluten – czym właściwie jest?

Choć o nietolerancji glutenu w ostatnich latach mówi się sporo, nie każdy wie, czym dokładnie jest ten składnik. Warto zatem wyjaśnić, że jest to białko roślinne znajdujące w ziarnach zbóż, tj. w pszenicy, życie, owsie i jęczmieniu.

Zdarza się, że organizm zupełnie nie toleruje glutenu. U takich osób (które stanowią około 1% społeczeństwa) diagnozuje się celiakię. To choroba trzewna, w przebiegu której dochodzi do licznych uszkodzeń kosmków jelitowych, a następnie – do wyniszczenia organizmu.

O wiele częściej spotykana jest jednak łagodniejsza nietolerancja glutenu, określana również jako swego rodzaju nadwrażliwość na ten składnik pożywienia.

Jak wprowadzać gluten do diety dziecka?

Alergia na gluten u dziecka objawia się wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami. Aby zapobiec ich wystąpieniu, należy stopniowo wprowadzać ten składnik do diety dziecka, kontrolując stan jego zdrowia.

U dzieci karmionych piersią gluten podaje się w piątym miesiącu życia, natomiast niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym powinny być „wystawiane na gluten” około miesiąc później. Podaż glutenu musi przebiegać stopniowo. Najpierw dodaje się jego małe ilości (2-3 gramy) do posiłku dziennie. Jeżeli po miesiącu nic nie wskazuje na to, aby u dziecka występowała nietolerancja glutenu, można zwiększyć dawkowanie. Jeśli po kolejnych dwóch miesiącach nie występują żadne niepokojące objawy alergii, można już bez obaw podawać dziecku produkty zbożowe.

Nietolerancja glutenu – objawy

Objawy nietolerancji glutenu nie różnią się szczególnie od symptomów innych alergii pokarmowych. Innymi słowy, u dziecka można zaobserwować:

• pokrzywkę skórną; zmiany skórne mogą przypominać te, które pojawiają się w przebiegu atopowego zapalenia skóry; charakterystyczne czerwone wypryski lub plamy najczęściej występują na policzkach niemowlaka, a także na jego rączkach lub nóżkach,
• wymioty,
• wodnisty katar (rzadziej),
• bóle brzuszka; oczywiście niemowlę nie jest w stanie poinformować opiekunów, że coś go boli, należy więc zwrócić uwagę na zachowania, które mogą o tym świadczyć – to płaczliwość, niechęć do jedzenia, trudności ze snem, twardnienie brzuszka, zwiększenie wydalania gazów,
• biegunka.

Uwaga! Warto wiedzieć, że objawy nietolerancji glutenu u dzieci mogą być różne w zależności od wieku. U malutkich dzieci najczęściej obejmują one zmiany skórne. U starszych, kilkuletnich, częściej można zauważyć symptomy ze strony układu oddechowego albo pokarmowego.

Uczulenie na gluten u niemowlaka: diagnostyka

Możliwe uczulenie na gluten u niemowlaka należy skonsultować z lekarzem pediatrą. Specjalista oceni, czy obawy rodziców są uzasadnione i – jeśli uzna to za konieczne, skieruje maluszka do gastroenterologa.

W celu potwierdzenia lub wykluczenia alergii na gluten gastroenterolog zleca badania krwi. W pobranej próbce oznacza się stężenie przeciwciał EmA, tTG, DGP albo GAF – o tym, które przeciwciała należy oznaczyć, decyduje specjalista.

Uwaga! Warto pamiętać, że aby wyniki badania odzwierciedlały stan rzeczywisty, przez pewien czas przed pobraniem krwi dziecko musi przyjmować gluten. W niektórych, choć rzadkich przypadkach, same badania krwi nie wystarczą. Konieczne może być wówczas przeprowadzenie biopsji jelita cienkiego. Należy jednak zauważyć, że takie badanie przeprowadza się tylko i wyłącznie u dzieci, u których podejrzewa się celiakię.

Uczulenie na gluten u dzieci – co dalej?

Co, jeżeli uczulenie na gluten u niemowlaka zostanie potwierdzone badaniami? W takiej sytuacji koniecznie należy wprowadzić do diety dziecka pewne ograniczenia. Jeśli u malucha występuje nietolerancja glutenu, to oznacza, że nie może przyjmować one żadnych produktów, które zawierają ten składnik. Są to wszelakie produkty, które powstały na bazie pszenicy, żyta i jęczmienia.

Warto pamiętać, że w obecnych czasach życie z nietolerancją glutenu, a nawet celiakią, nie oznacza wiecznych wyrzeczeń. W sklepach bez najmniejszego problemu można zakupić mąki i kasze jaglane, kukurydziane, ziemniaczane, ryżowe czy sojowe, dostępne są także gotowe produkty bezglutenowe. Kupując je, rodzice mają pewność, że u ich dziecka nie wystąpią objawy nietolerancji.

Czy nietolerancja glutenu u dzieci może przeminąć?

Rodzice bardzo często zadają sobie pytanie, czy uczulenie na gluten u dzieci może z czasem samoistnie ustąpić. Odpowiedź brzmi: to zależy.

Jeśli u dziecka zostanie zdiagnozowana celiakia, to należy mieć świadomość, że dziecko będzie żyło z tą chorobą już zawsze. Obecnie nie istnieją metody skutecznego leczenia celiakii – postępowanie w przypadku zdiagnozowania choroby polega na całkowitym wyeliminowania glutenu z jadłospisu chorego. Szczęśliwie – jak już zostało to wspomniane, nie jest to obecnie bardzo trudne. Jeżeli jednak problemem jest nietolerancja glutenu, rozumiana jako swego czasu nadwrażliwość, to rzeczywiście – problem może z czasem samoistnie ustąpić. U dzieci, u których po ekspozycji na gluten pojawiły się niewielkie dolegliwości skórne, co jakiś czas należy ponawiać próby jego podania.

Prawdopodobieństwo, że któraś z nich zakończy się sukcesem, tj. brakiem objawów ze strony układu oddechowego, pokarmowego czy ze strony skóry, jest na szczęście naprawdę bardzo wysokie.