Baza imion
Obliczanie terminu porodu
Kalkulatory
Kalendarz ciąży
Rozwój dziecka
Siatki centylowe
Grupa Facebook
Data modyfikacji:
Badanie krwi i moczu dziecka - kiedy warto je wykonać?
Autor: Tomasz Nęcki - LekarzJednymi z podstawowych badań laboratoryjnych, które są wykonywane u dzieci, są badania krwi i moczu. Wbrew pozorom te proste analizy pozwalają wykryć wiele różnych patologii, takich jak: niedokrwistość, czy ogólnoustrojowe infekcje. Badań krwi i moczu u dzieci nie wykonuje się jednak „od tak” - jakie powinny wystąpić objawy, aby pomyśleć o konieczności ich zrobienia?
Badania kontrolne - jak często należy je wykonywać?
Nie ma jednoznacznych rekomendacji co do tego, z jaką częstością u dzieci powinny być przeprowadzane badania moczu, czy krwi. Jedni specjaliści są zdania, że najlepiej byłoby je wykonywać każdego roku, inni z kolei twierdzą, że wystarczające jest przeprowadzanie takich badań laboratoryjnych co 2-3 lata.
Powyżej mowa jest o wykonywaniu badań moczu i krwi w sytuacji, kiedy dziecko jest zdrowe i wymienione analizy miałyby służyć upewnieniu się, że stan dziecka rzeczywiście nie odbiega od normy. Inaczej jest jednak w sytuacji, kiedy u malucha występują jakieś dolegliwości – celem znalezienia ich przyczyn lekarz może skierować małego pacjenta właśnie na podstawowe badania moczu i krwi. Zanim jednak pediatra wyda skierowanie, rodzic musi najpierw zgłosić się ze swoją pociechą do lekarza – jakie dolegliwości mogą więc stanowić wskazania do wykonania badania moczu i krwi?
Jakie objawy u dziecka powinny nas zainteresować?
Badania laboratoryjne warto wykonać u dziecka, które dotychczas było żywiołowe i pełne energii, a nagle stało się ospałe, blade i zaczęło odczuwać ciągłe zmęczenie – wymienione zjawiska mogą być związane z anemią, którą można potwierdzić lub wykluczyć właśnie dzięki badaniom krwi. Niedokrwistość nie jest jednak jedyną możliwą przyczyną takich problemów – podobne objawy mogą występować u dziecka z niedoczynnością tarczycy. Stan ten również można rozpoznawać dzięki wykonaniu badania krwi.
Dziecku gorączkującemu, trafiającemu do lekarza z kaszlem i innymi objawami infekcji, najprawdopodobniej zostanie wdrożone leczenie bez wykonywania badań laboratoryjnych. Zdarzają się jednak mali pacjenci z nawracającymi, niewyjaśnionymi epizodami gorączkowymi lub z innymi dolegliwościami, które sugerują istnienie u malucha jakiegoś zakażenia, jednakże na samej ich podstawie nie jest możliwe postawienie pewnej diagnozy. W takiej sytuacji pomocne mogą być zarówno badania krwi, jak i badania moczu.
Badania krwi zalecane są u dziecka, które doświadcza znacznej tendencji do pojawiania się siniaków. Potrzeba taka występuje szczególnie wtedy, kiedy sińce na skórze malucha pojawiają się nawet przy bardzo lekkich uderzeniach – takie zjawisko może sugerować istnienie u pacjenta jakichś zaburzeń krzepnięcia krwi, a diagnostyka takowych odbywa się właśnie poprzez analizę składu krwi.
Wymienione powyżej problemy to tylko przykłady sytuacji, w których wskazane jest zgłoszenie się do lekarza i wykonanie u dziecka badań krwi, czy moczu. Ogólnie jednak należy zaznaczyć, że rodzice powinni się konsultować ze specjalistą w każdej sytuacji, kiedy podejrzewają oni istnienie u swojej pociechy jakichś nieprawidłowości – takie proste badania, jak badania krwi i moczu u dziecka, pozwalają rozwiać lub potwierdzić wiele różnych wątpliwości opiekunów.
Badanie krwi - jakie parametry mogą być podczas nich oznaczane?
Do badania krwi u dziecka wystarczające jest pobranie zaledwie kilku-kilkunastu mililitrów tego materiału, a dzięki temu oznaczeniu wykrytych może być wiele różnych nieprawidłowości. W pobranej od dziecka próbce krwi można bowiem oznaczyć:
- ilość czerwonych krwinek (pozwala to rozpoznawać niedokrwistość),
- poziom hemoglobiny (służący wykrywaniu wspomnianej już wyżej niedokrwistości),
- ilość płytek krwi (ich liczba jest szczególnie istotna wtedy, kiedy u dziecka podejrzewane jest występowanie zaburzeń krzepnięcia krwi),
- ilość białych krwinek (oznaczenie leukocytów pozwala rozpoznać toczącą się u małego pacjenta infekcję; wyróżnia się kilka klas białych krwinek – kiedy jedne z nich pozostają w normie, inne mogą z kolei być podwyższone – pozwala to na różnicowanie np. zakażeń bakteryjnych od pasożytniczych),
- OB (odczyn Biernackiego) czy białko C-reaktywne (CRP): oba parametry stanowią wykładniki stanu zapalnego, ich oznaczanie ma na celu stwierdzanie istnienia infekcji u dzieci,
- różne hormony (przede wszystkim istotne jest oznaczanie tyreotropiny, czyli TSH – hormon ten kontroluje czynność tarczycy i jego zbyt niski poziom może być związany z nadczynnością tego gruczołu, a zbyt wysoki z niedoczynnością tarczycy),
- poziom glukozy (badanie to jest bardzo ważne, szczególnie u dzieci z nadmierną masą ciała – choć może ciężko niektórym jest w to uwierzyć, to u małych pacjentów również może występować cukrzyca!),
- inne parametry, takie jak poziomy poszczególnych lipidów, miano ASO czy hematokryt lub stężenia pierwiastków, np. wapnia, żelaza czy fosforu i wiele innych.
Nie u każdego dziecka, u którego wykonywane są badania krwi, oznaczane są wszystkie z wymienionych parametrów – lekarz dobiera zlecane oznaczenia w zależności od tego, jaki to problem podejrzewa u małego pacjenta. Inne badania zlecone zostaną w przypadku podejrzenia infekcji, a inne w przypadku podejrzewania zaburzeń hormonalnych u dziecka.
Badanie moczu u dziecka - co pozwala wykryć?
Badanie moczu u dziecka, podobnie jak badanie krwi, pozwala wykryć wiele różnych dziecięcych patologii. Podczas badania moczu oznaczane mogą być:
- barwa i odczyn moczu,
- ciężar właściwy moczu (zbyt niski może świadczyć o zaburzeniach zagęszczenia moczu, które mogą wynikać np. z chorowania przez malca na moczówkę prostą),
- glukoza w moczu (w prawidłowych warunkach nie powinno jej być – obecność tego cukru w moczu sugerować może np. cukrzycę),
- bakterie w moczu (pomiar przydatny szczególnie przy podejrzewaniu infekcji dróg moczowych u dziecka),
- białko w moczu (prawidłowo mocz zawiera niewielkie ilości białka, znaczny wzrost zawartości tej substancji sugerować może istnienie u dziecka zespołu nerczycowego spowodowanego np. kłębuszkowym zapaleniem nerek).
Pobrany od dziecka mocz może zostać przekazany na tzw. posiew – badanie to zlecane jest w sytuacji, kiedy podejrzewane jest istnienia u dziecka infekcji dróg moczowych. Posiew moczu umożliwia stwierdzenie, jaki dokładnie patogen wywołał zakażenie. Oprócz tego możliwe jest wykonanie antybiogramu, czyli badania określającego wrażliwość danej bakterii na antybiotyki – dzięki temu możliwe jest zalecenie dziecku takiego leku, który będzie najbardziej skuteczny na daną infekcję.
Czy trzeba mieć skierowanie od lekarza?
Na badania krwi, czy moczu u dzieci zazwyczaj rodzice otrzymują skierowanie od lekarza (od pediatry czy od lekarza rodzinnego). Możliwe jest również wykonanie takich badań w warunkach prywatnych – cena opisywanych oznaczeń wynosi zwykle kilka-kilkanaście złotych.
W otrzymywanych z laboratorium wynikach zazwyczaj znaleźć można przedziały wartości odpowiadające normom – rodzice łatwo mogą więc sami zauważyć, jakie odchylenia występują u ich dziecka. Podkreślenia wymaga jednak to, aby wyniki zawsze interpretował lekarz – czasami bowiem może się okazać, że rodzice wpadną w niepokój z powodu zawyżonych, czy obniżonych niektórych wskaźników, a tak naprawdę nie będzie powodów do zmartwień. Dodatkowo nie można wnioskować o stanie zdrowie dziecka na podstawie samych badań laboratoryjnych – konieczna jest całościowa ocena stanu dziecka, uwzględniająca również i występujące u dziecka, a zgłaszane przez rodziców, objawy czy też nieprawidłowości, które jest w stanie stwierdzić tylko specjalista.
Zdjęcie: Fotolia.pl
Autor
Tomasz Nęcki - Lekarz
Jestem absolwentem Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Spośród wszystkich medycznych specjalności najbardziej interesują mnie aspekty związane z pediatrią i psychiatrią – planuję specjalizować się w psychiatrii dzieci i młodzieży. Wolne chwile spędzam na czytaniu (nie tylko medycznych pozycji ) oraz staram się jak najwięcej czasu spędzać na świeżym powietrzu – jazda na rowerze czy spacery najlepiej mnie relaksują.
Jaka pasta do zębów dla niemowląt będzie najlepsza?
23.04.2025
Wybór odpowiedniej pasty dla niemowląt bywa wyzwaniem – w końcu chodzi o pielęgnację pierwszych ząbków, budowanie zdrowych nawyków i troskę o bezpieczeństwo dziecka. Rodzice zastanawiają się, jaki preparat sprawdzi się najlepiej w przypadku higieny jamy ustnej maluszka. W poniższym artykule podpowiadamy więc, czym kierować się podczas poszukiwań pierwszej pasty do zębów dla niemowląt.
Czym są drgawki gorączkowe u dzieci? Jak pomóc dziecku w trakcie ataku?
20.03.2025
Drgawki gorączkowe u dzieci wyglądają na ogół bardzo dramatycznie, ale w większości przypadków są one łagodne i nie powinny powodować trwałych uszkodzeń mózgu. Ważne jest to, aby rodzice zachowali wtedy spokój i wdrożyli odpowiednie postępowanie. Co zatem robić, kiedy wystąpią drgawki przy gorączce? Wyjaśniamy!
Maść majerankowa pod nos – dlaczego warto ją stosować?
07.03.2025
Maść majerankowa pod nos to naturalny środek, który zdobywa coraz większą popularność jako skuteczna pomoc w walce z dolegliwościami górnych dróg oddechowych. Wiele osób sięga po nią, gdy boryka się z katarem, przeziębieniem czy problemami z oddychaniem. Co sprawia, że maść majerankowa na katar jest tak ceniona? Jakie właściwości sprawiają, że warto ją stosować? Przekonaj się, dlaczego ten produkt warto mieć w swojej apteczce.
Percepcja wzrokowa u dzieci. Jak ją rozwijać?
26.02.2025
Percepcja wzrokowa dziecka to ważny element jego rozwoju, który wpływa na wiele dziedzin życia, takich jak nauka czy zabawa. Zdrowo kształtujący się wzrok pozwala maluchom rozpoznawać kształty, kolory, odległości, a także zrozumieć otaczający świat. Zastanawiasz się, jak więc wspierać rozwój wzroku swojego maluszka od pierwszych chwil życia? Przygotowaliśmy kilka wskazówek, które mogą okazać się bardzo pomocne.
Chrapanie u dziecka. Dlaczego dziecko chrapie?
15.01.2025
Twoje dziecko chrapie podczas snu i zastanawiasz się, czy to normalne? Chrapanie u dziecka może niepokoić rodziców, jednak sporadyczne przypadki są całkiem normalne. Wbrew pozorom, chrapanie to nie tylko problem dorosłych – zdarza się także u najmłodszych. Jeśli się zastanawiasz, dlaczego dziecko chrapie i co można z tym zrobić, przeczytaj nasz artykuł.
Choroba lokomocyjna u dzieci – jak pomóc maluchowi przetrwać podróż?
20.11.2024
Choroba lokomocyjna, inaczej kinetoza, to problem, który dotyka wielu dzieci podczas podróży samochodem, autobusem czy statkiem. Nudności, zawroty głowy i ogólne złe samopoczucie potrafią skutecznie zepsuć rodzinny wyjazd. Jak sobie z tym radzić i co robić, by podróż z dzieckiem była jak najbardziej komfortowa? O tym opowiemy w poniższym artykule.
Czy słońce naprawdę szkodzi dzieciom? Jak skutecznie chronić maluchy przed promieniowaniem UV?
30.09.2024
Słońce jest naturalnym źródłem witaminy D, ale jego promieniowanie może być niebezpieczne dla dzieci. Skóra maluchów jest delikatna i bardziej podatna na szkodliwe działanie słońca. Czy naprawdę słońce szkodzi dzieciom, czy może są sposoby na bezpieczne korzystanie z jego dobrodziejstw? Sprawdź, jak skutecznie chronić najmłodszych przed promieniowaniem UV i co warto wiedzieć o zdrowej opaleniźnie