Data publikacji:

Co na biegunkę u dziecka?

Biegunka u dziecka to jeden z najczęstszych powodów wizyt u pediatry. Choć zazwyczaj nie jest groźna, potrafi wywołać sporo niepokoju. Maluchy, zwłaszcza te najmłodsze, są bardziej podatne na odwodnienie, dlatego szybka i właściwa reakcja rodzica ma tak duże znaczenie. Co więc robić, gdy nasza pociecha zaczyna mieć częste, luźne stolce? Co na biegunkę u dziecka sprawdzi się najlepiej? Wyjaśniamy!
co na biegunkę u dziecka

Czym właściwie jest biegunka?

Biegunką nazywamy zwiększenie liczby wypróżnień (więcej niż trzy na dobę), którym towarzyszy zmniejszenie konsystencji stolca – staje się on płynny lub półpłynny. W przypadku niemowląt, u których wypróżnienia są częstsze z natury, istotna jest także zmiana zapachu, koloru czy obecność śluzu. Biegunka może być ostra – trwająca do 14 dni – lub przewlekła, jeśli utrzymuje się dłużej.
Najczęściej u dzieci mamy do czynienia z biegunką ostrą, spowodowaną infekcją wirusową (najczęściej rotawirusami, norowirusami lub adenowirusami). Zdarzają się też biegunki bakteryjne, choć są rzadsze. Innymi przyczynami mogą być: nietolerancje pokarmowe (np. laktozy), alergie, skutki uboczne leków, a także stres lub zmiany w diecie.

Biegunka u dziecka? Pamiętaj o nawadnianiu!

Najważniejszym krokiem, jaki powinien podjąć rodzic, jest zadbanie o odpowiednie nawodnienie dziecka. Utrata płynów i elektrolitów, do której dochodzi przy biegunce, może szybko doprowadzić do odwodnienia, zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci. Objawy, na które warto zwrócić uwagę, to m.in. suchość śluzówek, rzadsze oddawanie moczu, senność lub rozdrażnienie, a także zapadnięte ciemiączko u niemowląt.
Najlepszym rozwiązaniem są doustne płyny nawadniające (tzw. ORS – oral rehydration solution), dostępne w aptekach bez recepty. Zawierają one odpowiednio zbilansowane elektrolity i glukozę, które wspomagają wchłanianie wody w jelitach. Podaje się je małymi porcjami – nawet łyżeczką co kilka minut, jeśli dziecko odmawia picia większej ilości na raz.

Biegunka u dziecka a spożywanie pokarmów

Wbrew niegdysiejszym przekonaniom, nie powinno się „zagładzać” dziecka w trakcie biegunki. O ile nie wymiotuje, warto zachęcać je do jedzenia, choćby niewielkich ilości. Najlepiej postawić na lekkostrawne potrawy: gotowany ryż, marchewkę, banany, pieczone jabłka czy sucharki. Dzieci karmione piersią powinny być nadal przystawiane tak często, jak chcą – mleko mamy zawiera nie tylko wartości odżywcze, ale też przeciwciała wspomagające walkę z infekcją.
Niektóre produkty mogą jednak pogarszać stan jelit. Należy unikać soków owocowych, napojów gazowanych, a także potraw tłustych i ciężkostrawnych. Produkty mleczne warto tymczasowo ograniczyć, zwłaszcza jeśli biegunce towarzyszy nietolerancja laktozy.

Czy podawać leki?

W większości przypadków biegunka u dziecka nie wymaga leczenia farmakologicznego. Leki „zatrzymujące” biegunkę (takie jak loperamid) są przeciwwskazane u dzieci. Czasem jednak lekarz może zalecić probiotyki – szczepy takie jak Lactobacillus rhamnosus GG czy Saccharomyces boulardii mogą skrócić czas trwania biegunki, zwłaszcza tej o podłożu wirusowym lub poantybiotykowej. Warto jednak pamiętać, że probiotyki to dodatek, a nie substytut nawadniania.
Gdy lekarz stwierdzi infekcję bakteryjną, konieczne może być zastosowanie antybiotyku, ale decyzję zawsze podejmuje pediatra – antybiotyki nie działają na wirusy i mogą niepotrzebnie zaburzyć florę jelitową.

Kiedy do lekarza z biegunką u dziecka?

Nie każda biegunka wymaga natychmiastowej konsultacji, ale są sytuacje, które powinny wzbudzić czujność. Jeśli dziecko ma mniej niż 6 miesięcy, nie przyjmuje płynów lub wymiotuje wszystko, co spożyje, ma gorączkę powyżej 38,5°C, krew w stolcu, objawy odwodnienia lub biegunka utrzymuje się dłużej niż kilka dni – nie warto zwlekać z wizytą u lekarza.
Niepokój powinny też budzić inne objawy towarzyszące, jak silny ból brzucha, brak apetytu, znaczne osłabienie czy wyraźne pogorszenie samopoczucia.

Jak zapobiegać biegunkom?

Najlepszą ochroną przed biegunką infekcyjną jest higiena – dokładne mycie rąk, zwłaszcza po wyjściu z toalety i przed jedzeniem. U niemowląt bardzo skuteczne okazują się szczepienia przeciw rotawirusom, które znacznie zmniejszają ryzyko ciężkiego przebiegu choroby.
Ważne jest też bezpieczne przygotowywanie posiłków i unikanie nieprzegotowanej wody, zwłaszcza w czasie podróży. Warto pamiętać, że układ pokarmowy dziecka dopiero dojrzewa, dlatego każdy nowy produkt powinien być wprowadzany stopniowo, a ewentualne reakcje – uważnie obserwowane.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Anna Mlonka