Data publikacji:

Zapalenie ucha u niemowlaka. Objawy i leczenie

Zapalenie ucha u niemowlaka jest dość częstą przypadłością, która może mieć swoje poważne konsekwencje, a którą – niestety, nie tak łatwo jest rozpoznać. Sprawdź, jakie są objawy schorzenia, co robić, kiedy wystąpią, i jak przebiega leczenie. Wyjaśniamy także, czy kiedy dziecko choruje na zapalenie ucha, wskazane są spacery.
zapalenie ucha u niemowlaka

Przyczyny choroby

Choć wciąż wiele osób twierdzi, że zapalenie ucha u niemowlaka jest efektem „przewiania”, w istocie do stanu zapalnego dochodzi na skutek działania wirusów, a dokładnie – w efekcie rozprzestrzeniania się infekcji górnych dróg oddechowych.
Należy pamiętać, że ucho jest połączone z gardłem przy pomocy trąbki słuchowej. Jeśli więc dziecko przechodzi właśnie np. katar, to drobnoustroje z łatwością przenikną do ucha. To wyjaśnia, dlaczego tak wielu rodziców zauważa, że w przypadku ich dziecka zapalenie ucha niemal zawsze poprzedza katar lub inna, niegroźna infekcja.

Dlaczego to maluszki najczęściej chorują na zapalenie ucha?

Zapalenie ucha u niemowlaka to bardzo często diagnozowane schorzenie. Stwierdza się je aż u 50%-85% dzieci, przy czym większość zachorowań przypada między 6. a 18. miesiącem życia. Im dziecko jest starsze, tym ryzyko, że zachoruje na zapalenie ucha, jest mniejsze. Dzieci w wieku szkolnym chorują na OZUŚ (ostre zapalenie ucha środkowego) już dość rzadko – w porównaniu do niemowląt.
Dlaczego jednak zapalenie ucha u niemowlaka to taka częsta przypadłość? Otóż jest tak z dwóch powodów. Po pierwsze, przewód łączący ucho z gardłem jest u dzieci krótszy, dlaczego drobnoustroje przemieszczają się z większą łatwością. Po drugie, układ odpornościowy u niemowląt jest niedojrzały – łatwo zatem o stan zapalny.

Jak rozpoznać zapalenie ucha u niemowlaka?

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów zapalenia ucha jest jego ból – odczuwany głęboko, wewnątrz. Niemowlę nie powie oczywiście, że coś je boli, będzie natomiast częściej płakało. Niektórzy rodzice, zwłaszcza rodzice starszych niemowląt, zauważają, że płacz z bólu zdecydowanie różni się od tego wynikającego np. ze znudzenia czy głodu. Warto też zwrócić uwagę na zachowanie dziecka – starsze niemowlęta mogą próbować uśmierzyć ból poprzez ocieranie się o poduszkę czy ciągnięcie uszka.
Pozostałe objawy zapalenia ucha u niemowlaka to:
  • gorączka – najczęściej pojawia się nagle i jest dość wysoka – niemowlęciu należy podawać paracetamol oraz ibuprofen w syropie i/lub czopkach,
  • rozdrażnienie – w związku z bólem ucha i gorączką dziecko jest rozdrażnione, marudne, płaczliwe,
  • problemy ze snem, ciągłe budzenie się z płaczem,
  • problemy z brzuszkiem – zapalenie ucha u niemowląt często objawia się także biegunką, nieco rzadziej wymiotami,
  • niechęć do jedzenia, która wynika z nasilenia się bólu w czasie ssania,
  • pojawienie się wycieku z ucha – u niektórych dzieci objawem zapalenia ucha jest pojawienie się ropnego wycieku z ucha – oznacza on, że doszło do przerwania błony bębenkowej (która z czasem się zrośnie); przerwanie błony często oznacza natychmiastowe ustąpienie dolegliwości bólowych, co przekłada się na zachowanie dziecka;
  • u części niemowląt cierpiących na zapalenie ucha można zauważyć też niedosłuch – aby maluszek odwrócił głowę w stronę dźwięku, musi być on głośniejszy niż zazwyczaj.
Uwaga! Należy pamiętać, że objawy zapalenia ucha u niemowlaka nie zawsze się pojawiają „w komplecie”. U niektórych dzieci schorzenie przebiega bez bólu – dziecko może jedynie np. gorączkować. Dlatego gorączkujące niemowlę zawsze powinien obejrzeć lekarz.
Jak leczyć zapalenie ucha u niemowlaka?
Zapalenie ucha u niemowlaka musi być leczone przez lekarze pediatrę – w większości przypadków opiera się ono na podawaniu maluszkowi antybiotyku. Niezwykle ważne jest, aby doprowadzić antybiotykoterapię do końca (nawet jeśli dziecko niechętnie przyjmuje lek). Skrócenie terapii z powodu poprawy samopoczucia niemowlęcia i ustąpienia gorączki może skutkować groźnymi powikłaniami.
Poza antybiotykami dziecku należy podawać naprzemiennie paracetamol i ibuprofen, które obniżają gorączkę. Może się zdarzyć, że lekarz zaleci kontynuowanie terapii ibuprofenem, nawet gdy dziecko przestanie gorączkować. Jest tak dlatego, że ibuprofen ma również działanie przeciwzapalne i przyspiesza proces zdrowienia. Oprócz tych dwóch preparatów dziecko powinno otrzymywać probiotyk.
Choć zapalenie ucha u niemowlaka nie sprzyja apetytowi, staraj się jak najczęściej karmić maluszka (jeśli karmisz mlekiem modyfikowanym, poza standardowymi posiłkami, podawaj dziecku wodę). To bardzo ważne, ponieważ gorączka i brak apetytu mogą doprowadzić do odwodnienia się delikatnego organizmu niemowlęcia.
W czasie leczenia lepiej zrezygnować ze spacerów. Warto natomiast często wietrzyć pokój dziecka – w chłodnym pomieszczeniu łatwiej będzie mu się oddychało, co może przełożyć się na zmniejszenie dolegliwości bólowych. Ponadto należy pamiętać o regularnym usuwaniu wydzieliny z noska (jeśli taka się pojawia).

Zapalenie ucha u niemowlaka – ile trwa?

Objawy zapalenia ucha u niemowlaka, to jest ból i gorączka, mogą utrzymywać się kilka dni (zazwyczaj są to 2-3 dni). Całe leczenie trwa 10 dni, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Jeśli po 2-3 dniach od wizyty u lekarza rodzice nie widzą dużej poprawy, należy ponownie skonsultować się ze specjalistą. Jeżeli natomiast maluch mimo leczenia zaczyna mocniej gorączkować, pojawiają się inne niepokojące objawy – należy jak najszybciej poszukać pomocy. Do takich sytuacji dochodzi jednak bardzo rzadko.
Zdjęcie: leungchopan/Envato Elements
Robert Wojtaś
Robert Wojtaś

Absolwent Akademii Morskiej i pasjonat motoryzacji. W wolnym czasie czyta, tworzy własne meble i podróżuje z dwoma fantastycznymi synami oraz żoną. Uwielbia eksperymentować w kuchni, poznawać nowe miejsca i spędzać wieczory filmowe w gronie stałych przyjaciół.