Obchody święta zmarłych w Meksyku

Wszystkich Świętych, czy też jak ten dzień nazywają niektórzy - Święto Zmarłych, to w naszym kraju dzień spędzany na cmentarzach, często w atmosferze zadumy i melancholii. Odwiedzamy groby bliskich, zapalamy znicze, stawiamy kwiaty. Spędzamy ten dzień w gronie rodziny. Święto Zmarłych obchodzi się w wielu różnych rejonach świata? Ale nie wszędzie wygląda to tak, jak u nas. W niektórych miejscach jest to prawdziwe, radosne świętowanie. Zapraszamy na małą wyprawę dookoła świata.

Przygotowania do Święta Zamarłych w Meksyku rozpoczyna się już w połowie października. W sklepach pojawiają się słodycze w kształcie czaszek, kościotrupów i upiorów. Ludzie sprzątają swoje domy i przygotowują specjalne ołtarze do powitania swoich bliskich. Na tych ołtarzach ustawia się zdjęcia zmarłych, kwiaty (najpopularniejsza jest aksamitka, nazywana Kwiatem Zmarłych), świece, kadziła i jedzenie. Prócz wyrabianych z cukru i wody czaszek, udekorowanych kolorowym lukrem i czekoladą, pojawia się tam też słynny pan de muerto, czyli chleb zmarłych.

W dniach Dia de los Muertos podobnie jak w Polsce, całe rodziny odwiedzają groby zmarłych. Warto wiedzieć, że są takie miejscowości, w których spotkania na cmentarzach to prawdziwe biesiady, trwające nawet całą noc. Śpiewa się wówczas piosenki i spożywa ulubione potrawy, na przykład kurczaka w sosie czekoladowym. Wszystko, znów oparte jest na wierzeniach. Meksykanie wierzą, że dusze zmarłych mogą pożywić się zapachami potraw.

Zwyczajem jest także zostawianie na grobach podarunków dla zmarłych – ich ulubionych przedmiotów, w przypadku dzieci – zabawek, ubranek czy bucików.  

Japonia – święto ku czci dusz zmarłych

Bon, bo tak w Japonii nazywane jest święto zmarłych, w zależności od regionu kraju odbywa się w połowie lipca lub sierpnia. Obchody trwają zwykle 3 dni. W co wierzą Japończycy? Że dusze zmarłych powracają na ziemię właśnie w czasie Bon, by odwiedzić swoich bliskich. Na progach domów stawia się wówczas tak zwane mukaebi – „ognie powitalne”, czyli specjalne latarnie, które mają za zadanie przywitać zmarłego. Gdy dusze odchodzą, są żegnane przez okuribi – „ognie pożegnalne”. Niektórzy puszczają też w nocy na rzekę lub morze łódeczki z lampionami.

W wielu miastach w czasie Bon odbywają się festiwale, na których zobaczyć można rytualne tańce Bon-Odori.

Podobnie jak w Meksyku, także w japońskich domach stawia się specjalne ołtarze poświęcone pamięci zmarłych. Ludzie odwiedzają też groby swoich bliskich.

Ekwador – święto związane z… jedzeniem

W Ekwadorze tradycja Święta Zmarłych, obchodzonego 2 listopada, jest ściśle związana z jedzeniem. W domach stoły są wówczas suto zastawione potrawami, wśród których nie może zabraknąć chleba guaga, najczęściej w kształcie dziecka. Spotkać można także colada morada, czyli napój z fioletowej kukurydzy, jeżyn i innych owoców.

Część ludzi udaje się na cmentarze, gdzie zaczyna się prawdziwa fiesta. Przed bramami cmentarnymi zbierają się handlarze ze świeczkami, kwiatami, watą cukrową, słodyczami, biżuterią, jedzeniem, a nawet piwem. Całe rodziny zasiadają przy grobach bliskich, śmieją się, wspominają, śpiewają. Zmarłym przynoszą w ofierze ich ulubione potrawy. Ciekawostką jest, że w niektórych regionach uważa się, że żywi mogą rozpocząć posiłek dopiero wtedy, gdy zmarli najedzą się do syta.

Przy grobach często można spotkać ludzi wyglądających jakby grali w kości. Jest to zwyczaj zwany juego del Piruruy i służy do porozumiewania się ze zmarłymi – każdy wyrzucony numer odczytywany jest jako jakaś potrzeba lub zarzut zmarłego.  

Francja – La Toussaint, czyli Dzień Wszystkich Świętych

Podobnie jak w Polsce, Francuzi obchodzą Dzień Wszystkich Świętych, czyli La Toussaint, 1 listopada. I podobnie jak u nas, odwiedzają wówczas groby bliskich, składają na nich kwiaty, zapalają świece. Ale uwaga, nie znicze – nie maja takiego zwyczaju. Niektórzy zostawiają także na grobach murowane tabliczki z krótkimi podpisami, na przykład Kochanej Babci.

Filipiny – barwne Todos Los Santos

Filipińczycy obchodzą Araw ng mga patay, Todos Los Santos, lub Undas, 1 listopada. Podobnie jak u nas, jest to dzień wolny od pracy. Ludzie wspominają zmarłych przodków, udają się na cmentarze, gdzie zostawiają na grobach zapalone świece, kwiaty i jedzenie.

W niektórych regionach popularne jest ustawianie namiotów i dekorowanie grobów barwnymi ozdobami, a  nawet balonami. Wiele rodzin spędza na cmentarzu cały dzień, a niektórzy i noc. Po domach wędrują także pangangaluluwa, czyli grupy ludzi grających i śpiewających w imieniu zmarłych.

Bułgaria – Zaduszki Archanielskie

Ponieważ Bułgaria jest krajem prawosławnym, nie obchodzi się tam typowego Święta Zmarłych. Są za to obchodzone Zaduszki Archanielskie (Archangelska Zadoushnitsa), przypadające zawsze w sobotę poprzedzającą 8 listopada. Tego dnia Bułgarzy dziękuję Bogu za opiekę aniołów, za posiadanie Anioła Stróża. Podczas tego święta czci się także pamięć żołnierzy poległych za ojczyznę, a na cmentarzach wojskowych, czy przy grobach nieznanego żołnierza składa się wieńce.

Tego dnia Bułgarzy odwiedzają też swoich zmarłych bliskich. Zapalają świeczki na ich grobach i zgodnie z tradycją, polewają je czerwonym winem, które symbolizuje krew Chrystusa. Ale uwaga, to nie jedyne zaduszki w Bułgarii – w ciągu roku takich dni jest kilka, w tym ciekawe Zaduszki Czereśniowe przypadające w pierwszą sobotę przed Dniem Zesłania Ducha Świętego – obchodzone latem. Jak sama nazwa wskazuje, ludzie przynoszą na cmentarz czereśnie i jedząc je, wspominają zmarłych.  

Peru – świętowanie na grobach

Peruwiańczycy także świętują Wszystkich Świętych na początku listopada i także udają się całymi rodzinami na groby bliskich. Co jednak odróżnia obchody tego dnia o tego, co znamy sami, to fakt dosłownego świętowania na grobach. Ludzie przynoszą na cmentarz nie tylko kwiaty i świeczki, ale i jedzenie, które, po poświęceniu spożywa się jeszcze na cmentarzu. Wszędzie panuje atmosfera radości, wokół słychać śmiech, śpiewy i muzykę.

Wietnam – Dzień Wędrujących Dusz

Wietnamczycy zmarłych wspominają 15 sierpnia, podczas buddyjskiego święta Vu-Lan, czyli Dnia Wędrujących Dusz. Ludzie modlą się wówczas w intencji przebywających w buddyjskim piekle, którzy dzięki tym modlitwom mają szansę się z niego wydostać. Tego dnia o świcie otwierają się bowiem piekielne bramy, a dusze mogą powrócić do rodzinnych domów.

Dzień ma formę festiwalu – na stołach ustawia się posiłki dla wędrujących dusz. Pali się papierowe imitacje ubrań, telefonów, pieniędzy, ponieważ buddyści wierzą, że dzięki temu przedmioty te trafią do dusz ich bliskich.

Co kraj, to obyczaj

Poza tym, w Rosji zmarłych wspomina się w Niedzielę Wielkanocną (ludzie odwiedzają zmarłych na cmentarzach, przynosząc ciasta, jajka wielkanocne, a nawet wódkę). W Hondurasie panuje zwyczaj przyozdabiania grobów kwiatami, w Boliwii dla przybyszów z zaświatów piecze się specjalne pieczywo – każdy chlebek ma inny kształt oznaczający inną „moc”. Natomiast w Gwatemali, z okazji Święta Zmarłych tradycyjnie organizowane są wielkie festyny. Uroczystości trwają od 21 października do 2 listopada!

Jak widzicie, nie wszędzie jest tak samo jak u nas, ale z całą pewnością pamięć o zmarłych obecna jest w każdej kulturze i w każdym zakątku świata. Ludzie wspominają, modlą się, odwiedzają cmentarze i przekazują tradycję z pokolenia na pokolenie. 

Jeśli znacie jakieś ciekawe tradycje z innych krajów związane właśnie z obchodami Święta Zmarłych, śmiało piszcie je w komentarzach pod tekstem.

Zdjęcie: Wikipedia org by Gangiskanhg Creative Commons 0

Autor