D-dimery w ciąży: wszystko, co musisz wiedzieć

D-dimery to cząsteczki, które powstają podczas rozpuszczania się skrzepów. U większości osób zwiększenie się ich ilości wskazuje na różne nieprawidłowości i wymaga leczenia. Czy jednak jest tak również w ciąży? Sprawdź, kiedy bada się D-dimery w ciąży i jak interpretować wyniki.

Sprawdź również, jak przygotować się do ciąży.

Co to są D-dimery?

D-dimery to białkowe cząsteczki, które stanowią produkt uboczny fibrynolizy – procesu, w czasie którego rozpuszcza się skrzep, dzięki czemu przywraca się drożność naczyń i płynność krwi. Zasadniczo D-dimerów jest w organizmie bardzo mało. Gdy wynik wskazuje na ich podwyższony poziom, może to oznaczać, że w organizmie dzieje się coś złego – czyli na przykład dana osoba przechodzi zawał serca.

D-dimery bada się u osób, u których podejrzewa się stany takie jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa oraz zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. Badanie może być przydatne również w sytuacji, gdy morfologia u danego pacjenta wskazuje na nadmierną liczbę płytek we krwi.

Lekarz może zadecydować, aby zbadać D-dimery (w ciąży również), jeżeli pacjent ma bóle i obrzęki dolnych kończyn, gdy jego kończyny zmieniają barwę albo robią się gorące, gdy odczuwa silny ból w klatce piersiowej – połączony z dusznościami, a także gdy występuje kaszel z odksztuszaniem krwi.

D-dimery – normy

Prawidłowe stężenie D-dimerów wynosi poniżej 500 µg/l (500 mikrogramów na litr) – taki wynik wskazuje z dużym prawdopodobieństwem, że pacjent nie cierpi na zatorowość płucną, zakrzepicę żył dolnych czy żylną chorobę zakrzepowo-zatorową. Wyższy wynik wskazuje natomiast na konieczność przeprowadzenia dalszej diagnostyki oraz włączenia leczenia przeciwzakrzepowego.

Od powyższej zasady są jednak wyjątki – inaczej bowiem patrzy się na wyniki u osób starszych, jak i na D-dimery w ciąży.

Normy d-dimerów w ciąży

Nie każda przyszła mama wie, że normy D-dimerów w ciąży w zasadzie… nie istnieją. Jest tak, ponieważ już od początku ciąży poziom tych cząsteczek wzrasta, stając się zupełnie nieprzydatnym diagnostycznie już między 4. a 5. miesiącem ciąży.

Wysokie D-dimery w ciąży – co robić?

W sieci jest całkiem sporo zapytań o prawidłowość wyników D-dimerów – przyszłe mamy wpisują hasła takie jak: „D-dimery w ciąży 1900” czy „D-dimery w ciąży 4000”. Tak naprawdę niezwykle trudno jest zinterpretować tego typu wynik. O tym, czy D-dimery w ciąży rzeczywiście mogą wiązać się z nieprawidłowościami ze strony układu krwionośnego itp., decyduje połączenie wyników wielu badań wraz z objawami, których doświadcza pacjentka.

D-dimery w ciąży – jak wygląda badanie?

D-dimery w ciąży to proste badanie laboratoryjne, które polega na pobraniu krwi z żyły łokciowej, a następnie jej dokładnej analizie.

Do badania nie trzeba się szczególnie przygotowywać, wystarczy przyjść do laboratorium na czczo. Warto również wiedzieć, że oznaczanie poziomu D-dimerów nie jest przeprowadzanie w ramach zwykłej morfologii. Innymi słowy, niezbędne jest oddzielne zlecenie.

Ile kosztuje badanie D-dimerów w ciąży?

Badanie D-dimerów można wykonać we własnym zakresie, płacąc za nie około 40 złotych. Można jednak przeprowadzić je również w ramach NFZ (bezpłatnie) – wystarczy tylko posiadać skierowanie od hematologa, kardiologa czy po prostu od ginekologa (lekarz rodzinny nie ma takich uprawnień).

D-dimery w ciąży – czy ich oznaczanie ma sens?

Jako że podwyższone D-dimery w ciąży są zupełnie naturalne i zazwyczaj nie mają związku z żadnymi nieprawidłowościami, wiele kobiet zastanawia się, czy ich oznaczanie w ogóle ma sens. Odpowiedź brzmi: to zależy.

D-dimery w ciąży nie powinny być badane tylko i wyłącznie z inicjatywy pacjentki. Brak wiedzy medycznej i nieprawidłowa interpretacja wyników może prowadzić jedynie do dużego stresu, który w efekcie może mieć negatywny wpływ na rozwój płodu.

Jeśli jednak lekarz uzna, że w danym przypadku warto oznaczyć D-dimery w ciąży, należy mu zaufać, a następnie to właśnie jemu pozostawić interpretację uzyskanych wyników. Być może specjalista zadecyduje o włączeniu leków, które będą zapobiegały powstawaniu skrzepów.

Bóle nóg, obrzęki – jak sobie pomóc?

Wiele kobiet w ciąży obawia się, że coraz częściej pojawiające się obrzęki oraz opuchlizna mogą mieć związek z nieprawidłowym krążeniem. Najczęściej jednak wcale nie chodzi o tego typu nieprawidłowości, a o niegroźne przypadłości związane z samą ciążą.

Aby poczuć się lepiej, pamiętaj o kilku ważnych zasadach:

Odpoczywaj z nogami uniesionymi w górze

W ciąży ważne jest nie tylko to, aby często odpoczywać, ale również – aby robić to w prawidłowy sposób. Najkorzystniejszy jest odpoczynek z uniesionymi nogami (możesz oprzeć je np. na kilku kocach). Taka pozycja usprawnia przepływy krwi w nogach.

Mocz nogi w zimnej wodzie

Chłodna woda przynosi natychmiastową ulgę i usprawnia krążenie. W okresie ciąży wieczorne moczenie nóg powinno stać się twoim codziennym nawykiem.

Ruszaj się

Jeśli lekarz nie widzi przeciwwskazań, włącz do swojej codzienności aktywność fizyczną. Regularne ćwiczenie, chodzenie na spacery, codzienna gimnastyka, pływanie, jeżdżenie na rowerze – wszystko to przyczynia się do poprawy krążenia i zmniejsza obrzęki.

Unikaj noszenia butów na wysokim obcasie

Pamiętaj, że noszenie szpilek jest w ciąży szczególnie niewskazane. Tego typu buty nie tylko przyczyniają się do powstania zaburzeń krążenia, ale dodatkowo zwiększają ryzyko groźnego upadku.

Kup specjalne rajstopy dla kobiet w ciąży

Rajstopy kompresyjne to fantastyczny wynalazek, dzięki któremu szybko poczujesz ulgę. Pamiętaj, aby wybrać model, który uciska nogi w trzech miejscach: w udach, w łydkach oraz przy samej kostce.