Data publikacji:

Bezdech u noworodka – co to znaczy?

Epizody bezdechów mogą zdarzać się wszystkim noworodkom, ale narażone są na nie zwłaszcza wcześniaki. Ich przyczyny są różne i nie muszą być związane z żadnymi nieprawidłowościami, które będą miały wpływ na rozwój dziecka. Mimo to bezdech u noworodka może okazać się groźny. Żeby zapewnić swojemu dziecku bezpieczeństwo, dowiedz się, jak rozpoznać stan, w którym należy reagować. Sprawdź, jak wygląda bezdech u noworodka i jak udzielić pierwszej pomocy, jeśli będzie to konieczne.
bezdech u noworodka

Bezdech u noworodka – czym jest?

Dzieci, które niedawno przyszły na świat, oddychają bardzo szybko, wykonują nawet 60 oddechów na minutę. Odbywa się to u nich wyłącznie przez nos, który w dodatku wyposażony jest jedynie w maleńkie dziurki. Nie jest niczym dziwnym krótkotrwały bezdech u noworodka. Wszystko to sprawia, że nasłuchiwanie oddychającego malucha bywa dla rodzica bardzo stresujące.
Czym jest bezdech u noworodka? To zatrzymanie oddechu trwające przynajmniej 20 sekund, jeśli nie towarzyszą mu inne objawy, lub krótsze niż 20 sekund, jeśli dodatkowo pojawia się zwolnienie akcji serca lub zmniejszenie saturacji.
Krótkotrwałe wstrzymanie oddechu, trwające 5–10 sekund, nie jest powodem do niepokoju, to powszechna sytuacja. Następuje czasami podczas płaczu, karmienia czy pod wpływem strachu.

Bezdech u niemowlaka – przyczyny

Bezdech u niemowlaka może mieć różne przyczyny, w związku z tym specjaliści wyróżniają kilka jego rodzajów. U wcześniaków wynika najczęściej z niedojrzałości organizmu i związany jest z nieprawidłową czynnością ośrodka oddechowego w mózgu, a czasami również z niedrożnością dróg oddechowych. Inne możliwe przyczyny bezdechu u niemowlaka to między innymi infekcje, niewłaściwa temperatura otoczenia, wrodzone choroby czy przyjmowane przez matkę lub dziecko leki.

Bezdech u dziecka podczas płaczu – bezdech afektywny

Nieco inną kategorią jest zatrzymanie oddechu związane ze stanem emocjonalnym dziecka. Najczęściej dotyczy to nieco starszych maluchów w wieku 6–24 miesiące, ale zdarza się też zarówno noworodkom, jak i dzieciom w wieku wczesnoszkolnym.
Co to jest bezdech afektywny u dziecka? Polega na zatrzymaniu oddechu, prowadzącym nawet do utraty przytomności, wynikającym z przeżywania bardzo silnych emocji. Do objawów należy również charakterystyczne zwiotczenie ciała, a czasami dodatkowo drgawki. Twarz przybiera wówczas siny lub blady kolor.

Bezdech u niemowląt podczas karmienia

Krótkotrwały bezdech u niemowląt pojawia się czasami podczas karmienia. Młode mamy są w takiej sytuacji bardzo wystraszone, jednak zazwyczaj nie jest ona niebezpieczna. Zdarza się, że niemowlę nie może złapać oddechu, kiedy mleko leci zbyt szybko. Jeżeli taki bezdech zdarza się często, warto zgłosić się do pediatry, być może przyczyną jest refluks.
Inną niepokojącą sytuacją jest zakrztuszenie, które jest możliwe zarówno podczas karmienia piersią, jak i przy podawaniu butelki. W takiej sytuacji pomaga szybka zmiana pozycji dziecka (spionizowanie) lub delikatne odwrócenie go buzią w stronę podłogi.

Bezdech u niemowląt podczas snu

Zdecydowanie najbardziej niebezpieczną sytuacją jest bezdech senny u niemowlaka, ponieważ nie obserwujemy wtedy dziecka i nie możemy w porę zareagować. SIDS, czyli nagła śmierć łóżeczkowa, budzi w rodzicach ogromny lęk. Jest on tym głębszy, że wciąż nie do końca znane są przyczyny występowania tego zjawiska. Wiemy natomiast, jakie czynniki znacznie zwiększają jego prawdopodobieństwo.
Mianem bezdechu sennego określamy sytuację, gdy w czasie snu dziecko przestaje oddychać na minimum 15 sekund, często zwalnia wtedy akcja serca, a twarz niemowlaka staje się sina.

Jak zminimalizować ryzyko bezdechu sennego u noworodka?

Na pojawianie się bezdechu sennego u noworodka może mieć wpływ wiele czynników, między innymi:
  • przedwczesne przyjście na świat,
  • niska waga urodzeniowa,
  • bardzo młody wiek matki,
  • palenie papierosów przez rodziców podczas ciąży oraz później przy dziecku,
  • układanie dziecka do snu na zbyt miękkim podłożu,
  • układanie dziecka do snu na brzuchu,
  • niewłaściwa temperatura otoczenia (zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka),
  • infekcje górnych dróg oddechowych.
  • Chcąc ograniczyć ryzyko, należy kłaść dziecko spać na plecach na materacu przeznaczonym dla niemowląt, wolnym od zabawek i innych miękkich przedmiotów. Łóżeczko powinno znajdować się blisko rodziców. Ważna jest również odpowiednia temperatura w sypialni.
    Żeby mieć pewność, że dziecko oddycha prawidłowo, warto zwrócić uwagę na monitory oddechu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy istnieje wyjątkowo duże ryzyko wystąpienia bezdechu u noworodka, na przykład jeśli jest on wcześniakiem. Takie urządzenie zapewnia spokojniejszy sen rodzicom, którzy bardzo martwią się o zdrowie dziecka.

    Bezdech u noworodka – pierwsza pomoc

    Każdy rodzic powinien przygotować się na ryzyko związane z nagłym wystąpieniem bezdechu u noworodka. Owszem, są dzieci narażone na tę sytuację w sposób szczególny, ale w gruncie rzeczy może się ona przydarzyć każdemu.
    Jak postępować w przypadku bezdechu u noworodka? Pierwszą reakcją powinno być pobudzenie dziecka do reakcji delikatnym dmuchaniem w miejsce między ustami a nosem. To bardzo skuteczna i delikatna metoda. Drugim etapem jest połaskotanie po brzuchu lub stópce.
    Jeśli próba uzyskania reakcji nie pomaga, konieczna jest nagła zmiana pozycji dziecka, na przykład podniesienie z pozycji leżącej lub delikatne pochylenie w stronę podłogi. Bardzo często udaje się pobudzić w ten sposób niemowlaka do płaczu, co jest objawem odzyskania oddechu.
    Co w sytuacji, jeśli żaden ze sposobów nie działa? Należy natychmiast wezwać pogotowie, a w oczekiwaniu na przyjazd karetki rozpocząć sztuczne oddychanie.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Natalia Dymarczyk
    Natalia Dymarczyk

    Absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Gdańskim. Miłośniczka bliskich i dalekich wędrówek, po których chętnie zasiada do klawiatury. Lubi pisać o rodzicielstwie, aktywności i życiu codziennym