Data modyfikacji:

Refluks – noworodek. Co oznacza refluks u noworodka?

Jeśli twoje małe dziecko dużo ulewa, być może podejrzewasz, że cierpi na refluks. Noworodek czy niemowlę ma jednak „prawo” zwracać treść pokarmową i wcale nie musi to być związane z nieprawidłowym rozwojem albo chorobą. O chorobie refluksowej mówi się dopiero w sytuacji, gdy refluks wywołuje pewne objawy, które powodują dyskomfort u dziecka i mogą zaburzyć jego rozwój. Sprawdź, jak odróżnić zwykły, niegroźny refluks od choroby refluksowej i kiedy należy skontaktować się z lekarzem.
refluks u noworodka

Refluks – noworodek. Czy każdy noworodek cierpi na refluks?

Refluks – noworodek” to hasło, które bardzo często wpisywane jest w wyszukiwarkę internetową. Większość rodziców z niepokojem zauważa, że ich dziecko dość mocno ulewa, co oczywiście budzi ich niepokój. Na szczęście w większości przypadków jest to niepokój bezpodstawny. Jak dowodzą badania, fizjologiczny refluks (GER), czyli cofanie się treści żołądkowej do przełyku, występuje u niemal każdego niemowlęcia, osiąga szczyt w 4. miesiącu życia, a potem stopniowo ustępuje. Bardzo często towarzyszy mu ulewanie, czyli wydostawanie się przesuniętej treści na zewnątrz, bez odruchu wymiotnego, niemal „mimochodem” (dziecko nie płacze, nie zmienia się jego nastrój).
Bardzo ważne jest, aby odróżnić fizjologiczny refluks (GER) od choroby refluksowej (GERD). Pierwszy jest niegroźny, nie powoduje żadnych dolegliwości i nie wpływa na rozwój dziecka. Drugi może już przyczyniać się do powstania stanów zapalnych w obrębie błony śluzowej przełyku, przez co bywa źródłem dużego dyskomfortu.

Refluks u noworodka – objawy nieprawidłowości

Skąd wiadomo, czy małemu dziecku dolega choroba refluksowa, czy refluks? Noworodek może nie demonstrować jeszcze wyraźnych symptomów zaburzenia, niemniej z każdym tygodniem jego życia będą stawały się one coraz bardziej wyraźne. Zazwyczaj są to:
  • częste i obfite ulewanie, do którego dochodzi nawet po godzinie od zakończenia posiłku, a także w nocy;
  • niechęć do jedzenia, odchylanie głowy, rozdrażnienie (wynika ono z podrażnienia błony śluzowej przełyku i gardła);
  • zbyt wolne przybieranie na wadze, które jest efektem niechęci do jedzenia oraz częstego i obfitego ulewania;
  • chrypka, która nie ustępuje mimo oczyszczania nosa i braku infekcji;
  • przewlekły kaszel;
  • zaburzenia połykania, krztuszenie się dziecka;
  • niespokojny sen – dziecko ma problemy z zaśnięciem, często się budzi, zdarza mu się krztusić w czasie snu;
  • niechęć do przebywania w pozycji leżącej, która wynika z podrażnienia przełyku i gardła przesuwającą się treścią żołądkową. O dzieciach, które cierpią na chorobę refluksową przełyku, często mówi się, że są „nieodkładalne” – nie zasypiają nawet na spacerze, chyba że przewożone są w foteliku samochodowym.
  • Refluks – noworodek. Jakie są skutki choroby refluksowej?

    Zarówno refluks, jak i choroba refluksowa najczęściej nie mają żadnych poważnych konsekwencji zdrowotnych. Niemniej należy wiedzieć, że u niektórych dzieci mogą wystąpić:
  • przełyk Barreta (choroba błony śluzowej przełyku),
  • zwężenie przełyku,
  • astma,
  • bezdechy nocne,
  • nawracające zapalenia płuc,
  • nawracające zapalenia ucha środkowego,
  • anemia.
  • Noworodek – refluks a zespół Sandefira

    Konsekwencją choroby refluksowej może być również zespół Sandifera – przy czym bardziej prawdopodobne jest, że będzie cierpieć na nie niemowlę powyżej 6. miesiąca życia niż noworodek. Refluks – oczywiście jedynie ten długotrwały, o dużym nasileniu, powoduje wówczas szereg zmian w błonie śluzowej przełyku, które mogą wywoływać nietypowe zaburzenia ruchowe. Najczęściej niemowlę wygina głowę do tyłu bądź przechyla ją w stronę ramienia, przy czym często dzieje się to w czasie lub po posiłku. Ruchy te mogą następować po sobie i być dynamiczne, przez co mogą przypominać ruchy padaczkowe. Dość często zdarza się, że dzieci z zespołem Sandifera badane są pod kątem epilepsji, jednak badanie EEG nie wskazuje na żadne nieprawidłowości.
    W leczeniu zespołu Sandifera stosuje się inhibitory pompy protonowej, co w ogromnej większości przypadków prowadzi do całkowitego wyleczenia.

    Refluks alergiczny u niemowlaka

    Należy wiedzieć, że niektóre czynniki, takie jak alergia pokarmowa, zwiększają ryzyko choroby refluksowej u niemowląt. Taki refluks alergiczny u niemowlaka najczęściej ma związek z uczuleniem na białko mleka krowiego. Jak podają Mowszet i in. w pracy Refluks żołądkowo-przełykowy w alergii pokarmowej u dzieci poza ulewaniem u dziecka mogą wystąpić objawy takie jak nawracające zapalenie oskrzeli, astma, bezdechy, choroby krtani oraz nawracające zapalenia ucha środkowego.
    Refluks alergiczny u niemowlaka wymaga wprowadzenia zmian w jego diecie. Jeśli dziecko karmione jest mlekiem modyfikowanym, należy z niego zrezygnować na rzecz preparatu mlekozastępczego. Matki dzieci karmionych naturalnie powinny natomiast dokonać zmian w diecie, starając się ograniczyć produkty mleczne.

    Refluks – noworodek. Jak diagnozuje się chorobę refluksową u małego dziecka?

    W diagnostyce choroby refluksowej u noworodka, a częściej u niemowlaka, stosuje się 24-godzinne badanie pH-metryczne. U tak małych dzieci zasadniczo nie przeprowadza się gastroskopii, chyba że w celu wykluczenia innych chorób.
    Należy nadmienić, że pH-metria nie jest badaniem, które przeprowadza się u wszystkich dzieci. W większości przypadków lekarze decydują o włączeniu leczenia jedynie na podstawie wywiadu z rodzicami oraz badania fizykalnego.

    Refluks u niemowlaka – jak leczyć?

    Leczenie choroby refluksowej u niemowlęcia polega na wyłączeniu alergenu z diety (w przypadku refluksu alergicznego), zagęszczaniu pokarmu w celu zmniejszenia nasilenia jego cofania się oraz zwiększeniu liczby porcji posiłków. Jedynie w nielicznych przypadkach niezbędne jest włączenie leków.
    Zdjęcie: Envato Elements
    Robert Wojtaś
    Robert Wojtaś

    Absolwent Akademii Morskiej i pasjonat motoryzacji. W wolnym czasie czyta, tworzy własne meble i podróżuje z dwoma fantastycznymi synami oraz żoną. Uwielbia eksperymentować w kuchni, poznawać nowe miejsca i spędzać wieczory filmowe w gronie stałych przyjaciół.