Anemia u dzieci. Jakie są objawy?

Anemia u dzieci najczęściej jest wynikiem niedoboru żelaza – niedostateczna ilość tego pierwiastka w organizmie powoduje zmniejszenie się poziomu hemoglobiny i erytrocytów we krwi. Sprawdź, jakie są objawy choroby, czy jest groźna i jak się ją leczy.

Czytaj również: Jaka dawka witaminy D dla dzieci?

Normy żelaza u niemowląt i dzieci

Żelazo to jeden z najważniejszych mikroorganizmów w ludzkim ciele. Niestety wielu z nas – w tym często i dzieci, ma go w organizmie zbyt mało. O takiej sytuacji mówi się wtedy, gdy poziom żelaza jest niższy niż:
• 35-155 µg/dl – u noworodków i niemowląt do 6. miesiąca życia,
• 45 – 185 µg/dl – u dzieci od 6. miesiąca życia do 15. roku życia,
• 40 – 145 µg/dl – u dziewczynek powyżej 15. roku życia,
• 55 – 160 µg/dl – u chłopców powyżej 15. roku życia.
Oczywiście może się zdarzyć, że laboratorium, w którym zbadano krew dziecka, ma własne, często bardziej precyzyjne normy – w takiej sytuacji należy zestawiać wynik właśnie z nimi. Niskie żelazo u dziecka będzie oznaczone jako literka „L” przy wyniku albo strzałka skierowana w dół.

Anemia u dzieci – przyczyny

Związana z niedoborem żelaza anemia u dziecka może mieć różne przyczyny. Dla przykładu anemia u noworodka urodzonego przed czasem jest całkowicie zrozumiała – ciężarna „przekazuje” zapasy pierwiastka płodowi dopiero w ostatnim trymestrze ciąży.
Anemia u dzieci starszych może wynikać z następujących czynników:
• Niedostateczna ilość żelaza w przyjmowanych pokarmach
To najczęstsza przyczyna anemii u dzieci. Wiele maluchów unika jedzenia mięsa i warzyw, co sprzyja niedoborom żelaza. Ryzyko rozwinięcia się anemii jest większe również u dzieci, które bardzo szybko – jeszcze przed 12. miesiącem życia, zaczęły otrzymywać krowie mleko zamiast mleka matki albo modyfikowanego.

• Niedostateczne wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego
Prawdopodobieństwo, że anemia u niemowlaka czy starszego dziecka wynika ze zbyt małego wchłaniania żelaza z przewodu pokarmowego, jest bardzo małe. Przypadłość taka dotyczy jedynie maluchów z poważnymi, szybko diagnozowanymi chorobami jelit albo z celiakią.
• Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo
Chodzi na przykład o okres dojrzewania, w czasie którego szczególnie trzeba zadbać o podaż żelaza.

Anemia u dziecka – objawy

Objawy anemii u dzieci różnią się w zależności od wieku. Najtrudniejsza do „zaobserwowania” jest anemia u niemowlaka, ponieważ jej symptomy są bardzo nieoczywiste. To na przykład częstsze infekcje (które również dobrze może wynikać z niedojrzałości układu odpornościowego), pogorszenie apetytu (które może nastąpić także na skutek ząbkowania) czy spowolnienie wzrostu – do zauważenia dopiero po długim czasie. U niektórych dzieci anemia może wywoływać bladość skóry.
Niedobór żelaza u dziecka starszego może objawiać się z kolei:
• bladością śluzówek i skóry (widoczne na przykład po zsunięciu dolnej powieki),
• pogorszeniem się apetytu dziecka,
• osłabieniem – dziecko może narzekać na zawroty głowy i brak sił,
• bólem głowy,
• osłabieniem koncentracji uwagi,
• pojawieniem się trudności w nauce,
• osłabieniem kondycji włosów – stają się cieńsze i bardziej suche.

Niedobór żelaza u dzieci – jak leczy się anemię?

Anemia u dzieci to naprawdę poważny medyczny problem – nieleczona może prowadzić do nieprawidłowego wykształcania się funkcji poznawczych, obniżenia sprawności fizycznej i zwiększenia podatności na infekcje. Z badań wynika również, że nieleczone niskie żelazo u dziecka może doprowadzić do negatywnych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym, których nie można już później cofnąć odpowiednią suplementacją.
Z uwagi na powyższe, kiedy tylko dziecko wykazuje objawy anemii, warto udać się z nim do lekarza pediatry i poprosić o skierowanie na badania. Można również wykonać je we własnym zakresie (są wówczas płatne, ale nie kosztują specjalnie dużo) i już z gotowymi wynikami udać się do specjalisty.
Jeśli okaże się, że dziecko rzeczywiście choruje na anemię, powinno zacząć przyjmować preparaty żelaza w dawkach leczniczych (a nie profilaktycznych). W niektórych przypadkach – gdy dziecko ma bardzo poważną anemię, niezbędne jest podawanie preparatów żelaza w postaci zastrzyków.

Jak uzupełnić żelazo u dziecka przy pomocy diety?

Aby zapobiec niedoborom żelaza u dziecka, należy zadbać o jego właściwą dietę. Trzeba przy tym mieć świadomość, że najlepiej wchłania się do organizmu żelazo hemowe, czyli to, które znajduje się w jajach, mięsie (wołowina, cielęcina, królik, podroby) oraz rybach (makrela, dorsz, łosoś).
Źródłami żelaza niehemowego, czyli słabiej wchłanialnego, są produkty roślinne. Takie roślinne produkty bogate w żelazo dla dzieci to:
• produkty zbożowe (chleb z pełnego przemiału, brązowy ryż, płatki owsiane, kaszki mleczne i te bez zawartości mleka – zwłaszcza dodatkowo wzbogacane żelazem, makarony pełnoziarniste),
• nasiona i ziarna (pestki dyni, słonecznika, sezam),
• orzechy (arachidowe, włoskie, pistacjowe, laskowe, migdały), • nasiona roślin strączkowych (groch, fasola),
• warzywa (bób, brokuły, szpinak, jarmuż, pietruszka),
• owoce (maliny, morele, śliwki, porzeczki).
Szczególnie często należy podawać dziecku warzywa i owoce. Zawierają one witaminę C, która ułatwia przyswajanie żelaza w organizmie dziecka, a także wiele innych, niezbędnych dla zdrowia witamin i składników odżywczych.
Uwaga! Anemia u dzieci to problem, który wymaga konsultacji lekarskiej. Nie należy samodzielnie decydować o leczeniu jedynie przy pomocy diety albo tylko poprzez suplementację. Takie „leczenie” może przebiegać za wolno albo może doprowadzić do nadwyżki żelaza, która również nie jest korzystna dla zdrowia.