Co to jest ciąża zaśniadowa i jakie są objawy?

Ciąża zaśniadowa, zwana również zaśniadem groniastym, jest rodzajem choroby trofoblastycznej. Dochodzi do niej, gdy nieprawidłowo zapłodniona komórka niezwykle szybko rozrasta się w macicy. Sprawdź, jakie są przyczyny tej choroby i czy ciąża zaśniadowa przekreśla szanse na dziecko.

Ciąża zaśniadowa – co to jest?

Ciąża zaśniadowa to poważna choroba trofoblastyczna. Dochodzi do niej w sytuacji, gdy komórka jajowa została zapłodniona nieprawidłowo, to znaczy gdy plemnik przeniknął do nieaktywnej albo pustej komórki, lub gdy dwa plemniki łączą się z jedną komórką. Ciąża zaśniadowa dzieli się na całkowitą (zaśniad całkowity) oraz częściową.

Ciąża zaśniadowa całkowita

Dochodzi do niej w sytuacji, gdy plemnik zapładnia pustą komórkę jajową. W efekcie nie dochodzi do wytworzenia się zarodka, a jedynie do powstania nieprawidłowego łożyska.

Ciąża zaśniadowa częściowa

W takim przypadku dochodzi do wspomnianego już zapłodnienia jednej komórki jajowej przez dwa plemniki. Dochodzi do genetycznych wad u płodu. Ciąża ta najczęściej ulega samoistnemu poronieniu na wczesnym etapie.

Ciąża zaśniadowa – czynniki ryzyka

Przyczyny ciąży zaśniadowej nie są jeszcze dobrze znane. W świecie medycyny znane są jednak tzw. czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo, że choroba wystąpi u danej kobiety. Te czynniki to:

• wcześniejsze doświadczenie ciąży zaśniadowej;
• wiek matki powyżej 35 lat,
• poronienia w wywiadzie,
• dieta wegetariańska,
• nieprawidłowości w przebiegu owulacji.

Ciąża zaśniadowa – objawy

Objawy ciąży zaśniadowej nie są charakterystyczne – mogą być mylone z symptomami poronienia. Najczęściej są to:

• plamienie lub krwawienie z dróg rodnych,
• bardzo silne mdłości, często występujące z wymiotami,
• bardzo szybkie powiększanie się macicy – nieadekwatne do danego tygodnia ciąży; powiększanie się macicy jest skutkiem wypełniania się jej jamy pęcherzykami,
• pojawianie się dużych obrzęków,
• pojawienie się objawów nadczynności tarczycy,
• zwiększenie się ciśnienia krwi.

Ciąża zaśniadowa a beta hCG

Ciąża zaśniadowa charakteryzuje się niezwykle szybkim wzrostem poziomu beta hCG, czyli gonadotropiny kosmówkowej. Zazwyczaj poziom tego hormonu przekracza 20 000 IU/ml.

Należy zauważyć, że z uwagi na wysoki poziom gonadotropiny kosmówkowej każdy test ciążowy wskaże pozytywny wynik. Niestety z czasem okazuje się, że jest to efekt nie prawidłowego zapłodnienia, a choroby.

Ciąża zaśniadowa – USG

Aby zdiagnozować ciążę zasniadową, wykonuje się badanie USG oraz – w niektórych przypadkach, oznacza się poziom beta hCG.

Ciąża zaśniadowa w obrazie USG przypomina zamieć śnieżną z licznymi pęcherzykami. W zdecydowanej większości przypadków nie stwierdza się płodu lub akcji serca płodu. Dalsze badania nie są potrzebne – badanie USG potwierdza lub wyklucza zaśniad.

Ciąża zaśniadowa – leczenie

Ciąża zaśniadowa najczęściej sama ulega poronieniu, a macica – oczyszczeniu. Jeżeli jednak tak się nie dzieje, konieczne jest jej jak najszybsze przerwanie. Zakończenie ciąży zaśniadowej odbywa się poprzez zabieg łyżeczkowania jamy macicy oraz kanału szyjki macicy. Należy usunąć wszystkie, nawet najdrobniejsze tkanki.

Ciąża zaśniadowa – zagrożenia

Nieleczona ciąża zaśniadowa wiąże się wystąpieniem licznych powikłań zdrowotnych. Są to między innymi: krwotok, przetrwała choroba trofoblastyczna, zgon wewnątrzmaciczny płodu, a także stan przedrzucawkowy.

Jeśli po leczeniu ciąży zaśniadowej poziom komórek beta hCG opadnie, a potem znowu wzrośnie, oznacza to, że komórki znowu się namnożyły. To groźny obrót sprawy, ponieważ komórki te mogą ulec przekształceniu w komórki nowotworowe, a następnie przenieść się na inne organy (innymi słowy, dochodzi do przerzutów).

W takich przypadkach należy wykonać szczegółowe badania: tomografię komputerową płuc i brzucha, a także dokładne badania krwi.

Czy ciąża zaśniadowa może zostać donoszona?

Dla kobiet, które starają się o dziecko, ciąża zaśniadowa jest osobistą tragedią. Stąd też nierzadkie pytania, czy płód z takiej ciąży może zostać donoszony.

W ogromnej większości przypadków odpowiedź na to pytanie brzmi: nie. Należy pamiętać, że wbrew mylącej nazwie, jest to choroba, a nie ciąża – nie ma możliwości, by dziecko się rozwijało prawidłowo, ponieważ albo w ogóle go nie ma, albo jest ono obarczone licznymi wadami genetycznymi.

Warto jednak wspomnieć o pewnym wyjątku. W niektórych sytuacjach (1:22 000 do 100 000 ciąż) zaśniad groniasty występuje w ciąży bliźniaczej – oznacza to, że jeden płód rozwija się prawidłowo. I rzeczywiście, w takim przypadku można podjąć decyzję o kontynuacji ciąży. Należy jednak pamiętać, że zwiększa się tym samym ryzyko wystąpienia niektórych złośliwych nowotworów. Decyzja o kontynuowaniu bądź zakończeniu ciąży zawsze należy w takiej sytuacji do pacjentki.

Czy ciąża zaśniadowa wyklucza macierzyństwo?

Wiele kobiet, które zmagały się z zaśniadem groniastym, zadaje sobie pytanie, czy taka choroba wyklucza zajście w ciążę w przyszłości i donoszenie zdrowego dziecka. Na szczęście są to bezpodstawne obawy. Ryzyko ponownego wystąpienia ciąży zaśniadowej u kobiety, która została skutecznie wyleczona, wynosi zaledwie około 2%. Ogromna większość kobiet po takim doświadczeniu zachodzi ponownie w ciążę i rodzi zdrowe dzieci.

Należy jednak pamiętać, że zajście w ciążę przez pierwszy rok po wyleczeniu zaśniadu jest niewskazane z uwagi na zwiększone ryzyko poronienia. Ponadto dopóki poziom beta hCG nie będzie wynosił zero, danej kobiecie pod żadnym pozorem nie wolno stosować antykoncepcji hormonalnej – zarówno tabletek, jak i plastrów czy wkładek domacicznych.