Przepuklina pachwinowa to przemieszczenie się zawartości jamy brzusznej (najczęściej jelit) przez kanał pachwinowy. Przepuklina u dziecka jest dość częstym zjawiskiem, ale naprawdę groźna może być gdy dochodzi do jej uwięźnięcia. Zazwyczaj ujawnia się jeszcze przed pierwszym rokiem życia i dotyka częściej chłopców niż dziewczynek. Jak ją rozpoznać, kiedy udać się do lekarza i czy konieczna będzie operacja? Wszystkiego dowiecie się z poniższego artykułu.
Przepukliną nazywa się patologiczne uwypuklenie zawartości jamy ciała. Głównie takie uwypuklenie dotyczy jamy brzusznej, w której następuje nieprawidłowe przesunięcie się narządów wewnętrznych lub ich części w miejsca, w których nie powinny się one znajdować. Narządy wciskają się przez otwór lub słaby punkt w otaczającym je mięśniu lub tkance łącznej i uwypuklają się pod skórą w postaci guzka. Przepukliny można podzielić na wiele rodzajów:
Proces powstawania przepukliny pachwinowej najłatwiej jest wytłumaczyć na przykładzie chłopców. W okresie życia płodowego ich jądra przez pewien czas znajdują się w brzuchu, a następnie schodzą do moszny przez kanał pachwinowy. Szczelina, którą jądra przedostają się na właściwe miejsce powinna zarosnąć. Gdy tak się nie dzieje powstaje przepuklina.
Przepuklina pachwinowa to zdecydowanie najczęstsza wada wrodzona u dzieci. Dotyka głównie chłopców, a według statystyk może pojawić się u od 3 do 4% wszystkich niemowląt. Warto zaznaczyć, że zdecydowanie częściej przepuklina występuje u wcześniaków, co jest wynikiem niedokończonego zamykania się uchyłka pochwowego otrzewnej u dzieci przedwcześnie urodzonych.
Najczęstszym objawem przepukliny pachwinowej jest pojawienie się miękkiego guzka powyżej pachwiny. Często przepuklina u dziecka ma tak niewielkie rozmiary, że rodzice dowiadują się o niej podczas rutynowych badań lekarskich. Gdy guz jest większy, zazwyczaj do jego odkrycia dochodzi podczas przewijania. Szukać go powinniśmy u chłopców na granicy wzgórka łonowego i moszny, a u dziewczynek w obrębie wzgórka łonowego w kierunku wargi sromowej większej. Guzek zachowuje się w bardzo charakterystyczny sposób:
UWAGA! Badanie przepukliny pachwinowej powinno odbywać się na stojąco.
Przepuklina pachwinowa dzieli się na skośną, która przechodzi przez kanał pachwinowy oraz prostą, która przez taki kanał nie przechodzi. W przypadku zejścia worka przepuklinowego do moszny będziemy mówić o przepuklinie mosznowej.
Jak widzicie guzek może pojawiać się i znikać. Jednakże jego chwilowy brak nie oznacza wyleczenia. Natura sama nie naprawi swojego błędu, a szczelina w pachwinie nie zrośnie się samoistnie.
Uwięźnięta przepuklina spowoduje objawy niedrożności jelita wynikające z jego ucisku i niedokrwienia – dziecko będzie niespokojne, może wymiotować, w badaniu guzek będzie twardy i bolesny.
Jak widzicie konsekwencje przepukliny pachwinowej mogą być bardzo poważne, dlatego w takich sytuacjach nie ma na co czekać! Konieczna jest natychmiastowa wizyta u chirurga dziecięcego. Jeśli się do niego wybieracie, ważna rzecz. Pamiętajcie aby przed wizytą nie podawać dziecku jedzenia i czy picia ponieważ może dojść do aspiracji treści żołądkowej do płuc.
Rozpoznanie przepukliny pachwinowej stanowi wskazanie do leczenia operacyjnego. Pilnego leczenia wymagają dzieci z przepukliną uwięźniętą. Pozostałe zabiegi można wykonać w trybie planowym, również w ramach „chirurgii jednego dnia”. Obecnie stosuje się dwie alternatywne metody leczenia operacyjnego. Pierwsza z nich polega na nacięciu skóry w pachwinie, otwarciu kanału pachwinowego, następnie wypreparowaniu worka przepuklinowego, który się przecina i zaszywa w miejscu wyjścia z jamy brzusznej. Druga to metoda laparaskopowa, stosowana głównie u dzieci powyżej 6. miesiąca życia.
Tuż po operacji zaleca się nie moczyć rany przez 3. dni, a aktywność fizyczną zmniejszyć przez okres 1.-2. tygodni. W razie bólu po operacji należy podać leki przeciwbólowe.
Dobrą informacją dla rodziców jest fakt, że nawrót przepukliny u operowanych dzieci jest bardzo rzadki i na ogół nie przekracza 5% przypadków.
Zdjęcie: Fotolia by © Podfoto All rights reserved
Jestem lekarzem w trakcie specjalizacji z pediatrii w Łodzi. Oprócz zagadnień związanych z medycyną interesuję się sportem i językami obcymi.