Data publikacji:

Fluoroza u dzieci: przyczyny i objawy

Fluoroza jest skutkiem nadmiernej podaży fluoru. Pierwiastek ten działa na zęby ochronnie, jednak wyłącznie w sytuacji, gdy jest dostarczany w optymalnej ilości. Głównym objawem fluorozy u dzieci są nieestetyczne przebarwienia i uszkodzenia, które najczęściej pojawiają się na zębach stałych. Jak można uniknąć tego zaburzenia? Co robić, kiedy już wystąpi?
fluoroza u dzieci

Czym jest fluoroza u dzieci?

Fluoroza u dzieci jest chorobą, wynikającą z nadmiaru fluoru w organizmie. Najczęściej dotyczy zębów, ale możliwa jest także fluoroza przewlekła, która prowadzi do objawów ogólnoustrojowych oraz uszkodzenia organów i kości. W wyjątkowych przypadkach zdarza się również ostre zatrucie fluorem, którego objawy widoczne są natychmiast.
  • fluoroza zębów – objawem są widoczne na zębach plamy lub poważniejsze uszkodzenia, w zależności od stopnia rozwoju choroby mogą wyglądać w różny sposób
  • fluoroza przewlekła – dotyczy całego organizmu, pojawia się, gdy człowiek jest przez długi czas narażony na szkodliwe działanie nadmiaru pierwiastka w wodzie lub żywności
  • ostre zatrucie fluorem – może dotknąć ofiary wypadku przemysłowego lub być skutkiem przypadkowego zażycia preparatu, który zawiera dużą ilość pierwiastka
  • Przyczyny fluorozy zębów u dzieci

    Objawy u dzieci najczęściej dotyczą uszkodzenia zębów. Jakie są przyczyny fluorozy u dzieci? Wbrew obawom niektórych rodziców, winą nie można obarczać właściwie stosowanych past do zębów z fluorem. Najczęstszym powodem jest spożywanie fluoryzowanej wody. Maksymalną ilością pierwiastka, jaka może się w niej znaleźć, jest 1,5 mg/dm³. Raporty o jakości wody w okolicy bardzo często udostępniają jej dostawcy, można również na własną rękę przebadać używaną wodę. Zdarza się, że przyczyną fluorozy zębów u dzieci jest przyjmowanie preparatów, które go zawierają, jednak jest to sytuacja rzadsza.
    Fluor dostarczamy sobie także z pożywieniem. Bogate w niego są między innymi ryby, produkty mleczne, rodzynki, masło orzechowe, herbata, ziemniaki i produkty zbożowe. O ile nie dostarczamy organizmowi nadmiaru fluoru z wody i preparatów, w tej formie nie należy się go obawiać, ponieważ jest pierwiastkiem niezbędnym dla zdrowia.

    Fluoroza zębów u dzieci – objawy

    Wielu rodziców obawia się fluorozy u swoich dzieci. To ważne, żeby umieć rozpoznać ją jak najszybciej, żeby móc podjąć odpowiednie działania ochronne. Jakie są objawy fluorozy zębów u dzieci? Zależy to od stopnia nasilenia zmian na zębach, może to być jedynie mleczny nalot, znaczne uszkodzenia o brązowej barwie, a nawet zagłębiania, pęknięcia i zmiany kształtu zęba. Charakterystyczną cechą jest niejednolity wygląd szkliwa.
    Specjaliści oceniają zmiany, stosując kryteria opracowane przez Deana. Na ich podstawie klasyfikuje się zmiany do kategorii przyporządkowanych do numerów od 0-5, czyli od stanu prawidłowego do fluorozy ciężkiej. Zaburzenie dotyczy najczęściej zębów stałych, które są narażone na duże dawki pierwiastka podczas swojego rozwoju. Jeśli dotknie zęby mleczne, zwykle zmiany są mniej nasilone.

    Przewlekły nadmiar fluoru – objawy

    Dzieci, które są przez dłuższy czas narażone na zbyt duże dawki fluoru, mogą w późniejszym wieku doświadczyć fluorozy przewlekłej. Dotyka ona kości, które doznają podobnych ubytków, jak zęby, stają się łamliwe i zdeformowane, mogą też pojawić się wyrośla kostne. Pozostałe objawy to między innymi: bóle kostne i mięśniowe, senność, apatia, senność i osłabienie, uszkodzenia organów takich jak wątroba i nerki czy zaburzenia wzroku.

    Fluoroza – jak się jej pozbyć?

    Czy fluoroza u dzieci podlega leczeniu? Jeśli zauważyłeś u swojego dziecka zmiany na zębach i podejrzewasz fluorozę, pamiętaj, że leczenie jest możliwe i warto podjąć je jak najszybciej. Polega ono na wdrożeniu profilaktyki i naprawieniu szkód wywołanych zaburzeniem. Jeśli organizm dziecka nadal narażony jest na nadmiar fluoru, powinieneś oczywiście jak najszybciej unormować tę sytuację.
    Podczas leczenia najważniejszą kwestią jest zatrzymanie procesu degradacji szkliwa i próba jego remineralizacji. Do tego celu stosuje się materiały kompozytowe oraz hydroksyapatyt. W bardzo ciężkich przypadkach konieczne są licówki. Musisz zadbać o to, by specjalista wyleczył wszystkie ubytki w zębach dziecka i pilnować codziennej higieny jamy ustnej, czyli regularnego szczotkowania i nitkowania, ponieważ naruszone szkliwo jest bardzo podatne na próchnicę.

    Profilaktyka fluorozy zębów u dzieci

    Fluor jest pierwiastkiem, który ma wpływ na poziom wapnia w organizmie – i odwrotnie. Oznacza to, że duża zawartość wapnia w diecie w pewnym stopniu chroni przed tym zaburzeniem. Warto zatem zadbać o właściwą podaż wapnia u najmłodszych, co zresztą ma duży wpływ na ich prawidłowy wzrost i rozwój. Każdy rodzic powinien sprawdzić jaką zawartość fluoru ma pita na co dzień przez dziecko woda, ponieważ objawy fluorozy nie pojawiają się od razu.
    Czy mimo wszystko należy używać past do zębów z fluorem? Tak, zdanie stomatologów w tej kwestii jest jednoznaczne, to ważny element profilaktyki próchnicy, która jest ogromnym problemem nawet wśród przedszkolaków. Trzeba jednak dopasować rodzaj pasty do zębów i jej ilość do wieku.
    Aktualnie zalecenia są takie, by u wszystkich dzieci stosować pasty z zawartością fluoru 1000 ppm, jednak w dostosowanej do wieku ilości. Początkowo powinno to być zaledwie delikatne maźnięcie szczoteczki pastą i wtarcie jej we włosie, dopiero po 3. roku życia można stosować ilość pasty odpowiadającą ziarnku grochu. Nie powinno się zostawiać dzieci sam na sam z pastą do zębów, zwłaszcza jeśli jej smak jest bardzo przyjemny. Najlepiej myć dziecku zęby aż do czasu, gdy będzie w stanie zrobić to samo w pełni sprawnie, może to oznaczać kontrolę nad myciem i wprowadzanie poprawek nawet do 8. roku życia, a czasami dłużej.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Natalia Dymarczyk
    Natalia Dymarczyk

    Absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Gdańskim. Miłośniczka bliskich i dalekich wędrówek, po których chętnie zasiada do klawiatury. Lubi pisać o rodzicielstwie, aktywności i życiu codziennym