Beta-endorfiny zamiast bólu

Endorfiny mają działanie przeciwbólowe i poprawiające nastrój. Wydzielane są pod wpływem stresu, akupunktury czy wysiłku fizycznego, ale także na myśl o ulubionej komedii czy wypiciu słodkiego soku. Jest wiele cząsteczek należących do grupy endorfin; najlepiej dotychczas poznaną jest beta-endorfina.

Beta-endorfiny jak narkotyk

Jako naturalnie występujące opiaty, beta-endorfiny mają właściwości podobne do petydyny, morfiny i heroiny i, jak zostało dowiedzione, oddziałują na te same receptory w mózgu. Tak samo jak oksytocyna, są wydzielane przez przysadkę mózgową i osiągają wysoki poziom w trakcie stosunku seksualnego, ciąży, porodu i karmienia piersią.

To również hormony stresu, wydzielanym kiedy pojawia się przymus i ból. Działają wtedy jako znieczulacz i, jak inne hormony stresu, blokują system odpornościowy. Ta funkcja jest istotna, ponieważ uniemożliwia systemowi immunologicznemu kobiety działanie wbrew dziecku, którego materiał genetyczny jest odmienny od jej własnego.

Hormony zamiast morfiny

Jak inne uzależniające opiaty, beta-endorfiny wywołują uczucia przyjemności, euforii i zależności, a w przypadku relacji z partnerem, współzależności. Poziomy beta-endorfin są wysokie w trakcie ciąży i jeszcze wzrastają w trakcie porodu. Poziomy endorfin i kortykotropiny (hormon stresu) podczas porodu są porównywalne z poziomem tych hormonów u mężczyzn trenujących lekkoatletykę podczas intensywnych ćwiczeń na bieżni. Tak wysoki ich poziom pomaga rodzącej kobiecie przekroczyć ból i wejść w odmienny stan świadomości, który charakteryzuje niezakłócony poród.

Zależność między beta-endorfinami i innymi hormonami jest złożona i niedokładnie poznana. W trakcie porodu ich wysoki poziom będzie blokował wydzielanie oksytocyny, odpowiedzialnej m.in. za rytmiczne skurcze macicy. Spowolnienie skurczów jest sensowne, gdy ból lub poziom stresu są bardzo nasilone, dzięki temu postęp porodu dostosowany jest do poziomu (fizjologicznego, jak i psychologicznego) stresu.

Niezastąpiona prolaktyna

Beta-endorfiny ułatwiają również wydzielanie prolaktyny podczas porodu. Prolaktyna przygotowuje piersi matki do produkcji pokarmu. Uznaje się ją też za istotny hormon przygotowujący płuca dziecka i jego system termoregulacji do życia poza macicą.

Beta-endorfiny są także istotne dla karmienia piersią. Ich poziom osiąga najwyższą wartość u matki po 20 minutach od rozpoczęcia karmienia, dzięki czemu beta-endorfiny obecne w mleku matki wyzwalają wzajemną, przesyconą przyjemnością, zależność matki i dziecka, tak istotną dla ich dalszej relacji.

Zdjęcie: Fotolia by © pix4U