Baza imion
Obliczanie terminu porodu
Kalkulatory
Kalendarz ciąży
Rozwój dziecka
Siatki centylowe
Grupa Facebook
Data publikacji:
Meningokoki
Autor: Katarzyna Chmielewska-WalasMeningokoki to podstępne bakterie, które zwykle nie powodują poważniejszych chorób. Wiele osób jest ich nieświadomymi nosicielami. Niestety w kilkunastu procentach przypadków meningokoki mogą spowodować inwazyjne zakażenie. A wtedy leczenie to wyścig z czasem. Liczy się każda minuta, bo meningokoki mogą wywołać zgon w ciągu 24 godzin od zakażenia. W skupiskach ludzkich może dochodzić do epidemii.
fot. Unsplash.com
Spis treści:
Inwazyjna choroba meningokokowa
Szczepienia przeciw menigokokom
Inwazyjna choroba meningokokowa przyjąć może postać zapalenia opon mózgowych lub sepsy, obydwie te formy są bardzo niebezpieczne i postępują niezwykle szybko. W grupie ryzyka są małe dzieci (pierwszy i drugi rok życia) i nastolatki w okresie dojrzewania. Jest to związane z obniżeniem odporności w tych okresach. Niezwykle ważne jest szybkie rozpoznanie i wdrożenie leczenia. Rokowania przy inwazyjnej chorobie meningokokowej są złe, przy zbyt późnym rozpoznaniu śmiertelność wynosi nawet do 70 proc.
Bakteria ta może czynić ogromne spustoszenie w organizmie, ale poza nim nie jest w stanie przetrwać zbyt długo, a w dodatku zwalcza ją zwykłe mydło i ciepła woda. Dlatego tak ważne jest, by uczyć dzieci codziennej higieny – zasłaniania buzi łokciem podczas kichania i kasłania, częstego, prawidłowego mycia rąk. Nieużywania tych samych naczyń, kubków, butelek. Te zasady stają się szczególnie ważne poza domem, gdy dziecko przebywa w skupiskach rówieśników.
Meningokoki
Bakterie Neisseria meningitidis to chorobotwórcze bakterie gram ujemne. Ze względu na zróżnicowaną budowę otoczki tych ziarenkowatych bakterii, wyróżnia się aż 13 typów serologicznych meningokoków. Większość zachorowań w Polsce powodują typy nazwane A, B, C, Y i W135. Nie we wszystkich regionach atakują te same typy bakterii, dlatego na całym świecie skład szczepionek różni się między sobą.
Meningokoki przebywają w rejonie jamy ustnej i gardła człowieka i mogą w nich bytować nie czyniąc szkód. Do zarażenia dochodzi drogą kropelkową. W skupiskach lub miejscach, gdzie wiele osób (szczególnie dzieci lub młodzieży)przebywa razem przez dłuższy czas łatwo o rozprzestrzenienie się zakażenia. Sezon na zachorowalność na meningokoki w Polsce przypada na styczeń i luty.
Grupy ryzyka
Małe dzieci są najbardziej narażone na inwazyjną chorobę meningokokową i to wśród dzieci w pierwszym i drugim roku życia obserwuje się największą śmiertelność. Dzieje się tak ze względu na obniżoną odporność organizmu (niedojrzały układ immunologiczny) i łatwość przenoszenia się bakterii. Drugim okresem, w którym zachorowania występują częściej jest okres nastoletni, między 11 a 19 rokiem życia. Okres dojrzewania również powoduje obniżenie odporności, a dodatkowo przebywanie w grupie rówieśniczej w szkole, na wyjazdach, podczas uprawiania sportów grupowych, ułatwia zakażenie.
Inwazyjna choroba meningokokowa
Okres wylęgania inwazyjnej choroby meningokokowej wynosi 3-4 dni. Pierwsze objawy przypominają grypę. Występować może gorączka, bóle mięśni, senność, wymioty. Po kilku godzinach od pierwszych objawów może dojść do obniżenia temperatury i polepszenia samopoczucia chorego, ale szybko stan znów się pogarsza. Choroba najczęściej przyjmuje formę zapalenia opon mózgowo rdzeniowych lub sepsy. Objawami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych są drgawki, zaburzenia świadomości, a objawami sepsy jest wysypka krwotoczna. Najczęściej wysypka występuje najpierw na dole ciała.
Objawy inwazyjnej choroby meningokokowej
- wysoka gorączka
- bóle mięśni
- bóle głowy
- senność
- wymioty drgawki
- tkliwość skóry
- wysypka krwotoczna
Test szklanki – meningokoki
Wysypka meningokokowa rozpoczyna się zwykle od dołu ciała i może początkowo przybierać postać drobnych punkcików, aby następnie zlewać się w wybroczyny. Pomocny w rozpoznaniu wysypki meningokokowej może być test szklanki. Po mocnym przyciśnięciu szklanki do skóry z wysypką nie obserwuje się blednięcia, wysypka nie znika, jak to dzieje się w przypadku np. wysypki alergicznej.
Leczenie zakażenia meningokokami
Rozpoznanie zakażenia meningokokami jest wskazaniem do hospitalizacji i podania antybiotyków drogą dożylną. Inwazyjną chorobę meningokową leczy się penicyliną i antybiotykami z grupy cefalosporyn III generacji. Warto dodać, że w przypadku rozpoznania choroby meningokokowej u dziecka przeprowadzana jest tzw. chemioprofilaktyka najbliższego otoczenia dziecka. Polega ona na podaniu jednorazowo antybiotyku. Taka procedura obniża ryzyko zachorowania, ale nie eliminuje go do zera.
Szczepienia przeciw meningokokom
Szczepienia przeciw meningokokom nie są refundowane, a jedynie zalecane, oznacza to, że trzeba za nie dodatkowo zapłacić. Na rynku dostępne są dwa typy szczepionek na te bakterie. Szczepionka skoniugowana – koszt ok. 130 zł. U dzieci najmłodszych niż 4 miesiące stosuje się zazwyczaj dwie dawki w odstępie co najmniej miesiąca. Natomiast u starszych stosuje się jedną dawkę
Szczepionka polisacharydowa dla dzieci starszych niż 2 lata i dorosłych kosztuje ok. 400 zł.
Schemat szczepień jest zależny od wieku pacjenta, tego, czy w przeszłości były już podane jakieś szczepionki przeciw meningokokom, więc powinien być skonsultowany z lekarzem. Dlatego zanim zdecydujemy się na zakup konkretnego preparatu, należy udać się na wizytę do lekarza, przebywające w zbiorowiskach ludzkich)
Szczepienia przeciw meningokokom zaleca się przede wszystkim niemowlętom powyżej 2 miesiąca życia, dzieci i osoby dorosłe narażone na ryzyko inwazyjnej choroby meningokokowej (mające kontakt z chorym, materiałami zakaźnymi, osoby z niedoborami odporności, osoby powyżej 65 roku życia, nastolatki.
Czytaj również:
Autor
Katarzyna Chmielewska-Walas
z wykształcenia kulturoznawczyni, z zawodu dziennikarka i redaktorka o niecodziennym hobby: doradczyni noszenia dzieci w chustach i nosidłach miękkich. Współautorka książki "Notatki z rodzicielstwa bliskości" (Wyd. Harmonia 2018). Mama Hani i Zosi, redaktorka portalu Dzidziusiowo.pl w latach 2018-2020.
Mutacja MTHFR: jakie są objawy u dzieci?
2023-06-01
Gen MTHFR współuczestniczy w syntezie enzymu, jakim jest metylenotetrahydrofolian reduktazy. Ten z kolei współuczestniczy w przekształcaniu witaminy B12 oraz kwasu foliowego do postaci aktywnej, którą organizm człowieka jest w stanie wykorzystać do dalszych procesów metabolicznych. To kluczowa kwestia dla kobiet, planujących zajście w ciążę bądź będących właśnie w ciąży. W wielu przypadkach dochodzi jednak do mutacji genu MTHFR, która uniemożliwia prawidłowe przekształcanie folianów. Szacuje się, że kłopot z genem MTHFR może dotyczyć nawet co drugiej kobiety.
Szczepionka na pneumokoki - czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania
2021-05-18
Zakażenia pneumokokowe są powszechne wśród dzieci do 2. roku życia oraz seniorów powyżej 65 lat. Bakterie stały się częściowo odporne na antybiotyki, dlatego leczenie chorób nimi wywołanych jest trudne. Obecnie jedynie masowe szczepienia są w stanie uchronić dzieci i dorosłych przed poważnym zapaleniem płuc bądź sepsą.
Szczepionka na rotawirusy - charakterystyka i skutki oboczne. Czy jest obowiązkowa?
2021-05-10
Zakażenie rotawirusami wywołuje szereg bardzo nieprzyjemnych objawów, takich jak ostra biegunka, wymioty i gorączka. Objawy te mogą doprowadzić do odwodnienia i bardzo osłabiają organizm, dlatego, jeśli choroba przebiega ciężko, często wymagana jest hospitalizacja. Najwięcej przypadków notuje się u dzieci między 6. a 24. miesiącem życia. Zarażenie jest bardzo łatwe, wystarczy kontakt z zakażoną osobą lub przebywanie w jednym pomieszczeniu. Najskuteczniejszą profilaktyką jest szczepionka na rotawirusy.
Szczepionka WZW A – czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania
2021-04-25
Szczepionka WZW A oraz WZW B chroni przed wirusowym zapaleniem wątroby (żółtaczką). Niektóre ze szczepień przeciwko żółtaczce są w Polsce obowiązkowe. Czy należy do nich szczepionka na WZW A? Kto powinien się zaszczepić przeciw WZW A? Jakie są przeciwwskazania do szczepienia? Odpowiadamy na te pytania w niniejszym artykule.
Szczepionka na świnkę – czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania
2021-04-24
Szczepionka na świnkę wchodzi w skład MMR. Szczepienie to przeprowadza się w dwóch dawkach – podstawowej i uzupełniającej. Aktualne zalecenia można sprawdzić w oficjalnym kalendarzu szczepień ochronnych aktualizowanym przez Główny Inspektorat Sanitarny, znajdziemy w nim także szczepienia na odrę, świnkę, różyczkę. Kiedy podać dziecku pierwszą dawkę? Jak sprawdzić, czy maluch nie ma przeciwwskazań do MMR? Podpowiadamy.
Szczepionka na tężec - charakterystyka i skutki uboczne. Czy jest obowiązkowa?
2021-04-19
Tężec jest ciężką chorobą atakującą układ nerwowy. Wywołują ją bakterie, które występują powszechnie w glebie, wodzie lub organizmach zwierząt. Wystarczy drobne przerwanie ciągłości skóry, które następnie zabrudzi się ziemią, żeby zostać zainfekowanym wytwarzającymi groźną neurotoksynę laseczkami tężca. Dlatego już od lat 60. obowiązkowa jest w Polsce szczepionka na tężec. Dzięki powszechnym szczepieniom, w krajach rozwiniętych obecnie rzadko można spotkać kogoś chorego na tę groźną chorobę.
Błonica - szczepionka - czy jest obowiązkowa i kiedy ją zrobić? Charakterystyka, przeciwwskazania
2021-04-17
Są takie choroby zakaźne, które mają charakter endemiczny, dzięki wprowadzeniu powszechnych szczepień. Do takich chorób należy błonica. Szczepionka stosowana jest już od lat 50. w Polsce. Dzięki temu obecnie w naszym kraju nie notuje się przypadków błonicy. Czujne jednak powinny być osoby podróżujące do krajów, gdzie zachorowania występują. Warto dowiedzieć się, czy szczepienie na błonicę jest obowiązkowe, jaka jest jego charakterystyka, a także kiedy należy je zrobić. Czy istnieją jakieś przeciwwskazania? Te kwestie postaramy się przybliżyć.