Ciemiączko u dziecka: czym jest? Skąd się bierze? Jak pielęgnować?

Małe dzieci w wieku niemowlęcym są w pełni zależne od opieki rodziców lub opiekunów, dlatego cała ochrona tego małego organizmu zależy głównie od nich. U noworodków i niemowląt często zaobserwować można stany, których rozwój spędza sen z powiek rodziców, szczególnie tych, którzy doczekali się pierwszego potomka. Jednym z takich problemów jest ciemiączko. Ciemiączko to błona łącząca kości, z których składa się czaszka. Nie jest tajemnicą, że czaszka składa się z kilku różnych płatów połączonych ze sobą błoną, czyli ciemiączkiem. U noworodków kości czaszki nie są ze sobą tak zrośnięte jak w przypadku czaszki starszych dzieci i osób dorosłych, dlatego tak ważna jest odpowiednia ochrona i pielęgnacja główki dziecka w tym okresie.

Ciemiączko u niemowlaka — co to jest i gdzie się znajduje?

Kości czaszki, które nie są ze sobą sztywno zrośnięte, czynią główkę dziecka elastyczną, co znacznie ułatwia przeciśnięcie przez kanał rodny w trakcie porodu naturalnego. Ciemiączko stwarza prawidłowe warunku do rozwoju i wzrostu główki oraz zabezpiecza miejsce na rozwijający się mózg dziecka. Ciemiączko można podzielić na 3 podstawowe rodzaje:

ciemiączko przednie — ma kształt latawca lub rombu, a jego rozmiar to około 2 x 2 cm,
ciemiączko tylne — jest umiejscowione w okolicach potylicy. Wymiary ciemiączka tylnego to około 1 x 1 cm,
ciemiączko boczne — zazwyczaj występuje u dzieci urodzonych przedwcześnie.

Główka noworodka może mieć niesymetryczny, nienaturalny kształt nawet przez kilka tygodni po porodzie i jest to normalny stan, który nie powinien martwić rodziców dziecka. Ciemiączko, które zostało zdeformowane podczas porodu, swobodnie wróci do swojego pierwotnego, prawidłowego kształtu.

Jak długo zrasta się ciemiączko u dziecka?

Ciemiączko u dziecka, które rozwija się prawidłowo, zazwyczaj jest płaskie lub nawet delikatnie wklęsłe. Błona ta powinna zarastać wraz z rozwojem i wiekiem dziecka. Prawidłowy przebieg zarastania ciemiączka u dziecka zakłada, że ciemiączko tylne powinno zarosnąć pomiędzy 6 a 16 tygodniem życia dziecka, a ciemiączko przednie zarasta między 10 a 18 miesiącem życia.

Zarastanie ciemiączka to naturalny proces, który u niektórych dzieci może przechodzić szybciej lub wolniej. Rodzice, którzy bacznie obserwują rozwój swoich dzieci, często bywają zaniepokojeni zbyt szybkim lub za wolnym zarastaniem ciemienia, ale w wielu przypadkach niepokój ten jest nieuzasadniony. Aby zapewnić dobrą ochronę główki dziecka, warto każdą wątpliwość skonsultować z lekarzem, który oceni czy rozwój główki niemowlęcia przebiega prawidłowo dla jego wieku.

Jak pielęgnować ciemiączko u niemowlaka

Popularna wśród rodziców noworodków teoria mówi, że nie należy dotykać ciemiączka u dzieci. Chociaż nie jest to do końca prawdą, to faktem jest, że dotykanie główki dziecka w tym miejscu powinno być wyjątkowo delikatne i wyczulone. Podczas pielęgnacji dziecka nie należy zapominać o myciu główki, także w okolicach ciemienia. Mycie główki dziecka zawsze powinno odbywać się z użyciem odpowiednich, stworzonych dla skóry niemowląt preparatów. Kosmetyki dla dzieci pozbawione są zbędnych substancji, które mogą podrażnić wrażliwą skórę.

Pielęgnacja ciemiączka polega na stosowaniu specjalnych preparatów przeciw ciemieniusze oraz na wyczesywaniu złuszczonych warstw naskórka. Aby zapobiec urazom ciemiączka, należy pamiętać, aby podczas pielęgnacji skóry głowy nie uciskać jej zbyt mocno. Urazy ciemiączka to rzadkie schorzenia u dzieci, które zazwyczaj są następstwem silnych ucisków, ran lub innych uszkodzeń mechanicznych. Tętnienie ciemiączka, które często niepokoi rodziców, może być wynikiem płaczu lub wysokiej gorączki. Tętnienie lub wypuklenie ciemienia, które nie jest wywołane tymi czynnikami, należy skonsultować z lekarzem, ponieważ może być wynikiem podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego.

Ciemiączko u dziecka — kiedy należy udać się do lekarza?

Ciemiączko naturalnie występuje u noworodków, ale w przypadku niepokojących objawów związanych z tym miejscem na główce dziecka warto skonsultować swoje obawy z lekarzem. Na konsultację lekarską warto wybrać się także wtedy, gdy ciemiączko zarasta zbyt szybko lub zbyt wolno. Przyśpieszone zarastanie ciemiączka, które rozpoczęło się poniżej 10 miesiąca życia, może niepokoić rodziców. Do lekarza należy wybrać się wtedy, gdy przedwczesnemu zarastaniu ciemiączka towarzyszy:

padaczka,
deformacja czaszki,
zatrzymany wzrost główki,
problemy z nerkami,
zaburzenia metabolizmu,
zaburzenia endokrynologiczne.

Częstym powodem zbyt szybkiego zarastania ciemiączka jest podwyższony poziom witaminy D3 u dziecka. Szybka reakcja na zarastające przedwcześnie ciemiączko uchroni dziecko przed przykrymi konsekwencjami, jakim może być wzrost ciśnienia śródczaszkowego. Innym problemem z ciemiączkiem, który należy konsultować z lekarzem, jest zbyt wolny proces zarastania. Zbyt wolne zarastanie może oznaczać znaczny niedobór witaminy D3, wodogłowie lub niedoczynność tarczycy. Zbyt wolnemu zarastaniu ciemiączka mogą towarzyszyć objawy takie jak:

zaparcia,
zwiększona, niewyjaśniona potliwość,
zmniejszone napięcie mięśni,
zaburzenia łaknienia,
niepodnoszenie główki.

Tempo zarastania ciemiączka często jest uwarunkowane genetycznie, dlatego w większości przypadków zaburzenia zarastania nie muszą oznaczać rozwoju chorób lub schorzeń. Na wizytę lekarską należy udać się także wtedy, gdy ciemiączko u dziecka jest wyraźnie zapadnięte, szczególnie w czasie gorączki, wymiotów, biegunki lub w trakcie upałów. Wówczas zapadnięte ciemiączko może oznaczać odwodnienie organizmu.

Zdjęcie: Unsplash

Polecamy:

Przygotowania do Świąt z przedszkolakiem – pomysły na wspólny czas pełen magii

2024-12-23

Poród jak po maśle: Na czym polega metoda Butter Birth i jak może ułatwić poród?

2024-12-20

Wybieramy najlepszą kolejkę elektryczną dla dzieci

2024-12-16

Ozdoby świąteczne z papieru – kreatywne pomysły na wspólne spędzenie czasu z rodziną

2024-12-16

Jak wybrać najlepszy krem na odparzenia dla dzieci?

2024-12-13

Jak ubrać dziecko do snu? Niemowlak i starsze dzieci

2024-12-11

Patrycja Wojas

Medycyna, lotnictwo, motoryzacja – to moje największe pasje. W wolnych chwilach maluję obrazy i wypoczywam z najbliższymi osobami w różnych krajach. Kocham podróże!