Odruchy noworodkowe. Czym jest odruch Moro, Babińskiego?

Pierwsze tygodnie życia dziecka to czas pełen zachwytów, ale i wielu pytań. Noworodek wydaje się drobny, kruchy, a jednocześnie reaguje w sposób, który może budzić zdziwienie. Machnięcie rączkami na nagły dźwięk, zaciśnięcie paluszków na palcu czy odruch ssania, gdy dotkniesz jego policzka – to wszystko są odruchy noworodkowe. Dlaczego są tak ważne i na co zwracać uwagę?

Spis treści

Czym są odruchy noworodkowe?
Odruch Moro – zaskakujący znak bezpieczeństwa
Odruch Babińskiego – tajemnicze wyginanie palców
Odruch ssania i szukania – klucz do karmienia
Odruch chwytny – dlaczego dziecko tak mocno ściska palec?
Kiedy odruchy noworodkowe zanikają?

Czym są odruchy noworodkowe?

Odruchy pierwotne to wrodzone, automatyczne reakcje organizmu dziecka na bodźce. Są one sterowane przez pień mózgu i pojawiają się jeszcze w życiu płodowym. To dzięki nim noworodek jest w stanie przystosować się do życia poza łonem matki. Mają one duże znaczenie dla jego przetrwania i prawidłowego rozwoju, a lekarze wykorzystują je do oceny układu nerwowego maluszka.

Co ważne, odruchy te nie są stałe – zanikają w określonym czasie, robiąc miejsce bardziej świadomym i kontrolowanym ruchom. Jeśli utrzymują się zbyt długo lub są słabo zaznaczone, może to sygnalizować pewne problemy neurologiczne.

Odruch Moro – zaskakujący znak bezpieczeństwa

To jeden z najbardziej charakterystycznych i dramatycznych odruchów noworodka. Wystarczy nagły dźwięk, zmiana pozycji lub lekkie odchylenie główki, by dziecko gwałtownie rozrzuciło rączki, otworzyło dłonie, a po chwili przyciągnęło je do siebie, jakby chciało się czegoś uchwycić.

Odruch ten jest pozostałością po czasach, gdy niemowlęta musiały reagować na potencjalne zagrożenia, np. utratę równowagi. Znika zwykle między 3. a 6. miesiącem życia. Jeśli pozostaje dłużej lub jest asymetryczny (występuje tylko po jednej stronie ciała), warto skonsultować to z pediatrą.

Odruch Babińskiego – tajemnicze wyginanie palców

Jeśli delikatnie przeciągniesz palcem po podeszwie stopy noworodka, zobaczysz, jak jego palce się rozszerzają, a duży paluch unosi do góry. To zupełnie normalne – świadczy o niedojrzałości układu nerwowego i powinno zaniknąć do 12. miesiąca życia.

U starszych dzieci i dorosłych taka reakcja może sugerować problemy neurologiczne, np. uszkodzenie dróg nerwowych. Dlatego lekarze sprawdzają ten odruch u noworodków, by upewnić się, że wszystko rozwija się prawidłowo.

Odruch ssania i szukania – klucz do karmienia

Jednym z najważniejszych odruchów noworodkowych jest odruch ssania. Dziecko, które poczuje dotyk wokół ust, automatycznie zacznie ssać – to instynkt, który pozwala mu przyjmować pokarm od pierwszych chwil życia.

W połączeniu z odruchem szukania, który sprawia, że maluch odwraca główkę w kierunku bodźca (np. piersi lub butelki), zapewnia mu skuteczne karmienie. Kiedy zanika odruch ssania? Dzieje się to około 4. miesiąca życia, choć u niektórych dzieci utrzymuje się dłużej jako mechanizm uspokajający.

Odruch chwytny – dlaczego dziecko tak mocno ściska palec?

Gdy dotkniesz dłoni noworodka, jego paluszki zacisną się wokół Twojego palca z zaskakującą siłą. To odruch chwytny, który u naszych przodków mógł pomagać niemowlętom wczepiać się w matkę.

Odruch ten zaczyna zanikać między 3. a 4. miesiącem życia, ustępując miejsca bardziej świadomemu chwytaniu przedmiotów. Jeśli utrzymuje się dłużej, może świadczyć o problemach neurologicznych.

Kiedy odruchy noworodkowe zanikają?

Każdy odruch ma swój „termin ważności”. Ich stopniowe wygasanie jest znakiem dojrzewania układu nerwowego. Większość z nich znika w pierwszym półroczu życia, ustępując miejsca bardziej świadomym ruchom. Jeśli któryś z odruchów utrzymuje się zbyt długo lub pojawia się w nienaturalnym czasie, warto porozmawiać z pediatrą.

Zdjęcie: Envato Elements

Polecamy:

Bezpieczeństwo a nowoczesne technologie – które innowacje ratują życie Twojej rodzinie na drodze?

2025-03-27

Kiedy dziecko zaczyna łapać zabawki? Rozwój umiejętności chwytania u niemowląt

2025-03-26

Autor: Anna Mlonka