Cukier w moczu w ciąży: co oznacza? Jakie mogą być przyczyny?

W okresie ciąży kobieta oddaje mocz do badania średnio co 4-5 tygodni. Dość często zdarza się, że wyniki są niepokojące, ponieważ wskazują, że w próbce znajdował się cukier. Czy jednak rzeczywiście zawsze oznacza to cukrzycę? Sprawdź, o czym świadczy cukier w moczu i jakie jest postępowanie w przypadku jego wykrycia. 

Badania pod kątem cukrzycy ciążowej – kiedy i jak często się je wykonuje?

Niemal każda przyszła mama słyszała o cukrzycy ciążowej – specyficznej odmianie choroby, która występuje tylko w okresie ciąży. Schorzenie to prawdopodobnie jest skutkiem wytwarzania hormonów przez łożysko, które prowadzi do zakłóceń pracy insuliny. 

Niestety sam fakt, że choroba ta może przeminąć, nie oznacza, że jest niegroźna dla dziecka – może ona prowadzić do poronienia, a także do wystąpienia u dziecka licznych wad wrodzonych. Stąd też przyszłe mamy muszą bardzo często poddawać się badaniom. 

Cukier w moczu w ciąży oznaczany jest podczas każdego badania ogólnego moczu, któremu przyszła mama powinna poddawać się raz w miesiącu. Ponadto bardzo istotne jest, aby w okolicach 10. i 20. tygodnia ciąży oznaczyć poziom glukozy we krwi ciężarnej (na czczo) oraz aby między 20. a 26. tygodniem ciąży wykonała ona test obciążenia glukozą (badanie krwi na czczo, wypicie 75 g glukozy, ponowne badanie krwi). 

Cukier w moczu w ciąży – przy jakich objawach warto go oznaczyć?

Cukier w moczu u ciężarnej dodatkowo można oznaczyć w sytuacji, w której występują u niej objawy cukrzycy. Symptomy, które powinny skłonić przyszłą mamę do udania się do lekarza albo bezpośrednio do laboratorium, to:

• bardzo silne pragnienie,
• zwiększona częstotliwość oddawania moczu,
• pogorszenie się wzroku, 
• bóle głowy,
• ogólne osłabienie, męczliwość.

Jeśli cukier w moczu w ciąży jest badany w celu kontrolowania wcześniej rozpoznanej cukrzycy, to najczęściej jest to tylko jedno z kilku badań (dodatkowo przeprowadza się również badanie cukru we krwi). 

Wysoki cukier w moczu w ciąży – czynniki ryzyka

Glukoza w moczu może wystąpić u każdej przyszłej mamy – niestety nie istnieje sprawdzony sposób, aby uchronić się przed cukrzycą. Niemniej warto wiedzieć, że u pewnych kobiet ryzyko zwiększenia się poziomu cukru w organizmie w okresie ciąży jest nieco wyższe niż u innych. Oto znane medycynie czynniki ryzyka:

• nadwaga lub otyłość,
• choroby tarczycy lub inne choroby hormonalne,
• choroby wymagające leczenie sterydami,
• stosowanie niewłaściwej diety – z dużą ilością węglowodanów oraz tłuszczu,
• niska aktywność fizyczna (również przed zajściem w ciążę). 

Jak przygotować się do badania cukru w moczu?

Aby cukier w moczu u ciężarnej został prawidłowo oznaczony, musi ona się odpowiednio przygotować do badania i poprawnie pobrać próbkę. Precyzując:

• w dniu przed pobraniem moczu przyszła mama nie powinna spożywać bogatych w cukier produktów, zalecane jest również powstrzymywanie się od intensywnego wysiłku fizycznego,
• mocz musi zostać pobrany w godzinach porannych,
• mocz musi być pobrany na czczo – przyszła mama nie powinna niczego pić ani jeść przed pobraniem próbki,
• przed pobraniem moczu ciężarna musi umyć okolice intymne ciepłą wodą (bez stosowania mydła czy płynu do higieny intymnej),
• mocz musi zostać pobrany do odpowiedniego naczynia, tj. do specjalnego zbiorniczka sprzedawanego w aptekach (nie musi być to pojemnik przeznaczony do zebrania moczu na posiew – wystarczy ten do badania ogólnego moczu),
• przyszła mama powinna zebrać do pojemnika mocz ze środkowego strumienia; pierwszy strumień należy oddać do toalety.

Taki mocz powinien zostać jak najszybciej dostarczony do laboratorium.

Normy cukru w moczu w czasie ciąży

Ile powinien wynosić cukier w moczu w czasie ciąży? Normy są dokładnie takie jak dla osób niebędących w ciąży i są to 99 mg/dL lub 55 mmol/L. O tym, że w organizmie może dziać się coś niedobrego, świadczy wynik przekraczający 180 mg/dL. W takiej sytuacji wskazana jest dalsza diagnostyka. 

Czy cukier w moczu w ciąży zawsze oznacza cukrzycę?

Pojedynczy wynik wskazujący wysoki cukier w moczy w ciąży wcale nie musi świadczyć o chorobie, aczkolwiek dużo zależy od tego, ile dokładnie wynosi poziom glukozy. 

Niemniej jeśli lekarz uzna, że przyszła mama może chorować na cukrzycę, zleci dalsze badania. Przede wszystkim należy powtórzyć pobranie i zbadanie moczu – z należytą dbałością. Po drugie, należy rozszerzyć diagnostykę o badanie poziomu glukozy we krwi. Lekarz może również zlecić test obciążenia glukozą. 

Szczęśliwie po przeprowadzeniu dokładniejszych badań w wielu przypadkach okazuje się, że jedyne zmiany, które musi wprowadzić w swoim życiu przyszła mama, to zwiększenie aktywności fizycznej oraz przejście na niskowęglowodanową dietę. 

Cukier w moczu ciężarnej a cukrzyca

Jeśli liczne badania potwierdzą, że wysoki cukier w moczu w ciąży ma związek z cukrzycą ciążową, przyszła mama prawdopodobnie będzie musiała być leczona insuliną. Jest to niezbędne, aby dziecko urodziło się zdrowe i w odpowiednim terminie. Należy również pamiętać, że taka ciąża należy do ciąż wysokiego ryzyka, co oznacza, że ciężarna będzie musiała być pod ścisłą kontrolą lekarską i często poddawać się różnym badaniom. Są to między innymi:

• pomiar ciśnienia krwi (przyszła mama może dokonywać go samodzielnie, w domu),
• badanie poziomu cukru we krwi,
• badanie poziomu cukru w moczu,
• ogólne badanie moczu,
• badanie dna oka,
• USG płodu. 

U kobiet cierpiących na cukrzycę ciążową częściej niż zwykle zaleca się przeprowadzanie badania USG z uwagi na konieczność kontrolowania rozwoju płodu.