Data publikacji:

Jak dbać o łożysko w ciąży? Kompleksowy poradnik

Ciemne łożysko po porodzie to zawsze znak zapytania dla ginekologów oraz mamy. Można tego uniknąć. Dowiedz się, jak dbać o łożysko w ciąży? Kompleksowy poradnik wskaże ci kiedy wykształca się łożysko, wyjaśni zależność, jaką jest dojrzałość łożyska a termin porodu oraz wytłumaczy, co oznacza termin starzejące się łożysko. 
Jak dbać o łożysko w ciąży? Kompleksowy poradnik

Łożysko - co to?

Łożysko to wspólny organ matki oraz dziecka, który podczas ciąży pełni ważną rolę. Jest niezbędne do rozwoju płodu. To organ przejściowy, który pojawia się wyłącznie na czas trwania ciąży.

Kiedy wykształca się łożysko?

Łożysko rozwija się z tkanki macicy matki. Zaczyna tworzyć się około 7-12 dni po poczęciu. Łożysko tworzy się z kosmówki i błony śluzowej macicy kobiety. Łożysko - jak wygląda? Łożysko tworzy maleńkie wypukłe owłosienia (kosmki), które rozciągają się do ściany macicy. Narząd rozwija się w pełni w 18-20 tygodniu ciąży. Rośnie wraz z ciążą do 36. tygodnia. Potem następuje jego stopniowe zanikanie. Jego ostateczna masa wynosi około 500-600 g.

Łożysko - funkcje łożyska w ciąży

Za co odpowiedzialne jest łożysko? Funkcje łożyska w trakcie ciąży:
  • Usuwanie produktów przemiany materii płodu.
  • Wymiana gazowa między matką a rozwijającym się dzieckiem.
  • Dostarczanie substancji odżywczych dla płodu.
  • Wytwarzanie hormonów niezbędnych do rozwoju ciąży. 

Możliwe zaburzenia łożyska - patologie łożyska 

Czynnikami wpływającymi na nieprawidłowo działające łożysko są:
  • Łożysko welonowate lub łożysko pierścieniowate.
  • Dodatkowe płaty łożyska.
  • Naczynia zbaczające łożyska/ naczynia błądzące.
Łożysko przodujące oraz przedwczesne oddzielanie się łożyska to dwa częste problemy z ciąży. Zaburzenia powodujące, że naczynia krwionośne przebiegają poza pępowiną i łożyskiem mogą prowadzić do występowania krwotoków wewnątrzmacicznych.

Patologie łożyska w ciąży

Rozwój płodu oraz prawidłowy przebieg ciąży są zagrożone, gdy go gry wchodzą wady rozwojowe. Również nieprawidłowe funkcjonowanie łożyska praz nieprawidłowe zagnieżdżenie łożyska są zagrożeniem ciąży. Wszystkie patologie łożyska prowadzą do niewydolności łożyska.
  • Zaburzenia rozwojowe łożyska we wczesnej ciąży najczęściej prowadzą do poronień.
  • Zaburzenia rozwojowe łożyska w późniejszej ciąży mogą być przyczyną nieprawidłowej wymiany matczyno-płodowej w rezultacie doprowadzając do zahamowania wzrostu płodu i innych zagrożeń dla jego życia.

Stopień dojrzałości łożyska to skala czterostopniowa

Stopień dojrzałości łożyska to skala czterostopniowa, która ginekolog ocenia w trakcie badania USG w ciąży. Lekarz określa umiejscowienie i stopień dojrzałości łożyska w skali Grannuma. Stopnie dojrzałości łożyska mniej więcej tak odnoszą się do wieku ciąży:
  • 0-początek ciąży
  • I-połowa ciąży
  • II-III. trymestr
  • III-około 38-39 tygodnia ciąży.
Dojrzewanie łożyska przebiega indywidualnie u każdej przyszłej mamy. Lekarz ocenia, czy wygląd i stopień dojrzałości łożyska nie zagrażają życiu dziecka. Dodatkowo lekarz może przeprowadzić badania przepływów krwi w tętnicach pępowinowych oraz ocenić ilość płynu owodniowego, by zbadać, czy dziecko na pewno na prawidłowe warunki do rozwoju. 

Starzejące się łożysko - objawy

Starzejące się łożysko nie daje żadnych objawów, które mogłaby wyczuć przyszła mama. Łożysko starzejące się prawidłowo, po 40 tygodniu ciąży jest już naturalnie zbyt stare, by dobrze funkcjonować, dlatego jest to wskazanie do natychmiastowego wywołania porodu przy ciąży przenoszonej (tu kryje się odpowiedź na pytanie o dojrzałość łożyska a termin porodu).

Ciemne łożysko po porodzie - co oznacza?

Łożysko jest ciemnobordowe. Po porodzie łożysko swoim przypomina worek lub dysk. Na jego powierzchni można dostrzec siatkę naczyń krwionośnych. Odchodzi od niego pępowina. Musi być wydalone w całości z ciała kobiety. Dzieje się to podczas tak zwanej trzeciej fazy porodu. Wydalanie łożyska zajmuje zazwyczaj mniej niż pół godziny. Narząd odrywa się od ściany macicy i jest wypychany siłą parcia rodzącej. Poród łożyska jest bezbolesny. Ale to nie wszystko. Wraz z łożyskiem na zewnątrz wydostaje się popłód, czyli błony płodowe pozałożyskowe oraz sznur pępowinowy.

Jeśli łożysko ma czarne, nieduże plamki, jest oznaką, że w trakcie trwania ciąży paliłaś papierosy.

Czasem dzieje się tak, że kobieta nie jest w stanie samodzielnie wydalić całego łożyska siłami natury. A że łożysko musi być wydalone w całości, trzeba je usunąć ręcznie podczas zabiegu łyżeczkowania jamy macicy. Pozostawienie fragmentów łożyska w ciele młodej mamy może być niebezpieczne dla jej zdrowia i życia.

Co się dzieje z łożyskiem po porodzie?

Po porodzie łożysko jest oceniane przez lekarza lub położną. Specjaliści sprawdzają jego kompletność, oceniają wiek ciąży oraz stan łożyska. Ludzkie łożysko jest traktowane jak odpad medyczny z opieki okołoporodowej i jest utylizowane w sposób zgodny z aktualnie obowiązującymi przepisami. Zatrzymanie łożyska możliwe jest wyłącznie w przypadku porodu odbywającego się w domu. Kobiety, które zdecydowały się na poród w zaciszu domowym, same decydują o tym, co zrobić z łożyskiem, które nosiły w sobie przez czas ciąży. Nie ma bowiem obowiązku dostarczania łożyska do szpitala ani do firmy utylizującej odpady. Niektórzy sadzą na łożysku drzewa, inni je zjadają. 

Jak dbać o łożysko w ciąży? Kompleksowy poradnik

Rady, jak dbać o łożysko w ciąży:
  • Dbaj o odpowiednio zbilansowaną dietę oraz umiarkowany, zdrowy i bezpieczny ruch.
  • Nie pal.
  • Nie spożywaj alkoholu.
  • Stosuj jedynie te leki, które zaleca ci lekarz prowadzący.
  • Unikaj stosujących sytuacji. 
  • Odpoczywaj oraz śpij na lewym boku.
  • Ogranicz leżenie na plecach.
Zdjęcie: Envato Elements
Ewa Doniec
Ewa Doniec

Podróże z plecakiem, kolarstwo szosowe, góry wysokie. Pilot wycieczek, absolwentka ekonomii oraz turystyki i rekreacji.