Data modyfikacji:

Odruchy u noworodka

Autor: Joanna Górnisiewicz

Kiedy dziecko przychodzi na świat, bada je neonatolog (lekarz pediatra specjalizujący się w opiece nad noworodkiem). W trakcie uważnej obserwacji malucha dokonuje oceny jego zdrowia, waży go, mierzy, osłuchuje serce i płuca, a także obserwuje rekcje na bodźce pochodzące z otoczenia. Jakie odruchy są przez niego sprawdzane? Jakie są charakterystyczne dla noworodka, a jakie dla starszego dziecka?

 

Dwa słodkie niemowlaki bawią się książeczką i stopami

 

Odruch ssania i połykania

Poznając noworodka, nie sposób nie zauważyć odruchu ssania. Dziecko ssie, praktycznie nieustannie. Rączki, kocyk, własny język ... Nic w tym dziwnego. Ssanie to najważniejszy odruch, gdyż jest niezbędny do przeżycia i prawidłowego rozwoju dziecka. Natychmiast po porodzie dziecko próbuje ssać wszystko co znajdzie w zasięgu buzi, a więc: pierś, smoczek, ale potrafi też ssać palec włożony do ust. Dopiero około 2. miesiąca życia odruch ten zostaje zastąpiony bardziej dojrzałym ssaniem. 

 

Odruch Roottinga - odwracania głowy w kierunku piersi

To reakcja powiązana z odruchem ssania. Mniej więcej do 4. miesiąca życia po dotknięciu policzka noworodek odwraca głowę w jego kierunku i otwiera buzię. Jest to instynktowne zwrócenie się malucha w stronę piersi.

 

Odruch Moro

Odruch Moro jest instynktowną reakcją na zagrożenie i prawdopodobnie stanowi pozostałość pierwotnego odruchu chwytania matki w chwili niebezpieczeństwa. Czasem wygląda przerażająco – dziecko gwałtownie prostuje ręce, nogi i palce. Wyrzuca je, napręża się całe i odchyla głowę, a następnie podkurcza kończyny i zaciska piąstki wykonując gest obejmowania. Przy tym wszystkim zaczyna głośno płakać, często wręcz wrzeszczeć. Odruch Moro występuje w reakcji na głośny dźwięk lub nagłą zmianę pozycji głowy (wynikającą np. z pociągnięcia kocyka, niespodziewanej próby podniesienia go itd). Odruch ten zanika około 4. miesiąca życia (zastępuje go odruch wzdrygnięcia), gdy dojrzewa układ nerwowy, a utrzymywanie się go u starszego dziecka powinno zaniepokoić opiekunów.

 


Odruch Babińskiego

Dotknięcie wewnętrznej strony stopy (ruchem od piet do palców) powoduje odgięcie dużego palucha i rozsuniecie pozostałych. Jest to odruch Babińskiego. Z wiekiem zanika (choć może występować nawet do drugiego roku życia) i zastępuje go odruch podeszwowy, czyli zwinięcie palców podczas drażnienia. Później odruch Babińskiego występuje w przypadkach uszkodzenia układu nerwowego, jest więc sprawdzany jako pierwszy podczas badania neurologicznego.

 

Odruchy chwytania, chodzenia i pływania

Czasami rodziców zaskakuje, że ich dziecko tuż po urodzeniu z taką siłą łapie podany palec. Nie robi tego świadomie. To także jest odruch, który pojawia się, gdy dotkniemy wewnętrzną stronę dłoni malucha. Z kolei dziecko przytrzymane nad podłożem w taki sposób, że odtyka go stopami, zaczyna wykonywać ruch przypominający kroczenie. Oba te odruchy zanikają w 3-4 miesiącu życia. Do szóstego miesiąca natomiast utrzymuje się odruch pływania – dziecko zanurzone w wodzie wstrzymuje oddech i wykonuje ruchy rękami i nogami (tego odruchu nie wolno samemu sprawdzać bez nadzoru specjalisty).

 

Zdjęcie: Fotolia fot. by © Franz Pfluegl


Autor

Joanna Górnisiewicz

Z zawodu jest nauczycielką w małej wiejskiej szkole. Pasjonuje się metodami nauki przez zabawę i wszelkimi metodami wychowania oraz nauczania (głównie metodą Marii Montessori, edukacją domową i wczesną edukacją małego dziecka). Prywatnie mama trójki dzieci, dzięki którym nauczyła się, co to znaczy, że "każde dziecko jest inne". Uwielbia książki, kawę i góry. Prowadzi bloga o gadżetach dla mam i dzieci www.gadzetomama.pl

Komentarze
14-05-2018
Ocena:
U nas teoria z praktyką rzeczywiście się pokrywa. Fajnie, że to wszystko ma swoje nazwy i uzasadnienie poparte badaniami.
głużenie a gaworzenie

Głużenie a gaworzenie. Co to jest? Jaka jest różnica?

2023-05-23
Noworodek od pierwszych chwil życia wydaje z siebie dźwięki. Najpierw jest płacz i krzyk, a zaraz po nich, już między drugim a trzecim miesiącem życia, pojawia się głużenie. Chociaż dźwięki wydawane na tym etapie przez dziecko nie są przez nie kontrolowane, to pierwszy ważny etap przygotowujący aparat mowy do przyszłej pracy. Dopiero około 6. miesiąca życia niemowlę zaczyna gaworzyć, powtarzając dźwięki zasłyszane z otoczenia. Co jeszcze musisz wiedzieć o głużeniu i gaworzeniu?
szerokie pieluchowanie

Szerokie pieluchowanie pampersem: ile godzin dziennie?

2022-12-06
Dawniej szerokie pieluchowanie było powszechnie stosowane, między innymi w celach profilaktycznych oraz samego leczenia dysplazji stawów biodrowych. W obecnych czasach zdrowym dzieciom absolutnie się tego już nie zaleca. Szerokie pieluchowanie polega na zakładaniu pieluchy w specjalny sposób, ale tylko przy wyraźnym zaleceniu lekarza ortopedy. Proces wymaga systematyczności oraz okresowej kontroli specjalisty.
śpiące dziecko

W czym powinien spać noworodek zimą?

2022-11-23
Świeżo upieczeni rodzice zazwyczaj mają wiele dylematów. Jeden z nich to ten, w czym powinien spać noworodek zimą. Zdaniem specjalistów najlepiej sprawdza się bezpieczny śpiworek (otulacz), który zapewnia dziecku ciepło i – w przeciwieństwie do kocyka, nie zsuwa się z malca. Niezalecana jest natomiast kołderka, która może zsunąć się na twarz niemowlęcia, co będzie groziło jego uduszeniem się. Przygotowując malca do snu, należy też pamiętać o jego odpowiednim ubraniu – czyli o wygodnym pajacyku albo śpioszkach i body.
niemowlę macha rączkami przy zasypianiu

Niemowlę macha rączkami przy zasypianiu – co to oznacza?

2022-10-21
Świeżo upieczeni rodzice zawsze bacznie przyglądają się swojemu maleństwu, obserwując jego zachowania, reakcje na różne bodźce i budowanie świadomości własnego ciała. Zdarza się, że niektóre sytuacje wydają się niepokojące i wywołują wątpliwości – czy na pewno z dzieckiem wszystko jest w porządku? Przykładem mogą być momenty, gdy niemowlę macha rączkami przy zasypianiu. Warto pamiętać, że różne nieskoordynowane ruchy w pierwszych miesiącach życia są zupełnie naturalne i świadczą o rozwijaniu się układu nerwowego u malucha. Czasami niespokojne zachowania mogą świadczyć o problemach rozwojowych, należy więc przyglądać się swojemu malcowi, a wątpliwości konsultować z lekarzem. 
Ulewanie u noworodka

Ulewanie u noworodka. Jakie są przyczyny i co robić?

2022-10-04
Niemalże wszystko, co dotyczy nowonarodzonego dziecka wzbudza, przynajmniej początkowo, pewien niepokój. Zwykle trudno jest ocenić czy jakaś dolegliwość jest przejściowa i niegroźna, czy też sygnalizuje, że dzieje się coś złego. Podobnie w przypadku ulewania. Przypadłość dotyka zarówno maluszki karmione naturalnie, jak i mlekiem modyfikowanym. Jakie są więc przyczyny ulewania u noworodka, czy jest to niebezpieczne i czy można temu zapobiec?
stopa dziecka

Nożyczki dla niemowląt. Jaki zestaw do paznokci dla niemowlaka wybrać?

2022-07-01
Kto nie lubi dziecięcych, słodkich stópek? Niektórzy widząc je, myślą o… tym, jak trudnym wyzwaniem jest obcinanie paznokci u najmłodszych. Każdy rodzic pragnie, by obcinanie paznokci u niemowlęcia przebiegało sprawnie. Jakie nożyczki dla niemowląt będą najlepszym wyborem? Omawiamy pielęgnację paznokci u niemowląt, by stała się łatwa i przyjemna! Niech stópki naszych pociech znów kojarzą się tylko z całusami!
spacer z niemowlakiem

Jak ubierać niemowlaka na spacer?

2022-06-18
Jedno z najczęstszych pytań, jakie zadają sobie młodzi rodzice, brzmi: jak ubierać niemowlaka na spacer? Co zakładać maluszkowi wiosną, co zimą, a co latem? Jak sprawdzić, czy nie jest mu za zimno albo za gorąco? Po przeczytaniu tego tekstu będzie ci łatwiej skompletować garderobę dla niemowlaka i właściwie go ubrać.