Korzyści i niebezpieczeństwa późnego odcięcia pępowiny

Odcięcie pępowiny zaraz po porodzie wydaje się być czymś oczywistym. Jednakże badania wykazują wiele korzyści związanych z tzw. późnym odpępnieniem. Warto zatem rozważyć zarówno pozytywne skutki, jak i potencjalne zagrożenia, jakie nieść może ze sobą decyzja, by pępowina została odcięta nieco później. Należy przy tym pamiętać, że ostatecznie to rodzice mają prawo decydować o okolicznościach przyjścia dziecka na świat oraz o przebiegu porodu.

Korzyści wynikające z późnego odcięcia pępowiny

- Hematokryt i hemoglobina

Obecnie mamy pewność, że późne odpępnienie ma pozytywny wpływ na podniesienie poziomu hemoglobiny i hematokrytu u dziecka, co z kolei wpływa na zmniejszenie częstości występowania i poziomu nasilenia anemii u noworodków. W teście Cernadasa oceniano poziom hemakrotytu u 267 noworodków, których mamy zdecydowały się na poród naturalny. Podzielono je na trzy grupy: odpępnianych po 15 sekundach, odpępnianych po 1 minucie, odpępnianych po 3 minutach. Stwierdzono, że zarówno w 6. godzinie życia, jak i między pierwszą a drugą dobą życia, poziom hematokrytu u dzieci z grupy pierwszej (odpępnianych wcześnie) był zdecydowanie niższy, niż u dzieci z pozostałych grup.

Metaanaliza, na podstawie 15 badań (łączna grupa badanych dzieci 1912) wykazała, że poziom hemoglobiny badany po porodzie, był wyższy u dzieci później odpępnianych. Szczególnie wyraźną różnicę pomiędzy grupami dzieci odpępnianymi w różnym czasie (przed upływem i po upływie 2 minut), odnotowano pomiędzy 24., a 48.godziną od porodu. Po 6 miesiącach życia, różnice te wyrównywały się.

Anemia u dzieci późno odpępnianych występuje rzadziej pomiędzy 1. a 2. dobą życia. Taką sytuację odnotowano również badając dzieci między 2. a 3. miesiącem życia. Różnica między ryzykiem wystąpienia anemii u dzieci wcześnie i późno odpępnianych jest znaczna. U dzieci, których nie odpępniano zaraz po porodzie, ryzyko anemii malało o 47%. Po 6. miesiącach życia ryzyko w obu grupach dzieci wyrównało się.

- Poziom żelaza

W grupie dzieci późno odpępnianych w porównaniu do dzieci wcześnie odpępnianych poziom żelaza wzrasta. Tendencja ta była wyraźnie obserwowana pomiędzy 2. a 3. miesiącem życia dzieci. U dzieci z grupy późnego odpępniania odnotowano spadek ryzyka wystąpienia anemii o 33%.

Niebezpieczeństwa związane z późnym odcięciem pępowiny

Jak dotąd ryzyko wystąpienia zagrożeń związanych z późniejszym odcięciem pępowiny jest słabo udokumentowane. Wśród najczęstszych niebezpieczeństw wymieniane są:

- Policytemia

Policytemię można rozpoznać, gdy poziom hematokrytu wzrasta ponad 65%. Zdarza się to u 2-5 % noworodków. Decyzję o rozpoczęciu leczenia podejmuje się dopiero wtedy, gdy u dziecka występują objawy, takie jak sinica, tachypnoe, objawy neurologiczne - wymioty, senność, drgawki oraz żółtaczka, a stan hematokrytu wciąż rośnie. Stosowaną metodą terapii w takich sytuacjach jest transfuzja wymienna.

Istnieją różne dane obrazujące związek między opóźnionym odpępnieniem, a wystąpieniem policytemii. Jedna z metaanaliz wykazała, że ryzyko rozwinięcia policytemii jest wyższe u dzieci, które odpępniono z opóźnieniem, co oceniano w 7. godzinie życia, oraz pomiędzy 1. a 2. dobą życia. Jednakże żaden z tych noworodków nie wymagało leczenia i nie rozwijało objawów choroby.

Inne badania nie wykazały różnic pod względem ryzyka rozwinięcia policytemii pomiędzy dziećmi z grupy wczesnego i opóźnionego odpępnienia.

- Hiperbilirubinemia

Pomimo, iż większość badań wskazuje na to, iż dzieci później odpępnione mają wyższy poziom bilirubiny, poziom żółtaczki pomiędzy 3-14 dniem (wymagający leczenia fototerapią) obserwowany w obu grupach, dzieci wcześnie i późno odpępnianych jest podobny.

- Zaburzenia oddychania

Przejściowe tachypnoe (termin odnoszący się do przyspieszenia częstości oddechów), może wiązać się z opóźnioną absorpcją płynu owodniowego, wynikającą z opóźnionego odpępnienia. Nie ma jednak badań świadczących o tym, że odsunięcie w czasie przecięcia pępowiny wpływa na zwiększenie liczby problemów oddechowych u noworodków.

Prowadzone badania nie wykazały różnic w liczbie dzieci wymagających intensywnej opieki medycznej związanej z zaburzeniami oddechowymi pomiędzy grupami dzieci o różnym czasie odpępnienia.

Zdjęcie: Fotolia by © Iosif Szasz-Fabia