Zapalenie oskrzeli u dzieci jest jedną z częstszych diagnoz stawianych podczas wizyty małego pacjenta u lekarza. Co ciekawe – ustalenie takiego rozpoznania wymaga jedynie zebrania wywiadu i zbadania malucha - najczęściej nie ma konieczności zlecania dodatkowych badań.
Zapalenie oskrzeli u dzieci jest procesem zapalnym obejmującym tchawicę i oskrzela oraz tymczasowo zaburzającym prawidłową ich czynność.
Podstawowym czynnikiem wywołującym stan zapalny w obrębie dróg oddechowych jest zastój wydzieliny w oskrzelach, który jest spowodowany upośledzeniem oczyszczania układu oddechowego przez komórki pokrywające drogi oddechowe. Do takiego stanu mogą doprowadzić m. in. wirusy, bakterie, czynniki środowiskowe (np. zanieczyszczenia powietrza), skłonność do alergii, mukowiscydoza. Kiedy maluch zgłasza się do pediatry najczęściej mamy do czynienia z zapaleniem oskrzeli o ostrym charakterze, wywołanym infekcją wirusową, rzadziej bakteryjną.
Zapalenie oskrzeli częściej dotyka dzieci obciążone takimi czynnikami ryzyka, jak:
- przewlekła choroba oskrzeli lub płuc (np. mukowiscydoza),
- narażenie na dym tytoniowy,
- alergia objawiająca się symptomami ze strony układu oddechowego,
- uczęszczanie do żłobka lub przedszkola,
- złe warunki socjoekonomiczne,
- cofanie się treści pokarmowej z żołądka, zwłaszcza u najmłodszych,
- choroby układu odpornościowego,
- zapalenie zatok przynosowych.
CZY WIESZ, ŻE:
Zapalenie oskrzeli cechuje sezonowość – choroba rozwija się częściej jesienią i wiosną !
Przy zapaleniu oskrzeli najpierw pojawia się męczący, suchy kaszel u dziecka, który po kilku dniach staje się wilgotny. Choroba może mieć gorączkowy przebieg. Odkrztuszanie wydzieliny ma miejsce najczęściej u starszych dzieci (młodsze połykają plwocinę – uwaga, nieraz w takich przypadkach pojawiają się wymioty, przyczyną występowania odruchu wymiotnego może być także sam kaszel). Poza tym u malucha może wystąpić: zmęczenie, senność, niechęć do jedzenia, świszczący oddech. W przypadku dłuższego chorowania najmłodszych, zaburzony zostaje prawidłowy przyrost masy ciała.
Terapia nie powinna ograniczyć się jedynie do stosowania antybiotyku (tym bardziej, że przeważają przypadki wirusowego zapalenia oskrzeli, które nie wymagają antybiotykoterapii). Z preparatów farmakologicznych zastosowanie znalazły leki rozrzedzające wydzielinę, wykrztuśne, poprawiające odporność. Ważnym aspektem jest wspomaganie ewakuacji zalegania oskrzelowego dzięki zabiegom fizykoterapeutycznym (np. oklepywaniu). Dodatkowo lekarz może przepisać preparat rozszerzający drogi oddechowe, jeśli u malucha występują objawy skurczu oskrzeli.
Stosowanie antybiotyków jest uzasadnione u niemowląt i młodszych dzieci, jeśli istnieje podejrzenie zakażenia bakteryjnego.
Jeżeli wydzielina utrzymuje się w oskrzelach przez okres minimum 3 miesięcy to mówimy o przewlekłym zapaleniu. Dzieci, u których postawiono taką diagnozę wymagają szczególnej opieki, ponieważ są obciążone ryzykiem trwałego uszkodzenia dróg oddechowych, czy wystąpienia nawrotowego zapalenia płuc. Wśród przyczyn, obok wirusów i bakterii, często wymienia się zanieczyszczenia środowiska, w tym ekspozycję na dym tytoniowy. Poza tym na przewlekłe zapalenie oskrzeli narażone są dzieci ze skłonnością do alergii i zaburzeniami funkcjonowania układu odpornościowego. Charakterystycznym dla tego schorzenia objawem jest mokry kaszel u dziecka z odkrztuszaniem wydzieliny, który jest najbardziej nasilony w godzinach porannych.
Zdjęcie: Fotolia by Dmitry Naumov all rights reserved