Celiakia to choroba o podłożu genetycznym, która polega na silnej nietolerancji glutenu. To białko roślinne występujące w kilku rodzajach zbóż. U osób, których układ pokarmowy nie radzi sobie prawidłowo z trawieniem tego białka, gluten może działać toksycznie na organizm. A przez to powodować niepłodność.
Gluten to połączenie białek roślinnych, które znajduje się w pszenicy (i jej odmianach), życie oraz w jęczmieniu. Celiakia to choroba, która polega na trwałej nietolerancji tego połączenia białek. Przyjmowanie glutenu w pokarmie skutkuje u osób chorych na celiakię uszkodzeniem kosmków jelitowych. To z kolei może prowadzić do zaburzenia wchłaniania składników spożywczych z pożywienia, a co za tym idzie nawet do niedoborów. Dodatkowo przy niezdiagnozowanej celiakii może dojść do toksycznego wpływu tego białka na organizm. A to z kolei może mieć groźne konsekwencje dla innych układów i całego organizmu.
Celiakia, nazywana również chorobą trzewną jest chorobą autoimmunologiczną. Może powodować niepłodność zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Celiakia jest chorobą wrodzoną, ale może ujawnić się w różnych momentach życia. Często do zdiagnozowania celiakii dochodzi właśnie wówczas, gdy para bezskutecznie stara się o dziecko, a lekarze nie znajdują przyczyn związanych z układem rozrodczym. Celiakia może przyjmować postać utajoną lub skąpoobjawową, więc wiele osób choruje nieświadomie. Zidentyfikowanie dolegliwości następuje dopiero po diagnozie.
Po wykonaniu badań w kierunku celiakii okazuje się, że częste biegunki lub zaparcia, wzdęcia, stany zapalne jamy ustnej, uczucie zmęczenia były objawami celiakii. Zaburzenie płodności na skutek nieleczonej celiakii może nastąpić zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. U kobiet okres płodny jest skrócony, może dochodzić do zatrzymania owulacji albo problemem jest zagnieżdżenie i utrzymanie się zarodka. U mężczyzn nieleczona celiakia może obniżać jakość nasienia, a nawet powodować impotencję.
Pomimo celiakii i skróconego okresu płodnego u kobiety oraz szeregu zaburzeń, do których choroba prowadzi, może dojść do zapłodnienia. W przypadku nieleczonej celiakii istnieje wysokie ryzyko poronienia. Dodatkowo często notuje się przypadki cukrzycy ciążowej u ciężarnych z nieleczoną celiakią. Warto jednak wiedzieć, że leczenie celiakii nie jest skomplikowane. Przy prawidłowym postępowaniu kobieta ze zdiagnozowaną celiakią może urodzić zdrowe dziecko, a choroba ta nie jest nawet przeciwwskazaniem do porodu siłami natury. Kluczem jest stosowanie diety bezglutenowej.
Nie ma leku na celiakię i jedyny sposobem zlikwidowania uciążliwych i niebezpiecznych dla zdrowia objawów jest stosowanie diety bezglutenowej. Wbrew obiegowej opinii dieta bezglutenowa w ciąży może być stosowana bez obaw. Dieta bez glutenu może być w pełni wartościowa i zbilansowana. Węglowodany ze zbóż można przyjmować w postaci produktów bezglutenowych. Ryż, kukurydza, komosa ryżowa, kasza jaglana, gryka, owiec amarantus. Komponując dietę bezglutenową należy bacznie przyglądać się etykietom, bo wiele produktów, których o to nie podejrzewamy – może zawierać gluten, na przykład wędliny lub jogurty. Kobiety z celiakią, które zajdą w ciążę powinny być pod kontrolą nie tylko ginekologa położnika, ale także gastroenterologa.
z wykształcenia kulturoznawczyni, z zawodu dziennikarka i redaktorka o niecodziennym hobby: doradczyni noszenia dzieci w chustach i nosidłach miękkich. Współautorka książki "Notatki z rodzicielstwa bliskości" (Wyd. Harmonia 2018). Mama Hani i Zosi, redaktorka portalu Dzidziusiowo.pl w latach 2018-2020.