Baza imion
Obliczanie terminu porodu
Kalkulatory
Kalendarz ciąży
Rozwój dziecka
Siatki centylowe
Grupa Facebook
Data modyfikacji:
Szmery nad sercem - co oznaczają i kiedy mogą budzić niepokój?
Autor: Maciej Pawłowski - LekarzCzasami zdarza się, że podczas badania dziecka lekarz wysłucha szmer nad sercem. Taka wiadomość od razu budzi niepokój rodziców, choć w większości przypadków nie jest ona powodem do obaw. Najczęściej są to tak zwane szmery niewinne, które nie są wynikiem żadnego schorzenia ani wad genetycznych. W razie wątpliwości lub by ze stu procentową pewnością wykluczyć wadę serca, lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań. Co jako rodzic musimy wiedzieć o szmerach nad sercem i kiedy mówimy o szmerach niewinnych, a kiedy patologicznych?
Lekarz stwierdził szmer nad sercem
Wysłuchanie szmeru nad sercem przez pediatrę kończy się zazwyczaj skierowaniem dziecka do kardiologa dziecięcego, bądź na badanie echokardiograficzne (echo serca). Jeśli dostaliście takie skierowanie, nie oznacza to, że Wasze dziecko jest chore. Jesteście kierowani na dodatkowe badanie aby potwierdzić, że szmer nie jest groźny. Dla rodziców wiadomość o szmerach jest zawsze trudna. Niektórzy wpadają w panikę, często zupełnie niepotrzebnie, gdyż większość to tzw. szmery niewinne (czynnościowe, przygodne) nie stanowiące żadnej patologii, a zatem zupełnie niegroźne. Jak lekarze rozróżniają szmery patologiczne od tych niegroźnych?
Decydujące znaczenie przy rozróżnieniu szmeru patologicznego od niepatologicznego mają:
- czas, jaki upłynął od urodzenia do badania przedmiotowego dziecka,
- warunków, w jakich takie badanie jest przeprowadzone,
- doświadczenia badającego.
Szmer niewinny stwierdza się, gdy serce i naczynia krwionośne są osłuchiwane z niewielkiej odległości lub gdy krew przepływa przez nie z dużą prędkością. Ulegają one nasileniu np. podczas infekcji dróg oddechowych z gorączką (zazwyczaj wtedy wysłuchuje je lekarz). Szmery niewinne często zanikają samoistnie i nie wymagają leczenia.
Skala Levin'a pomocna w ustaleniu szmeru niewinnego
Szmery w sercu są odzwierciedleniem słyszalnego przepływu krwi pomiędzy strukturami serca oraz naczyniami odchodzącymi od serca.
Lekarz wysłuchując szmer powinien zwrócić uwagę na następujące elementy:
- głośność (do tego używa się skali Levine’a – gdzie 1/6 to szmer najcichszy, a 6/6 najgłośniejszy);
- miejsce w którym szmer jest najgłośniejszy,
- umiejscowienie w trakcie pracy serca (skurczowy bądź rozkurczowy).
Szmery niewinne nie powinny głośnością przekraczać 3 pkt w skali Levine'a, powinny charakteryzować się zmiennością głośności w przypadku gorączki, wysiłku, powinny mieć charakter skurczowy i być ograniczone do niewielkiego obszaru.
Skierowanie i co dalej?
Po wykryciu szmeru lekarz zapewne zapyta o występowanie wad serca w rodzinie, a także zmierzy dziecku ciśnienie tętnicze krwi. Najlepiej aby sprawdził je na wszystkich kończynach. Kardiolog w razie potrzeby wykona badanie echokardiograficzne, RTG klatki piersiowej. Przyczyną takiego szmeru niewinnego może być niewielka niedomykalność zastawki trójdzielnej serca lub obecność struny ścięgnistej w lewej komorze serca. Taki stan wymaga jedynie uspokojenia rodziców, nie jest wymagane leczenie farmakologiczne czy zmiana stylu życia.
Gdy szmer nad sercem wykryto zaraz po porodzie
Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy lekarz pediatra lub neonatolog wysłucha u dziecka szmer nad sercem tuż po porodzie. W takim wypadku może wystąpić wrodzona wada serca, która pilnie wymaga dalszej diagnostyki. Zapewne zostanie wykonane w trybie pilnym badanie echokardiograficzne (ECHO). W niektórych przypadkach konieczny może być zabieg kardiochirurgiczny. Duże znaczenie ma tutaj również pulsoksymetryczny test przesiewowy (pomiar saturacji) wykonywany obecnie u wszystkich dzieci na oddziale noworodkowym.
Najczęstszymi wadami wrodzonymi są:
- tetralogia Fallota,
- koartktacja aorty,
- ubytek w przegrodzie międzykomorowej lub międzyprzedsionkowej
- oraz szereg innych.
Warto zwrócić uwagę, że wrodzone wady serca mogą być manifestacją chorób genetycznych lub innych wad wrodzonych, w których wady serca są tylko składową całego szeregu innych wad dotyczących również innych układów np. pokarmowego, oddechowego itp.
Na co zwracać szczególną uwagę? Po urodzeniu niepokoić mogą takie objawy jak:
- trudności z oddychaniem,
- sinica,
- trudności z karmieniem,
- niewydolność krążenia.
Nie wolno ich bagatelizować. Może się jednak zdarzyć tak, że wady ujawnią się w pierwszych miesiącach życia, a nie zaraz po urodzeniu. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza.
Grypy podwyższonego ryzyka
Zdecydowanie większe ryzyko wystąpienia wad wrodzonych serca występuje u wcześniaków, dzieci, u których w badaniu prenatalnym wykryto jakieś nieprawidłowości, a także u dzieci u których w rodzinie wykryto wady serca.
Podsumowując, szmery nad sercem są dość często wykrywane u dzieci. Na szczęście na ogół nie wymagają leczenia, ale oczywiście nie powinniśmy ich bagatelizować. Czasem może się okazać, że konieczne jest leczenie zachowawcze lub operacyjne.
Przeczytaj również:
Z czym najczęściej przychodzimy do pediatry? >>>
Zdjęcie: Fotolia.pl by Tomasz Trojanowski all rights reserved
Autor
Maciej Pawłowski - Lekarz
Jestem lekarzem w trakcie specjalizacji z pediatrii w Łodzi. Oprócz zagadnień związanych z medycyną interesuję się sportem i językami obcymi.
Komentarze
12-07-2017
Ocena:
Kinia
ja miałam to samo, przy drugim dziecku też wysłuchał szumy, szłam już na luzaka :)
27-06-2017
Ocena:
Laura
mnie lekarz trochę nastraszył, choć jak się okazało zupełnie niepotrzebnie. Wysłuchał szumy i wysłał nas na USG. Ile się nabałam, a to zwykła struna rzekoma była
Co na biegunkę u dziecka?
16.07.2025
Biegunka u dziecka to jeden z najczęstszych powodów wizyt u pediatry. Choć zazwyczaj nie jest groźna, potrafi wywołać sporo niepokoju. Maluchy, zwłaszcza te najmłodsze, są bardziej podatne na odwodnienie, dlatego szybka i właściwa reakcja rodzica ma tak duże znaczenie. Co więc robić, gdy nasza pociecha zaczyna mieć częste, luźne stolce? Co na biegunkę u dziecka sprawdzi się najlepiej? Wyjaśniamy!
Jakie okulary przeciwsłoneczne dla niemowląt i kiedy je nosić?
14.07.2025
Czy niemowlę potrzebuje okularów przeciwsłonecznych? To pytanie zadaje sobie wielu rodziców – zarówno tych, którzy właśnie usłyszeli zalecenie od lekarza, jak i tych, którzy po prostu chcą jak najlepiej zadbać o zdrowie swojego maluszka. Ochrona oczu dziecka przed słońcem to nie moda, ale realna potrzeba. W tym artykule rozwiewam wątpliwości i podpowiadam, jak dobrać odpowiednie okulary przeciwsłoneczne dla niemowląt i kiedy warto zacząć je stosować.
Skaza białkowa u niemowlaka
09.07.2025
Skaza białkowa to określenie, które potrafi wywołać sporo emocji – szczególnie u świeżo upieczonych rodziców. Często pojawia się przy okazji pierwszych problemów skórnych u dziecka, nietolerancji pokarmowej czy problemów z karmieniem. Czy zmiany skórne u niemowlaka zawsze oznaczają skazę białkową? Czy to to samo, co alergia na białko mleka krowiego? A może to „tylko” potówki?
W tym artykule wyjaśniamy najważniejsze kwestie związane ze skazą białkową – zarówno dla tych, którzy już zetknęli się z tym tematem, jak i tych, którzy dopiero zaczynają swoją rodzicielską przygodę.
Zaparcia u dzieci. Jak sobie radzić z zatwardzeniem u dziecka?
19.05.2025
Zaparcia u dzieci to częsty problem, który może powodować ból i dyskomfort u malucha, a u jego rodziców wzbudzać niepokój. Choć w większości przypadków zaparcia nie są powodem do poważnych obaw, warto znać skuteczne metody radzenia sobie z tym problemem. W artykule wyjaśnimy, jakie są przyczyny zaparć, jak im zapobiegać i jakie sposoby pomagają w ich leczeniu.
Raczkowanie a czworakowanie. Czym się różnią?
16.05.2025
Podczas nauki chodzenia dziecka, wiele osób używa terminów „raczkowanie” i „czworakowanie” zamiennie. Nie oznaczają one jednak tego samego. Czym się zatem różnią? Dlaczego warto znać ich znaczenie? Jak raczkowanie, a jak czworakowanie wpływa na rozwój pociechy? Tego dowiesz się z dalszej części artykułu.
Alergia na białko mleka krowiego –objawy i postępowanie
30.04.2025
Alergia na białko mleka krowiego jest jedną z najczęstszych alergii pokarmowych u niemowląt i małych dzieci, choć może również występować także u osób dorosłych. Szacuje się, że dotyczy od 2% do 3% niemowląt, a jej objawy mogą mieć różne nasilenie – od łagodnych symptomów aż do ciężkich reakcji anafilaktycznych. Dowiedz się więcej na temat objawów alergii na BMK oraz postępowania w przypadku jej zdiagnozowania.
Zespół Williamsa – czym jest?
10.03.2025
Zespół Williamsa, znany również jako syndrom Williamsa lub zespół Williamsa–Beurena, to rzadka choroba genetyczna spowodowana delecją, czyli ubytkiem fragmentu chromosomu 7. Schorzenie to wpływa na rozwój fizyczny i intelektualny człowieka, prowadząc do charakterystycznych cech wyglądu, specyficznych zachowań oraz problemów zdrowotnych. W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest zespół Williamsa, jakie są jego objawy, jaka jest długość życia osób z tym syndromem oraz czy istnieją metody leczenia.